تعامل با ملل دیگر و برقراری دوستی جاذبه شبکه‌های اجتماعی جهانی است

محمدمهدی فتوره‌چی، مدیر گروه مطالعات رسانه و فرهنگ مؤسسه مطالعات و تحقیقات علوم اجتماعی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به ضرورت راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی بومی، اظهار کرد: امروزه ایجاد شبکه‌های بومی به موازات شبکه‌های اجتماعی دیگر، یک ضرورت تلقی می‌شود. شبکه‌های بومی از این منظر که می‌تواند به تقویت زبان ملی، حفظ هویت بومی و ملی و ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی جوامع بیانجامد، بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا فرصتی را برای تعامل و گفت‌وگوی بین قومی و خرده‌فرهنگ‌های جوامع فراهم می‌کند.

وی ادامه داد: شبکه‌های اجتماعی بومی می‌تواند در راستای طرح مسائل روزمره یک سرزمین، طرح مطالبات قانونی و اجتماعی و جهت‌دهی به آنان مؤثرتر از شبکه‌های اجتماعی فراگیر جهانی همچون فیس‌بوک و توئیتر عمل کند.

محدودیت‌های زیرساختی، نقطه ضعف شبکه‌های بومی است

مدیر گروه مطالعات رسانه و فرهنگ مؤسسه مطالعات و تحقیقات علوم اجتماعی تصریح کرد: یکی از نقاط ضعف شبکه‌های اجتماعی بومی، محدودیت زیرساختی و نرم‌افزاری اینگونه شبکه‌ها در مقایسه با شبکه‌های اجتماعی فراگیر است و در عمل فاصله زیادی بین کیفیت آنان وجود دارد و به عبارتی شبکه‌های اجتماعی بومی و فراگیر جهانی در حال حاضر قابل رقابت نیستند.

وی بیان کرد: شبکه‌های بومی موجود فاقد تکنولوژی وب 3 است و قابلیت‌های محدود آن در مقایسه با شبکه‌های فراگیر جهانی و عدم توفیق آنان در جلب اعتماد کاربران در زمینه حفظ حریم خصوصی از جمله نقاط ضعف‌های این شبکه‌هاست.

فتوره‌چی اظهار کرد: شواهد و بررسی‌های علمی صورت گرفته نشان می‌دهد که بسیاری از کاربران عضو در شبکه‌های ملی همچون کلوب، دچار خودسانسوری می‌شوند و همواره کاربران عضو اینگونه شبکه‌ها از انتشار مطالبی که دارای مصادیق مجرمانه است ابراز نگرانی می‌کنند که البته این مورد اخیر از منظر حقوقی می‌تواند به بهبود فضای فرهنگی اینگونه شبکه‌ها نیز بیانجامد، ولیکن در هر حال، این مورد اخیر از نظر عده قابل توجهی از کاربران یک عامل بازدارنده تلقی می‌شود.

تفتیش عقاید؛ نگرانی کاربرانی ایرانی در شبکه‌های بومی

وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه چرا شبکه‌های اجتماعی بومی نتوانسته‌اند تاکنون عملکرد موفقی داشته باشند؟ گفت: در این خصوص می‌توان به موارد مختلفی اشاره کرد از جمله نگرانی کاربران عضو از امکان بررسی و سوءاستفاده از اطلاعات آنان و متعاقباً تفتیش عقاید و دیگر موارد. قابلیت‌های اینگونه شبکه‌ها در مقایسه با قابلیت‌های شبکه‌هایی چون فیس‌بوک بسیار پایین‌تر است.

فتوره‌چی اظهار کرد: شواهد و تجربه نشان داده است که ایرانی‌ها همواره به دنبال تجربه و استفاده از بهترین امکانات نرم‌افزاری‌اند؛ امکانات زیرساختی نسبتاً ضعیف این شبکه‌ها و هزینه‌های گزاف نگهداری و پشتیبانی این شبکه‌ها با توجه به عدم مدیریت تبلیغات آن برای بخش خصوصی مقرون به صرفه نمی‌باشد.

تمایل جوانان در شبکه‌های اجتماعی برای برقراری دوستی

وی بیان کرد: شواهد و قرائن و نتایج برخی بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که کاربران ایرانی بویژه جوانان به برقراری دوستی و تعامل با کاربرانی از فرهنگ‌های دیگر تمایل بیشتری نشان می‌دهند و نیز افزایش اطمینان نسبی کاربران ایرانی به شبکه‌های خارجی از جمله موارد قابل ذکر دیگر است.

مدیر گروه مطالعات رسانه و فرهنگ مؤسسه مطالعات و تحقیقات علوم اجتماعی تصریح کرد: وظیفه اصلی راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی بومی باید بر عهده شرکت‌های تأمین‌کننده خدمات اینترنتی باشد ولیکن اینگونه شبکه‌ها می‌بایست از سوی متولیان ICT حمایت مادی شده و نیز تضمین‌های لازم از سوی آنها به متولیان بخش خصوصی و مجریان اینگونه شبکه‌ها داده شود.

وی بیان کرد: برخی سازمان‌ها و نهادهای دولتی کشور نیز همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت ورزش و جوانان، پژوهشگاه فناوری ارتباطات و اطلاعات و بویژه شورای عالی فضای مجازی نیز باید به نحوی در این ارتباط نقش نظارتی و حمایتی خود را ایفا کنند.
فتوره‌چی اظهار کرد: بخش دولتی باید زیرساخت‌های بهره‌گیری مطلوب از اینترنت را از جمله افزایش پهنه باند فراهم کند و بخش خصوصی نیز باید متعاقباً شناخت ویژگی‌های فرهنگی و ارزشی کشور و نیازمندی‌های جامعه کاربران ایرانی، با جلب حامیان رسانه‌ای و سرمایه‌گذاران بومی، مبادرت به تنظیم پروتکل‌های خاص پشتیبان کرده و تمامی همت خود را برای طراحی و تعبیه کاربری‌های خاص به کار گیرد.