حسن بنیانیان، رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی و پیوستنگاری فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) پیوستنگاری فرهنگی را نقطه اتصال دو محور اساسی شعار سال جدید دانست و اظهار کرد: البته اول باید اهالی رسانه یک تعریف جامع و کامل از فرهنگ مورد نظر مقام معظم رهبری به دست بیاورند و ارائه کنند.
وی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری تعبیر «هوا» را برای فرهنگ به کار بردهاند، گفت: ایشان مرتباً تأکید دارند که فرهنگ مانند هوا است که همه ما را احاطه کرده است؛ ما از هوا استفاده میکنیم و با عملکرد خود بر آن تأثیر میگذاریم. از سوی دیگر از آنجا که ما آخرین و کاملترین دین الهی را در اختیار داریم این دین نقش زیادی در فرهنگ ما ایفا میکند.
فرهنگ صرفاً تقویت نماز جماعت ادارهها نیست
بنیانیان تصریح کرد: اگر بخواهیم دین را در روابط جامعه اجرایی کنیم باید آن را به فرهنگ منتقل و از طریق فرهنگ در همه تصمیمگیریهای مختلف اقتصادی، سیاسی، نظامی و ... دخیل کنیم. اما متأسفانه وقتی کلمه فرهنگ عنوان میشود خیلی زود فکرها به طرف کالاهای فرهنگی سوق مییابد و مثلاً این برداشت صورت میگیرد که صرفاً نماز جماعت ادارهها تقویت شود. اما مسئله فرهنگ فراتر از اینها است. مثلاً ما باید ببینیم تصمیمی که در حوزه اقتصاد میگیریم چه ارتباطی با اعتقادات، ارزشها و الگوهای رفتاری دارد که اسلام ناب به ما ارائه کرده است و از سوی دیگر تصمیمی که میگیریم وقتی در جامعه جاری شد چه تأثیری بر ارزشها و الگوهای رفتاری ما میگذارد.
وی در خصوص فواید داشتن چنین نگاهی به فرهنگ گفت: وقتی نگاه به فرهنگ فراتر از کالای فرهنگی است موجب میشود ضمن اینکه مسائل روزمره را در عرصه اقتصاد، معماری، شهرسازی و ... اجرا میکنیم به تدریج فرهنگ را نیز به سمت اسلامی شدن سوق دهیم چرا که همه بازیگران اجتماع بازیگرانی با نقش مثبت خواهند شد و همه نقش درخت را خواهند داشت که هوا را تصفیه میکند.
تلقی از فرهنگ در ذهن مدیران ما وجود ندارد/ احساس مسئولیت را از افراد گرفتهایم
رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه عنوان کرد: تلقی از فرهنگ در ذهن مدیران ما وجود ندارد و علت آن نیز این است که ما فرهنگ را کوچک و به یک وزارتخانه واگذار کردهایم و با این کوچک کردن و تکرار آن در رسانهها احساس مسئولیت را از افراد گرفتهایم. همه مدیران بخش خصوصی و دولتی در جامعه اسلامی باید درکی از فرهنگ و نسبت آن با دین و وظیفهای که بر گردن خود دارند داشته باشند و تا جایی که خودشان میتوانند در این زمینه فعالیت کنند و هر جایی که نمیتوانند به متخصصان مراجعه کنند؛ تحقق این امر یعنی به راه افتادن گفتمان پیوست نگاری فرهنگی در کشور برای همه امور نه صرفاً چند پروژه مهم.
وی با تأکید بر اینکه معتقد است پیوستنگاری فرهنگی باید یک گفتمان در تمام کشور شود و نخبگان جامعه این امر را مطالبه کنند، گفت: تهاجم فرهنگی از طریق مردم منتقل میشود بر همین اساس مردم باید آگاه شوند و البته در راس آنها نخبگان.
بنیانیان به تأثیر فرایندهای جهانی بر روی فرهنگ جامعه ایران نیز اشاره و اظهار کرد: در کنار بحث تهاجم فرهنگی مسئله دیگری هم هست و آن فرایندهای جهانی است. ما هر الگویی را برای اداره کشور از بیرون جامعه خود اقتباس کنیم (چه تهاجم فرهنگی وجود داشته باشد یا نداشته باشد) اگر بومیسازی نشود فرهنگ جامعه مبدأ را نیز با خود خواهد آورد.
وی به عنوان مثال گفت: مثلاً وقتی در کشور فرانسه نوعی از معماری و آپارتمانسازی بر اساس این نگاه که صبح پدر و مادر سر کار رفته و فرزند به مهدکودک سپرده و عصر بعد از صرف غذا در بیرون منزل خانواده به خانه بازگردند، طراحی میشود و همان طرح بدون بومیسازی وارد ایران میشود، آن شکل خاص از خانهسازی بر خانوادههای ایرانی نیز تأثیر میگذارد در حالی که در خانههای ایرانی باید فضایی برای مادر جهت تربیت فرزند و حضور طولانیتر در خانه بدون ایجاد افسردگی در مادر خانواده وجود داشته باشد.
بومیسازی علوم انسانی بحثی هم تراز تهاجم فرهنگی که بدان توجه نشده است
بنیانیان ادامه داد: اگر معماران و مهندسان اجرایی ما این رابطه را نفهمند علیرغم علاقه به کشور و فرهنگ کشور فرهنگی متفاوت و حتی متناقض با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی را وارد کشور میکنند که بحثی جدا از تهاجم فرهنگی است اما کمتر مورد توجه قرار گرفته و مقام معظم رهبری از آن تحت عنوان «بومیسازی علوم انسانی» نام بردهاند.