رضا آشفته، نویسنده و منتقد تئاتر در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با بیان مطالب فوق گفت: زمانی میتوانیم به افقهای جهانی در عرصه فرهنگ و هنر بیاندیشیم که ابتدا آن را در عرصه ملی نهادینه کنیم؛ تحقق این مسئله در حوزه هنرهای نمایشی یعنی پرداختی همهجانبه و مؤثر در زمینه داشتههای آئینی و نمایشی برآمده از فرهنگ ایرانی و اسلامی که از دیرباز به آن اعتقاد داشتیم اما مدتهاست که رو به افول گذاشته است.
وی ادامه داد: با وجود دارا بودن سابقه 150 ساله در عرصه تئاتر وارداتی اما ایران در مورد نمایشهای آئینی و گونههای نمایش ملی سابقهای چندهزار ساله داشته و دارد که نه تنها به اصل آنها نیز توجه نمیکنیم بلکه درصدد برای پرداختی نوآورانه و مدرن از آن منطبق با خواست و سلیقه هنرمندان و مخاطبان امروزی نیز نیستیم و این در حالی است که منشأ برخی از جریانهای تئاتری در غرب و کل دنیا، اقتباسی از آنچه که به عنوان آئین و نمایش شرقی در روزگاری دور و نه چندان دور بوده، هستند.
تئاتر ملی دربردارنده همه مؤلفههای اعتقادی و ایرانی است
آشفته تصریح کرد: تئاتری ملی و ایرانی دربردارنده همه مؤلفههای اعتقادی حاصل رواج فرهنگهای دینی در کل تاریخ و تمدن ایرانی است و پس از ظهور اسلام این فرهنگ عجین با اندیشه و عقاید اسلامی است و لذا هویت فرهنگی ما با باور و عقاید دین اسلام و مذهب تشیع است که هویت می یابد و بسیاری از صور نمایشی که میراث ایران باستان است، با طرح موضوعات اسلامی در خدمت بیان این محتواست.
این منتقد تئاتر گفت: به طور مثال آئین نمایشی تعزیه و شبیهخوانی که روزگاری در خدمت بیان داستانهای حماسی منبعث از شاهنامه بود با ظهور اسلام بیشتر به بیان وقایع تاریخ اسلام همچون رویداد خونبار عاشورا اختصاص پیدا کرد ولی آن گونه که باید و شاید به این مهم به عنوان یکی از مظاهر نمایشی اصیل ایرانی پرداخته نشد؛ در شرایطی که در دنیا و در کشورهای صاحب تئاتر شاهد هستیم که فعالان تئاتری با پرداختن به داستانهای ملی خود که در آن مجموعهای از خصایص و رذائل انسانی جاری است و اتفاقاً از نظر اعتقادی مشترک میان همه ابنای بشر است، به آثار نمایشی ماندگاری دست پیدا کردهاند که همچنان جزء شاهکارهای نمایشی تاریخ هنر محسوب میشوند که نمونه بارز آن مجموعه آثار شکسپیر؛ درام نویس شهیر انگلیسی است.
در عرصه هنرهای نمایشی فاقد نقشه راهبردی هستیم
این نویسنده و عضو کانون منتقدان تئاتر تأکید کرد: چیزی که متأسفانه وجود ندارد این که در عرصه هنرهای نمایشی ما فاقد یک نقشه راهبردی هستیم و به نوعی جریان تئاتری در کشور ما باری به هر جهت است و این در حالی است که با وجود دارا بودن دو رویداد مهم تئاتری یعنی جشنواره «تئاتر فجر» و «اردیبهشت تئاتر» فرصت مناسبی در اختیار داریم که با تقویت کرسیهای نظریهپردازی به ویژه در ویژه برنامههای اردیبهشت تئاتر به نقطه روشنی در برنامه ریزی هنرهای نمایشی و سیاستهای کلان فرهنگی برسیم.
آشفته در پایان گفت: به ویژه «اردیبهشت تئاتر» که در مقایسه با «تئاتر فجر» بیشتر ماهیت نظری دارد فرصتی است که مسئولان با دعوت از کارشناسان و تئوریسینهای مطرح تئاتر چالشهای موجود در عرصه تئاتر ملی و دینی را مورد بررسی قرار داده و با بزرگنمایی آن جریان حرفهای تئاتر را مجاب کنند که به اصلاح آن پرداخته و زمینه را برای شکوفایی و تقویت تئاتر ایرانی و اسلامی برای پرداخت مؤثر آن در جریان جشنوارههای معتبر تئاتری همچون جشنواره «تئاتر فجر» فراهم کنند.