همنشین، پایه‌گذار اخلاق و شخصیت است
خبرنگاران افتخاری: محمود لطفیان گفت: همنشین، پایه‌گذار اخلاق و شخصیت است. در انتخاب دوست باید جانب عقل و مصلحت را نگاه داریم و خودسرانه از احساسات تند و ناسنجیده خویش پیروی نکنیم.
به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، گفتمان دینی «نقش دوست و همنشین در هدفمند کردن زندگی در عصر انتظار از دیدگاه رساله حقوق امام سجاد(ع)» با حضور جمعی از دانشجویان عضو طرح یاوران نماز با همکاری جمعیت هلال احمر و ستاد نماز حرم مطهر حضرت معصومه(س) در خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی قم برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمود لطفیان سرگزی، کارشناس فرهنگی ستاد اقامه نماز استان قم در این گفتمان با اشاره به حق همنشینی و ضرورت انتخاب نه به صورت اتفاقی و افراطی و با توجه به رشد صحیح اخلاقی از دیدگاه رساله حقوق امام سجاد(ع)، بیان کرد: دوستان نه تنها با هم انس می‌گیرند و با مصاحبت و همنشینی موجبات شادمانی و نشاط یکدیگر را فراهم می‌سازند بلکه روی توحید‌محوری عقاید و اخلاق، توجه به اقامه نماز و حضور در مسجد، رفتار و گفتار دیگری اثر می‌گذارند.
وی عنوان کرد: دوست و همنشین شایسته و با فضیلت یکی از سرمایه‌های بزرگ زندگی و از عوامل خوشبختی و سعادت بشر است. قرآن پیروان خود را در انتخاب رفیق عاقل و با ایمان تشویق می‌کند اما طبق آیه 28 سوره فرقان «مصیبت بزرگ، رفاقت با عناصر فاسد و همنشینی با افراد گناهکار است».
حجت‌الاسلام لطفیان با اشاره به شعار «تبلیغ واجبات تحقیر محرمات همراه با استقامت»، افزود: جوان مهدی‌باور و مهدی‌یاور در انتخاب رفیق اصلی آسان‌پذیر و زودپسند نیست. گاهی کسی تنها به‌دلیل یک برخورد عادی بدون اطلاع از سوابق خانوادگی و صفات اخلاقی فرد با وی رفیق می‌شود که ثمره آن تلخی و بدبختی است.
وی گفت: در دوستی توجه داشته باشیم که ممکن است پیش‌آمدها و حوادثی رشته رفاقت را قطع کند و دوستی به دشمنی مبدل شود، بنابراین رفقای یک‌دل در ایام دوستی باید همواره از افراط و تفریط و زیاده‌روی بپرهیزند و بی‌حساب نسبت به یکدیگر اظهار اعتماد و اطمینان نکنند و در حدود عقل و خرد با هم یگانه شوند. برخی جوانان حقوق رفاقت را با مقیاس عقل و مصلحت اندازه‌گیری نمی‌کنند بلکه میزان سنجش حقوق رفیق بین جوانان همان عواطف تند و احساسات آتشین است.
مدیر کانون نویسندگان نماز قم بیان کرد: در نظر جوان، رفیق خوب و حق‌شناس کسی است که بی‌قید و شرط به خواهش‌های دوست جوان خود پاسخ مثبت دهد و در کمال صمیمیت و فداکاری در اجرای آن بکوشد. گاهی هم این رفاقت‌ها بر اثر یک پیش‌آمد ناچیز طبع حساس و زود‌رنجشان آزرده می‌شود و دوستی‌های گرم به دشمنی و کینه‌توزی مبدل می‌شود.
وی عنوان کرد: همنشین، پایه‌گذار اخلاق و شخصیت است. در انتخاب رفیق باید جانب عقل و مصلحت را نگاه داریم و خودسرانه از احساسات تند و ناسنجیده خویش پیروی نکنیم. بکوشیم از تجربیات افراد کاردان و سالخورده فامیل و خانواده بیشتر استفاده کنیم و بدانیم نظر واقع‌بین بزرگسالان خردمند بیش از نیروی جوانی در تأمین سعادت و خوشبختی آنان مؤثر است.
حجت‌الاسلام لطفیان یادآور شد: چه بسا جوان بی‌تجربه و خام با همسالان خود که به مواد مخدر، می‌گساری به بی‌عفتی، قمار و به انواع گناه مبتلا بودند رفیق شدند و از آنان درس ناپاکی آموختند. جوانی که با رفقای بدنام رفاقت می‌کند اگر به فرض مراقبت کند به گناهشان آلوده نشود ولی نمی‌تواند از بدنامی اجتماعی، سوء شهرت و سابقه ننگین خود را مصون نگه دارد.
مدیر کانون نویسندگان نماز قم عنوان کرد: یکی از حقوقی که همنشین بر انسان دارد از دیدگاه رساله سجادیه این است که خطای او را به دست فراموشی بسپارد، چراکه عدم فراموشی خطای دیگران آثار سوء فردی و اجتماعی دارد در حالی که قرآن برای صلاح معیشت و زندگی نسبت به خودی‌ها دستور به تغافل داده است و اگر ناخواسته چشمش به خطای رفیق افتاد تغافل و تجاهل کند.
وی گفت: از مصادیق کرامات اخلاقی تغافل از خطاهای دیگران و نادیده گرفتن آن است. طبیعی است که فرزندان و اطرافیان دچار خطا می‌شوند اگر هر کسی بخواهد نسبت به آنها سخت‌گیر و ریزبین باشد و خطاها را مرتب به رخ آنها بکشد، دیگر رشد صحیح اخلاقی ایجاد نمی‌شود.
کارشناس مرکز تربیت مربی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان اینکه همنشین باید انسانی صالح و وارسته باشد تا در اخلاق و رفتار عمل انسان اثر مثبت و سازنده‌ای داشته باشد، افزود: طبق دستور ائمه(ع) بهترین راه برای معاشرت صحیح و سالم در جامعه این است که انسان خطاها و اشتباهات دیگران را فراموش کند. بیاییم ارزش استفاده از تجربیات دیگران را به فرزندانمان بیاموزیم.
وی یادآور شد: ساعت اوقات فراغت لحظات گرانبهایی هستند که نباید بیهوده و عبث از دست بروند. استراحت، تفریح سالم، مطالعات مفید، خادم افتخاری مسجد شدن، دیدار خویشاوندان و ده‌ها کار مفید دیگر باید ساعت‌های بیکاری را پربار کنند؛ در حقیقت لحظات فراغت باید به نحوی در راه ذخیره‌سازی توان بیشتر برای فعالیت‌های ضروری زندگی مصرف شوند.
حجت‌الاسلام لطفیان گفت: یکی از کارهای مثبتی که می‌توانند ساعات فراغت ما را پر کنند همنشینی با صالحان، عالمان و متعهدان است. همنشینی با کسانی که دیدارشان ما را به یاد خدا و مسئولیت‌ها بیندازد، انس با کتب سودمند و همنشینی با قرآن کتاب خدا، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه از کارها و فعالیت‌های لازم و مفید و پرارزش است.
وی با اشاره به ضرورت اجرای شعار «هر خانواده ایرانی یک محفل و هیئت قرآنی به‌ویژه در مدارس»، افزود: امام علی(ع) در نهج‌البلاغه می‌فرماید «کسی با قرآن نمی‌نشیند مگر اینکه هنگام برخاستن از کنارش چیزی به او افزوده و چیزی از او کاسته شده است، افزایش در هدایت او و نقصان در کوری و گمراهی او پدید آمده است». از این سخن ارزنده امام علی(ع) می‌توانیم معیاری برای انتخاب همنشین به دست آوریم، با کسی نشست و برخاست کنیم که بودن در کنار او موجب افزایش رشد و هدایت و کاستن از کوری و گمراهی ما شود.
مدیر کانون نویسندگان نماز قم ادامه داد: از جمله عوامل هجران و جدایی دو دوست صمیمی ممکن است تحقیر شخصیت رفیق، بی‌اعتنایی به او و رعایت نکردن وظایف اخلاقی درباره او باشد، به‌طور مثال در مجلس وارد می‌شود به همه با گرمی دست می‌دهد ولی به رفیق صمیمی خود که شایسته است با گرمی بیشتری برخورد کند، بی‌توجهی می‌کند. از دیدگاه قرآن و عترت مسخره کردن، شرمنده ساختن، اهانت کردن و هر عملی که موجب جدایی دو رفیق متدین از یکدیگر می‌شود، ممنوع است.
کارشناس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی گفت: از جمله حقوق دوست و همراه، تغافل و حسن معاشرت است، اگر اطفال در دامن پدران و مادرانی تربیت شوند که خود دارای سجایای انسانی و تعالیم معنوی باشند فرزندانشان با مشاهده اعمال والدین و اطرافیان با همان صفات بار می‌آیند. همچنین از جمله اوصاف پیشوایان دینی دگردوستی است.
وی با اشاره به قابلیت برقراری ارتباط به‌عنوان مهمترین اصل کارگروهی، گفت: اعضای تیم موفق از یکدیگر کناره‌گیری نمی‌کنند، ارتباط دیگر اعضای گروه را با خود آسان می‌کنند، به روابطی که قابلیت مشکل‌آفرینی دارند دقت می‌کنند. همچنین مکتوب کردن اهداف و برنامه‌ها در هماهنگی افراد گروه تأثیر زیادی دارد و ارتباطات را صادقانه و شفاف کرده و اعتماد را افزایش می‌دهد.
حجت‌الاسلام لطفیان در پایان یادآور شد: اعتماد حس سهیم بودن را می‌افزاید و احساس سهیم و فهیم بودن به مشارکت فعال همه اعضای گروه و هیئت می‌انجامد. باید دقت داشته باشید که همدیگر را از اخبار و اطلاعات مورد نیاز آگاه کنید و مواظب ارتباط‌های با واسطه باشید تا گروه و تیم ضربه نخورد.
