لحظاتی با ۴۳ سال خاطرات یک معلم قرآن + فیلم

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، واژه معلم معادل واژه‌هایی همچون تعلیم دهنده، آموزگار و مدرس است؛ معلم فردی است که می‌تواند با استفاده از تجربه‌ و علمی که دارد، متعلم را به سمت و سوی توانمندی‌های یادگیری و آموختن، هدایت و راهنمایی کند.

باید گفت که منزلت معلم قرآن زمانی اهمیت دارد که بتواند شأن پروردگار و پیامبر اکرم(ص) را در وجود خود محقق سازد، «... اقْرَأْ وَرَبُّکَ الْأَکْرَمُ الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ عَلَّمَ الْإِنسَانَ مَا لَمْ یَعْلَمْ»؛ از نخستین آیات قرآنی است که بر قلب حضرت محمد(ص) نازل شد و در اینجا خداوند خود را معلم می‌داند.

در این راستا، همزمان با هفته بزرگداشت مقام معلم به پای صحبت «سیدمحسن موسوی‌بلده»، استاد قرآن و مؤلف کتاب «حلیةالقرآن» نشستیم تا از سرآغاز انس او با قرآن بشنویم؛ نخستین معلمان تاریخ اسلام پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) بودند و امروزه معلمان قرآن همان اساتید جلسات خانگی، مؤسسات قرآنی، نهادهای مردمی و مساجد هستند.

آشنایی با موسوی‌بلده، استاد قرآن

سیدمحسن موسوی‌بلده، این استاد قرآن در سال 1332 در محله پامنار تهران متولد شد و از همان کودکی به واسطه گرایش خانواده به مسائل مذهبی و دینی همراه با پدر مرحومشان در هیئت‌ها و مساجد حضور می‌یافت.

وی با حضور در جلسات قرائت قرآن، توانست تسلط نسبی در روخوانی قرآن پیدا کند و پس از ورود به مقطع چهارم دبستان در مدرسه محمودیه اسلامی، همراه با دیگر دانش‌آموزان به همت معلم مبتکر قرآن مدرسه به هم‌خوانی قرآن پرداخت.

روایتی از نخستین قرائت قرآن موسوی‌بلده در حضور جمع

به گفته این استاد قرآن، وی تا آن زمان به علت کم‌رویی از خواندن قرآن جلوی دیگران به شدت خجالت می‌کشید و زمانی که آقای وطنی وی را دعوت به قرائت قرآن در جمع دیگر دانش‌آموزان کرد، ابتدا از احساس خجالت قادر به تلاوت نبود، امّا پس از مواجه شدن با نگاه تند و تهدید آمیز معلم، با ترس و لرز به خواندن بخشی از سوره جمعه پرداخت و آنجا بود که نخستین‌ بار تجربه قرائت قرآن در حضور جمعی از افراد را کسب کرد؛ البته خودش چنین نسخه‌ای را برای موارد مشابه تجویز نمی‌کند!

موسوی‌بلده پس از تجربه قرائت قرآن در مقطع چهارم دبستان، توانست در مساجد و جلسات محله پامنار برای فراگیری اصول تجوید قرآن حضور یابد؛ نخستین معلم قرآن وی استاد محمدتقی مروّت، دارنده رتبه اول مسابقات بین‌المللی قرآن‌ کشور مالزی در سال 1352 و از پایه‌گذاران تلاوت قرآن ‌کریم به‌ صورت اصولی و صحیح در ایران بود.

آشنایی موسوی‌بلده با اصول تجوید قرآن توسط استاد مروّت

از دیگر شاگردان استاد مروّت می‌توان به سیدمحسن خدام‌حسینی و احمد حاجی‌شریف اشاره کرد؛ موسوی‌بلده پس از گذراندن مرحله آموزش اصول تجوید قرآن کریم توانست به امر استاد خود در سال 1350 به‌ عنوان معلم، جلسه قرآن یکی از هیئت‌ها را اداره کند.

این در حالی است که وی دانشجوی فیزیوتراپی در دانشکده پزشکی بود و علاوه بر تحصیل در دانشگاه به معلمی در حوزه قرآن کریم می‌پرداخت؛ موسوی‌بلده می‌گوید: در برخی از جلسات آموزش قرآن، استاد مروّت حضور می‌یافت و نحوه تدریس بنده را مشاهده می‌کرد.

نخستین داوری موسوی‌بلده در سال 1353

وی در سال 1353 نخستین داوری خود را در مسابقات قرآن کریم انجام داد و از همان دوره بود که اغلب عموم مردم در محله پامنار و دیگر مناطق تهران به‌ منظور فراگیری قرائت قرآن با لحن و تجوید صحیح در جلسات وی حضور می‌یافتند.

موسوی‌بلده معتقد است که معلم قرآن بودن، افتخاری است که نصیب هر کسی نمی‌شود؛ بدین دلیل که فرصتی برای خدمت به خلق پروردگار است و البته مسئولیتی بس خطیر به همراه دارد.

روایتی از عاصم بن‌بهدله‌ابی‌النجود‌مقری‌کوفی از کلام موسوی‌بلده

عاصم کوفی، یکی از قاریان هفت‌‌گانه است در شیعه بودن وی شکی نیست و قرآن خود را در محضر ابوعبدالرحمن حبیب سُلَمی که از یاران و شیعیان امام علی(ع) بوده، قرائت کرده است؛ ابوعبدالرحمن جایگاه خاص و مقام والایی نزد امیرالمؤمنین(ع) داشته است و از این طریق عاصم کوفی با یک واسطه شاگرد حضرت علی (ع) محسوب می‌شود.

موسوی‌بلده معتقد است که امروزه، افتخار ما شیعیان این است که نحوه اصولی قرائت قرآن را از عاصم کوفی داریم و بیش‌ از چهار پنجم جهان اسلام؛ بر طبق قرائت عاصم قرآن می‌خوانند؛ لذا می‌توان گفت که معلمان قرآن به شاگردی معلم والای قرآن، امام علی(ع) مفتخر هستند.

استغفار ماهیان دریا برای معلمان قرآن

طبق روایتی از پیامبر اکرم(ص)، «مُعَلِّمُ القُرآنِ یَستَغفِرُ لَهُ کُلِّ شَیءٍ حَتَّی الحوت فِی البَحر»؛ برای معلم قرآن همه ذرات جهان طلب استغفار و دعا می‌کنند، حتی ماهی دریا».

این معلم قرآن در رابطه با نقش و جایگاه معلم قرآن می‌گوید: آن چیزی که باید و شاید در بحث قرائت قرآن وجود داشته باشد و هنوز جا نیافته است؛ در واقع برای پرورش قاریان قرآن باید زمینه‌ای لحاظ شود تا معلمان قرآن با متدهای جدید و علم به روز و با علم و فن قرائت قرآن آشنا شوند.

موسوی‌بلده با تأکید بر گسترش بحث تعالیم قرآن کریم مطرح کرد: آن چیزی که می‌تواند در توسعه فرهنگ قرآنی نقش بسزایی را داشته باشد، نوع گسترش تعالیم قرآن کریم خواهد بود؛ از این رو می‌توان ساز و کارهایی را برای آموزش قرآن در سطح وسیع ایجاد کرد.

وی خواستار تشکیل بانک اطلاعاتی ویژه معلمان قرآن شد و افزود: با توجه به تعدد معلمان قرآن می‌توان بانکی از اطلاعات این افراد تشکیل داد تا علاوه بر بررسی مشکلات و معضلات این معلمان با نحوه تعلیم و تربیت آنان آشنا شد.

ضرورت ایجاد مجمع صنفی برای معلمان قرآن

این معلم قرآن معتقد است، برای تشکیل بانک اطلاعاتی باید در ابتدا مجمع صنفی ایجاد شود تا مشارکت و خرد جمعی کارشناسان و اساتید زبده صورت گیرد و در نهایت بانکی از مشخصات معلمان قرآن تهیه و طراحی شود.

به‌ طور یقین فردی که معلم قرآن از دنیا برود، تمام برزخ و قیامت‌اش غرق در نور است، امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: «اهل‌القرآن اهل‌الله و خاصته»؛ «اهل قرآن، معلم، دانش‌‏آموز کلاس قرآن و عمل کننده قرآن، اهل خدا و عبد ویژه خدا هستند».

قرآن بزرگترین کتاب در آداب تعلیم و تربیت برشمرده می‌شود که امید است علوم و مبانی این کتاب با ارزش از سوی معلمان قرآن به‌ نوعی آموزش داده شود که روز به روز با افزایش قاریان، حافظان و حتی اساتید متبحّر مواجه شویم.

گزارش از مهسا صبوری