گزارش‌های تحلیلی مسائل نوظهور جمعیتی رونمایی شد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مراسم رونمایی از چهار گزارش تحلیلی و مسائل نوظهور جمعیتی از جمله جوانان، سالمندی جمعیت، شهرنشینی و مهاجرت و زنان سرپرست خانوار با حضور نماینده صندوق جمعیت ملل متحد در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

محمت هولکی اوز، نماینده صندوق جمعیت ملل متحد در ابتدای نشست خبری رونمایی از چهار گزارش تحلیلی و مسائل نوظهور جمعیتی، چنین گزارشاتی را برای صندوق جهانی مهم دانست و گفت: چنین اقداماتی راه را برای سیاست‌گذاران باز می‌کند تا شناخت بهتری از این مسائل داشته باشند.
وی پیشنهادات طرح‌ها را کاربردی برشمرد و گفت: پس از نیز در تلاشیم تا در تدوین عملی و ملی این برنامه‌ها حمایت مادی و فنی خود را ادامه بدهیم. با توجه به دستاوردهای ایران در کاهش میزان مرگ و میر مردم این کشور، به همان میزان امیدواریم که چنین گزارشاتی بتواند بخشی از مشکلات این حوزه را برطرف کند.
هولکی اوز خاطرنشان کرد: چون ایران دارای ظرفیت علمی و دانشگاهی خوبی است، این اطمینان را می‌دهیم که صندوق جمعیت ملل متحد به حمایت‌های خود از فعالان این حوزه ادامه بدهد. به هر حال این مسائل در تمامی کشورها وجود دارد و خوشحالیم که ایران به هنگام به فکر افتاده تا با این مسائل روبه رو و برای برطرف کردن آن‌ها برنامه داشته باشد.
براساس گزارش ایکنا، علیرضا زاهدیان، رئیس پژوهشکده آمار ایران نیز در این نشست خبری به نقش تولید و تحلیل آمارهای جمعیتی در برنامه‌های توسعه با تاکید بر گزارش زنان سرپرست خانوار پرداخت و گفت: برای تبیین وضعیت خانوارهای زن سرپرست، چهار محور مطالعاتی وضعیت جمعیت شناختی خانوارهای زن سرپرست، وضعیت اقتصای، وضعیت سلامت و قوانین و مقررات مربوط به خانوارهای زن سرپرست در نظر گرفته شده است.
زاهدیان با بیان اینکه در سال 90 از بین 21 میلیون و 159 هزار خانوار کشور دو میلیون و 557 هزار خانوار زن سرپرست بوده‌اند، یادآور شد: به عبارت دیگر در سال 90 سهم خانوارهای زن سرپرست نسبت به سال 85 از 9.5 درصد به 12.1 درصد افزایش یافته است.

دلایل عمده افزایش خانوارهای زن سرپرست
وی فوت همسر و طلاق را دو دلیل عمده افزایش خانوارهای زن سرپرست دانست و گفت: طبق بررسی‌های صورت گرفته مشخص شده که 71.4 درصد از زنان سرپرست خانوار همسر خود را بر اثر فوت از دست داده‌اند، 13.6 درصد دارای همسر هستند ولی به دلالیل مختلف مسئولیت خانوار بر عهده زن است، حدود 10 درصد از خانوارها بر اثر طلاق زن سرپرست شده‌اند و پنج درصد نیز هرگز ازدواج نکرده‌اند.

بیش از 43 درصد از خانواره‌های زن سرپرست در دو دهک پایین درآمدی قرار دارند
رئیس پژوهشکده آمار ایران با تاکید بر اینکه از نظر اقتصادی، خانواره‌های زن سرپرست در سطح پایین‌تری قرار دارند، بیان کرد: 43.3 درصد از این خانوارها در دو دهک پایین درآمدی قرار دارند. البته عده‌ای از خانوارهای زن سرپرست نیز در وضعیت اقتصادی درآمدی خوبی قرار دارند که سهم آن‌ها به مراتب کمتر است؛ یعنی 13 درصد در دو دهک بالای درآمدی.

میانه درآمدی خانوارهای زن سرپرست 34 درصد کمتر از خانوارهای مرد سرپرست
زاهدیان همچنین میانه درآمدی خانوارهای زن سرپرست را 34 درصد کمتر از خانوارهای مرد سرپرست برشمرد و گفت: علاوه بر این، سهم زنان سرپرست خانوار سالمند نیز رو به افزایش است، به طوری که در سال 90 سهم زنان سرپرست خانوار بالای 65 سال به 36.9 درصد رسیده است.
رئیس پژوهشکده آمار ایران در تکمیل این بخش از سخنان خود گفت: علاوه بر این باید اقدامات پیشگیرانه را نیز تقویت کرد. برای مثال ترویج بیمه عمر می‌تواند به عنوان یک راه‌حل پیشگیرانه از به فقر کشیده شدن خانوارها در صورت فوت سرپرست محسوب شود.
براساس گزارش ایکنا، محمدجلال عباسی شوازی، استاد گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران نیز به عنوان سخنران بعدی این نشست خبری با اشاره به توجهات مناسبی که در طی سالیان اخیر به موضوع جمعیت صورت گرفته است، عنوان کرد: با این وجود بعضا شاهدیم اطلاعات ارائه شده کامل و درست نیست و اقرار در مورد برخی مسائل وجود دارد که خواسته و ناخواسته بحران جمعیتی قلمداد می‌شود.

مطالعاتی براساس سند جامع جمعیت ارائه نشده است
عباسی با تاکید بر اینکه سیاست‌های ما باید بر مبنای واقعیت‌های موجود جمعیتی تدوین شود، افزود: گزارشی در خصوص مطالعاتی که در طی چند سال اخیر در حوزه سیاست‌های جمعیتی صورت گرفته، براساس سند جامع جمعیت ارائه نشده است.

جمعیت جوان را رها کرده‌ایم و به فکر 30 سال آینده هستیم
وی ادامه داد: ما امروزه در عالی ترین شرایط نسبت به وضعیت کار و... قرار داریم، این مسائل را رها کرده‌ایم و نگاهمان به 30 سال آینده است. جا دارد که مسئولان از کارشناسانی که در این حوزه مطالعه و تحقیق کرده‌اند و ممکن نظرشان موافق با مباحث روز نباشد استفاده کنند تا براساس آن سندی تدوین و قانون گذاری کنیم در غیر این صورت به هدف نهایی خود نخواهیم رسید.

بیکاری 25 درصد از جمعیت جوان کشور
استاد گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران بر لزوم آماده سازی شرایط مناسب برای ازدواج جوانان تاکید کرد و گفت: هم اکنون در کشور شاهد بیکاری 25 درصد از جمعیت جوان کشور هستیم.

لزوم اتخاذ سیاست‌های هدفمند و پایدار برای جوانان
وی خاطرنشان کرد: ما باید سیاست‌های جامعه و پایداری را نه تنها برای مقوله جمعیت بلکه برای جوانان داشته باشیم. تغییر دولت‌ها نباید باعث تغییر سیاست‌ها شود. به هر حال نیازهای جمعیت جوان این کشور مشخص است و در پی آنیم به سیاست‌های هدفمند و پایدار برای جوانان دست پیدا کنیم.
براساس گزارش ایکنا، مجید کوششی، استادیار گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران نیز در این نشست خبری به تببین موضوع سالمندی جمعیت، چالش‌ها و راهکارها پرداخت و افزود: مباحث مرتبط با بخش سالمندی این گزارش تحلیلی در هفت فصل شامل: سه فصل در خصوص مطالعات جمعیت شناختی، دو فصل در خصوص مطالعات اجتماعی و اقتصادی، یک فصل در خصوص عملکرد سازمان‌‌های مرتبط با سالمندان و یک فصل نیز به بررسی وضعیت سلامت( ناتوانی‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر و مزمن) پرداخته است.
کوششی ادامه داد: سالمندان نیز همچون جوانان بخشی از جمعیت کشور هستند که رصد وضعیت زندگی آن‌ها باید به خوبی مورد توجه قرار بگیرد ولی در سیاست‌ها نگاه منفی به این موضوع  ظهور پیدا کرده که توجهات را از این گروه که باید نگاهی خاصی به آن‌ها داشته باشیم، منحرف کرده است.
استادیار گروه جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران سالخوردگی سالمندی را یک پدیده نوظهور دانست و گفت: باید صبوری کنیم و در تلاش برای بهبود وضعیت زندگی چنین افرادی باشیم. در حین اینکه تغییرات اجتماعی اتفاق افتاده، تغییرات اجتماعی نیز ادامه پیدا کرده است و شاهد بزرگترین دگرگونی‌های در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی بوده‌ایم.
وی به تغییرات در روابط بین نسلی نیز اشاره‌ کرد و افزود: امروزه در جامعه با مباحثی از قبیل جریانات مهاجرتی، کاهش باروری و اولاد، تغییرات جدی در مرگ و میر و... مواجه هستیم که می‌تواند دشواری‌هایی را در روابط بین نسلی ایفا کند. سالمندان در کشورهای مختلف همچون ایران متکی به شبکه‌های اجتماعی غیررسمی، خویشاوندی و فرزندان هستند.