«سفارشی‌نویسی» باعث تنزل محتوای آثار دفاع مقدس شده است
گروه جهاد و حماسه: یک نویسنده و فعال حوزه دفاع مقدس با تأکید بر پرهیز از موازی‌کاری در تولید آثار اظهار کرد: ضعف مدیریت و فقدان نظارت کافی بر تدوین کتب سفارشی سبب تولید آثار تکراری و نازل شده است.
خلق اثر در حوزه دفاع مقدس با پایان هشت سال دفاع مقدس اوج گرفت و امروزه شاهد آثاری بسیاری در عرصه ادبی و هنری هستیم که تحت لوای موضوع دفاع مقدس تولید شده‌اند.
اما در کنار همه مزایا و محسناتی که تولید اثر در این حوزه به دنبال دارد، مشکلاتی نیز این حوزه را تهدید می‌کند که شاید یکی از آنها سفارشی‌نویسی یا سفارشی‌سازی باشد که سبب تکرار مکررات در این حوزه می‌شود.
از سوی دیگر ورود افراد ناتوان و بی‌دغدغه که علاقه‌ای به این حوزه ندارند نیز خود علت دیگری است که می‌توان به عنوان مشکل یا معضل از آن نام برد که محصولات این حوزه را با آسیب روبرو کرده است.
در همین راستا خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با محمدعلی گودینی، نویسنده و منتقد و فعال عرصه دفاع مقدس، گفت‌وگویی داشته است که در ادامه می‌خوانید:
به نظر شما چه مشکلاتی آثار ادبی و هنری در عرصه دفاع مقدس را به چالش می‌کشد؟
تنزل محتوا از جمله مشکلاتی است که آثار ادبی و هنری عرصه دفاع مقدس را به چالش می‌کشد. از آنجا که برخی از خالقان آثار حوزه دفاع مقدس حرفه‌ای نیستند یا بدون تحقیق وارد این مقوله شده و نتوانسته‌اند ارتباط لازم را با موضوعی که در آن به خلق اثر می‌پردازند، برقرار کنند، آثاری که در این حوزه عرضه می‌شوند نیز نمی‌توانند حق مطلب را به خوبی ادا کنند.
آیا ضعف آثار پدید آمده در این حوزه فقط به نداشتن سابقه و پیشینه خالقان اثر منحصر می‌شود؟
در این حوزه هزاران سوژه وجود دارد که تاکنون به آنها پرداخته نشده است و متاسفانه کمتر کسی به سراغ آنها می‌رود که این خود نقطه ضعف است.
آثار بسیاری وجود دارند که از برخی سیاست‌های اشتباه نشئت گرفته‌اند و می‌توان گفت که این اقدام نتیجه تحمیل کار به نویسنده بوده است. در این راستا نویسنده مجبور است سیاست‌های یاد شده را دنبال کند که در نتیجه آن، اثر قابل ملاحظه‌ای تولید نمی‌شود.
بسیاری از درخواست‌ها در زمینه نگارش آثار دفاع مقدسی یا تولید آثار هنری از سوی کسانی ارائه می‌شود که آشنایی کامل با این عرصه ندارند؛ چنین رویکردی چه آسیب‌هایی را به دنبال دارد؟
این امر سبب ناموزونی در خلق آثار و تولید سفارشی آنها می‌شود؛ از این رو برخی مطالب به هنرمند و نگارنده منتقل می‌شود که چنانچه ارائه کننده و خالق اثر نسبت به آن اطلاعات کافی نداشته باشد، باعث می‌شود آثاری خلق شود که نتواند مخاطب را جذب کند و در نتیجه در انبارها باقی بماند.
گاهی خالقان اثر و تولیدکنندگان محصولات چندرسانه‌ای نمی‌توانند به انتشار اثر خود دست بزنند. نظرتان در این باره چیست و این موضوع چه مشکلی را برای فعالان این عرصه ایجاد می‌کند؟
یکی از مشکلات اساسی در زمینه آثار دفاع مقدس این است که برخی از نویسندگان در چاپ نوشته‌های خود ناتوان هستند، به طوری که نتوانسته‌اند کتاب‌هایی را که می‌نگارند به چاپ برسانند؛ این امر، سدی محکم در برابر تولید آثار فاخر و در نتیجه ترویج فرهنگ دفاع مقدس است.
چه راهکاری را برای رفع مشکلات این حوزه پیشنهاد می‌دهید؟
نویسندگان باید تلاش کنند کتب دفاع مقدسی را بخوانند و در مناطق عملیاتی و مانورها حضور داشته باشند تا بتوانند گوشه‌ای از واقعیت‌های جنگ را درک کرده و به نگارش کتاب درباره شهدا و دفاع مقدس بپردازند تا بتوانند این فرهنگ را ترویج کنند.
همچنین باید تجربه‌های میدانی خود را بیفزایند تا بتوانند خود را در دوران دفاع مقدس حس کرده و کتابی بنگارند که برگرفته از حقایق و فرهنگ دفاع مقدس باشد.
میزان تولید آثار تکراری در حوزه خلق آثار هنری چقدر است؟
ضعف مدیریت و عدم نظارت کافی بر تدوین کتب سفارشی سبب تولید آثار تکراری شده است که مخاطب ندارند. بسیاری از آثار به صورت سفارشی و بنا به درخواست سفارش‌دهنده تدوین می‌شوند که باید از این امر اجتناب شود. در این راستا آثار انگشت‌شماری در دفاع مقدس وجود دارند که می‌توان آنها را جزء آثار شاخص طبقه‌بندی کرد.
بسیاری از کتاب‌ها یک ریشه دارند و گویی از روی هم نوشته شده‌اند؛ این در حالی است که زندگی و سیره شهدا و دفاع مقدس سرشار از نکات آشکار و نهان است که می‌توان به آنها پرداخت و از تکرار جلوگیری کرد.
نقش تبلیغات بر خرید آثار این حوزه را چطور ارزیابی می‌کنید؟
بحث فروش کتاب و فیلم خود موضوعی قابل بحث است. اینکه آیا مردم از روی اشتیاق به این نتیجه رسیده‌اند که کتابی قابل خریدن است یا بر اساس تبلیغات چنین فضایی ایجاد شده، مسئله دیگر این حوزه است که باید در قالب دو مقوله جداگانه بررسی شود؛ چرا که اغلب دیده شده است این کتاب‌ها در شمارگان بالا خریده و هدیه داده شده‌اند؛ از این رو نباید با مشاهده آمارها و کتاب‌سازی‌ها دچار اشتباه شویم.
حرف آخر...
افرادی که متعهد هستند و دغدغه پایداری انقلاب اسلامی و خون شهیدان را دارند، کم نیستند، اما این افراد کمتر به صحنه می‌آیند و در جامعه نیز کمتر از آنها استفاده می‌شود. بر این اساس باید سطح تولیدکنندگان آثار دفاع مقدس را در نظر گرفت و نسبت به نگارش کتاب و خلق آثار هنری اقدام کرد.
