حمیدرضا شاهآبادی، رئیس جدید مؤسسه فرهنگی،هنری و انتشارات بینالمللی «الهدی» وابسته به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است که سابقه مدیریت انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را نیز در کارنامه دارد. وی همچنین نویسنده و پژوهشگر توانا در دو حوزه پژوهش تاریخی و ادبیات داستانی است.
وی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از فعالیتهای مؤسسه و انتشارات بینالمللی «الهدی» و برنامههای آتی آن سخن میگوید. آنچه در ادامه میآید مشروح این گفتوگوست.
ایکنا: در ابتدا معرفی کلی از مؤسسه الهدی و اهداف آن داشته باشیم.
مؤسسه بینالمللی الهدی در سال ۱۳۶۳ به عنوان یک ناشر بینالمللی با هدف گسترش همکاریهای بینالمللی بین جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای جهان در عرصه کتاب و سایر محصولات فرهنگی تأسیس و فعالیت خود را در نقاط مختلف جهان گسترش داد. مأموریت این موسسه انجام فعایتهای فرهنگی خارج از کشور است که یکی از این فعالیتها انتشار کتاب است و در کنار آن برنامههای دیگری نیز در عرصه هنر و فرهنگ انجام میشود.
مهمترین وظیفه ما در مؤسسه ترویج زبان فارسی و معارف دینی در خارج از کشور است که در راستای این هدف، نمایندگیهایی را در خارج از کشور داریم؛ در حال حاضر چهار نمایندگی فعال در چهار کشور داریم که امیدواریم بر تعداد این نمایندگیها افزوده شود و نمایندگیهای غیرفعال را نیز مجددا راهاندازی کنیم. اساسا برنامهریزیهایی را انجام دادیم تا مؤسسه الهدی به اهدافی که در اساسنامه مشخص شده، دست یابد.
اولویتهای موسسه در چاپ و نشر کتاب چیست؟
اصلیترین مخاطبان ما، در خارج از کشور هستند که نیاز دارند فرهنگ و اعتقادات ما را بشناسند؛ گروه دیگر ایرانیان خارج از کشور هستند که باید حمایت شوند و در جهت حفظ هویت ایرانی اسلامی خویش به حمایت و کمک نیاز دارند تا در جهان بیگانه، همچنان ایرانی باقی بمانند. ما در موسسه الهدی، کتابها را براساس این اولویت و نیاز به چاپ میرسانیم.
با توجه به اینکه شما مدیر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بودهاید برای مخاطبان کودک و نوجوان برنامهای دارید؟
پرداختن به کودکان امری ضروری است؛ ما در مؤسسه الهدی به ادبیات و هنر کودکان خواهیم پرداخت؛ البته تاکنون این موضوع خیلی کمرنگ بوده ولی برنامهریزیهایی برای گسترش ادبیات کودک در کشورهایی که نمایندگی داریم انجام شده است؛ به عنوان اولین کشور برای «افغانستان» در نظر داریم که با کمک نویسندگان افغان آثاری در حوزه ادبیات کودک منتشر کنیم.
به عقیده بنده، کتاب کودک باید جاذبه ایجاد کند؛ ادبیات کودک محملی است که در قالب آن مفاهیم دینی را نیز برای کودکان انتقال میدهیم.
مؤسسه الهدی چه برنامههایی برای حمایت از ناشران و مؤلفان دارد؟
بخش انتشارات الهدی در دوره جدید در قاب گروه انتشارات الهدی فعالیت خواهد کرد؛ اعضای این گروه علاوه بر خانواده ناشرین الهدی، ناشرانی هستند که به گروه میپیوندند که میتوانند آثارشان را در نمایشگاههای خارجی عرضه کنند و کتابها و حقوق معنوی آثارشان را در نمایندگیهای الهدی به فروش برسانند.
رسالت مؤسسه در روشنگری بر علیه جریانهای تکفیری و وهابیت چیست؟
در شرایط فعلی گروههایی هستند که تلاش میکنند با فعالیتهایشان تصویر اسلام را خراب کنند و گروههای دیگری نیز سعی میکنند، اسلام را محدود به این جریان تکفیری نشان دهند و تصویر اسلام را در منظر جهانیان خدشهدار کنند؛ وظیفه مؤسسات فرهنگی و بینالمللی همچون الهدی این است که چهره واقعی اسلام را به نمایش بگذارد. فعالیتهای فرهنگی بهترین محملی هستند که مرز بین اسلام و فعالیتهای تکفیری و سلفیان تندور را مشخص میکند.
در این راستا، ما موضوعاتی را درباره «صلح در اسلام» و«حقوق زنان و کودکان در اسلام» به نویسندگان سفارش دادهایم که در قالب کتابهای کوچکی به چاپ خواهد رسید؛ هدف ما از انتشار این کتابها این است که خیلی شفاف و روشن و بهدور از پیچیدگی، اسلام واقعی را به مخاطب غیر ایرانی عرضه کنیم.
چه آثار جدیدی در مؤسسه در حوزه اسلام دارید؟
با توجه به اینکه بنده تازه به ریاست مؤسسه منصوب شدم در حال حاضر حضور ذهن ندارم ولی کتاب «مشورت در اسلام» از آقای «اژهای» به زبان عربی در دست انتشار است؛ این کتاب با موضوع مشورت وهماندیشی، استفاده از نظر دیگران در تصمیم گیریها را از منظر اسلام بررسی کرده است.
درباره روند توزیع کتابها در خارج از کشور توضیح دهید؛ آیا این کتابها رایگان عرضه میشود؟
تمام تلاش ما این است که در حوزه تولید و توزیع حرفهای باشیم؛ ما کتابهایی را منتشر میکنیم که مخاطب واقعی داشته باشد و مخاطب پول بدهد. از توزیع کتاب به شکل اهدایی اجتناب میکنیم و معتقد هستیم که باید سطحی از تولید را رعایت کنیم که بتواند در بازار رقابت کند و مخاطبان زیادی را جذب کند؛ علاوه بر نمایندگیهایی که در خارج از کشور داریم، بهزودی فروشگاههایی در تهران و قم ایجاد خواهیم کرد؛ همچنین کتابهای مطرح خودمان را از طریق چرخه توزیع کتاب در سرتاسر کشور توزیع میکنیم و با تشکیل مرکز پخش جهانی «نوروز» که وظیفهاش توزیع و پخش کتاب و محصولات فرهنگی است، آثارمان را به فروش میرسانیم.
چه برنامهریزیهایی برای نمایندگیهای الهدی در خارج از کشور دارید؟
در حال حاضر چهار نمایندگی فعال در عراق، افغانستان، تاجیکستان و قرقیزستان داریم؛ علاوه بر این، نمایندگیهایی در کشور ترکمنستان و آذربایجان نمایندگی غیرفعال داریم که بهزودی فعالیتشان آغاز خواهد شد.
کار این نمایندگیها توزیع و فروش کتابهای مؤسسه الهدی و ناشران همکار مؤسسه است. چشمانداز ما برای این نمایندگیها این است که از حالت فروش صرف خارج شوند و کار کارشناسی انجام بدهند و تبدیل شوند به مراکز فرهنگی و نیازسنجی انجام دهند.
درباره فعالیت این موسسه تاکنون چه ارزیابی داشتید؟
مؤسسه الهدی در دورههای مختلف فعالیتش افت و خیز داشته است ولی معدل فعالیتهایش قابل قبول و تأثیرگذار است؛ امروز اسم «الهدی» در بعضی از کشورها کاملا شناخته شده و معتبر است.
استقبال آثار قرآنی در کدام کشورها بیشتر بوده؟
در کشورهای غیرفارسیزبان مانند قرقیزستان، بیشتر کتابهای دینی و اسلامی طرفدار دارد و در کشورهای فارسی زبان مانند افغانستان وتاجیکستان بیشتر مراجعه کتابها برای آموزش زبان فارسی و ادبیات فارسی است.
تحریم ها چه تأثیری بر کار شما داشته است؟ آیا با موانعی برای فروش و توزیع مواجه هستید؟
ما هم از این تحریمها تأثیر پذیرفتیم؛ گردش مالی مشکلاتی دارد و ارسال کتاب نیز مشکل هست ولی فعالیتهایمان تعطیل نشده است.
در هر کشور با توجه به شرایط، قوانین و حساسیتهای موجود، مشکلاتی هست که تلاش میکنیم با احترام گذاشتن به قوانین آنها مشکلات را حل کنیم. امیدوار هستیم در آینده مؤسسه با حداکثر توان خودش فعالیت کند و قابلیتهایش را بیشتر نشان دهد.
* محمد پارسائیان