سابقه ۱۵ساله مهد قرآن تبریز در برگزاری ۶۰ دوره‌ تربیت مربی قرآن

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مؤسسه مهد قرآن استان آذربایجان شرقی، مؤسسه‌ای فرهنگی و عام‌المنفعه است که با هدف آموزش و گسترش فرهنگ قرآن و معارف اهل‌‌ بیت(ع) تأسیس شده است و فعالیت‌های آموزشی، تحقیقی و فرهنگی خود را از سال 1372 آغاز کرده است و از سال ۱۳۷۶ با تشکیل هیئت امنا و ثبت مرکز به عنوان مؤسسه‌ای مردمی، خیریه و فرهنگی، عصر جدیـدی از فعالیت‌ها را آغاز کرده و منابع مالی و امکاناتی این مؤسسه از سوی مردم، خیران و در موارد خاص توسط مسئولان تأمین می‌شود.

این مهد قرآن توانسته است با بهره‌گیری از تجربه نزدیک به ربـع قـرن فعالیـت مستمر آمـوزشی، تجارب مراکـز موفق قرآنـی و رهنمودهای ائـمه(ع) و بـزرگان دین، بستری را فراهم کند تا تمام انسان‌های علاقه‌مند به کسب معارف قرآنی در هر موقعیت، مقطـع سنی و تحصیلی بتوانند به صورت نظام‌منـد تحـت پوشش این آموزش‌ها قرار گیرند.

این مؤسسه با تأسیس و راه‌اندازی مراکز آموزش نونهالان، مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان؛ تهیه، تدوین و اجرای طرح جامع آموزش قرآن، برگزاری دوره‌های تربیت مربی تفسیر و معارف اهل‌‌بیت(ع)، دوره آمادگی کارشناسی قرآن و حدیث، تدبر در قرآن و تدبر در سیره ائمه(ع)، تشکیل گروه‌های مطالعاتی و... توانسته خدمات ویژه‌ای را به علاقه‌مندان آموزه‌های قرآنی عرضه کند.

اجرای طرح «تجمیع آموزش قرآن» در مهد قرآن

فعالیت این مؤسسه در حوزه‌ آموزش شامل آموزش عمومی و تخصصی می‌شود که آموزش‌های عمومی مؤسسه بر مبنای طرحی منسجم و هدفمند با نام طرح «تجمیع آموزش قرآن» در دو مرحله عمومی و تخصصی، افراد بالای هفت سال را تحت پوشش قرار می‌دهد. در این بخش دوره‌های قرائت عمومی قرآن در چهار ترم با محوریت تلاوت، ترتیل، آموزش کل قرآن تدریس و مباحث روخوانی، روان‌خوانی، تجوید، آشنایی با تدبر ترویجی قرآن و سیره معصومان(ع) برگزار می‌شود.

در حوزه آموزش‌های تخصصی و در راستای عمل به منویات مقام معظم رهبری و آشنایی بهتر و عمیق‌تر علاقه‌مندان معارف قرآن، این مؤسسه گستره مناسب و متنوعی از شاخه‌های تخصصی قرآن‌آموزی را فراهم آورده تا تمام علاقه‌مندان به فراخور شرایط و علایق خود از این خدمات بهره گیرند.

مهم‌ترین شاخه‌ آموزش‌های تخصصی مؤسسه شامل حفظ قرآن، آشنایی با نغمات ترتیل، آموزش تدبر در قرآن و سیره معصومان(ع)، تفسیر قرآن، قرائت تحقیق قرآن، گروه‌های مطالعاتی مطهر، دوره‌های تربیت معلم عمومی و تخصصی قرآن، دوره‌های داوری و آمادگی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث می‌شود.

اجرای یازده ساله طرح «تدبر در قرآن» در مهد قرآن

طرح تدبر در قرآن یکی از طرح‌های تخصصی این مؤسسه است که از سال ۱۳۸۲ با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین الهی‌زاده در مؤسسه مهد قرآن و عترت(ع) اجرا شده و توانسته در سیر آموزشی ترجمه و تفسیر قرآن، تحول ایجاد کند. در حال حاضر علاوه بر ملی شدن طرح تدبر در قرآن، مؤسسه تدبر در قرآن و سیره در شهر مشهد تحت نظر حجت‌الاسلام الهی‌زاده تأسیس شد و فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی تدبر در قرآن در کل کشور تحت نظر مؤسسه تدبر قرار گرفت و کتاب‌های مربوط به تدبر به چاپ رسید.

تدبر در سیره معصومان(ع) یکی دیگر از طرح‌های تخصصی مهد قرآنی است که از سال ۱۳۸۴ زیر نظر مؤسسه تدبر در قرآن و سیره مشهد و با هدایت‌های حجت‌الاسلام الهی‌زاده در مؤسسه اجرا می‌شود. پژوهش‌های این واحد بر مبنای برجسته کردن عملکردها و تلاش‌های معصومان(ع) در سیر تکاملی تمدن اسلامی است که با عملکردهای رسول خدا(ص) در تأسیس این تمدن شروع می‌شود و هدف جهانی‌سازی اسلام ناب را دنبال می‌کند.

برگزاری دوره‌های تربیت مربی سیره معصومان(ع) توسط مهد قرآن

پس از طی مراحل پژوهشی و تهیه جزوات در سیره تربیتی، در حال حاضر مؤسسه مهد قرآن و عترت برای ترویج و گسترش این امر، علاوه بر ارائه خدمات آموزشی به گروه‌های مختلف، اقدام به برگزاری دوره  تربیت مربی در سیره معصومان(ع) کرده است تا گامی فراتر در راه گسترش و ترویج آشنایی صحیح با سیره معصومان(ع) بردارد.

یکی دیگر از طرح‌های تخصصی مؤسسه، طرح تفسیر قرآن است که از دیرباز علاقه‌مندان فراوان داشته و سال‌ها است به دو صورت موضوعی و ترتیبی با حضور اساتید برجسته حوزوی و دانشگاهی دنبال می‌شود.

گرد‌آوری مجموعه «کشکول سعادت» در مهد قرآن

طرح مطالعاتی «حکمت مطهر» یکی از طرح‌های آموزشی ویژه این مؤسسه است که از سال 1381 با هدف تقویت پایه‌های اعتقادی قرآن‌آموزان و افزایش توان مقابله آنان با شبهات مختلف دینی اجرا می‌شود. در این طرح علاقه‌مندان در برنامه‌ای مدون در پنج ترم شش ماهه با فراهم کردن برنامه درسی، کلاس‌های پرسش و پاسخ با حضور کارشناسان، جلسات مباحثه به مطالعه و تحقیق پیرامون آثار شهید مطهری می‌پردازند و در این دوره بالغ بر ۶۳ جلد از آثار استاد شهید، مطالعه و ده‌ها کنفرانس و مقاله علمی در موضوعات مورد ارائه شد. علاوه بر آن اعضای این طرح ۱۰ حدیث از ۴۰ حدیث حضرت امام خمینی(ره) را خلاصه‌نویسی و در یک مجموعه به‌ نام «کشکول سعادت» گردآوری کرده‌اند.

طرح مطالعاتی «مطهر» و کسب مقام اول توسعه و ترویج آثار شهید مطهری

طرح مطالعاتی مطهر در سال ۱۳۸۸ توانست در زمینه ترویج آثار شهید مطهری، مقام اول کشوری را به دست آورده و از رئیس جمهور وقت لوح تقدیر دریافت کند. در سال ۱۳۹۰ نیز این طرح توانست در جشنواره «نشر اندیشه‌های ناب شهید مطهری» که در شیراز برگزار شد، مقام سوم کشوری را کسب کند و در بخش مقاله‌نویسی، مقاله «هاله عبداللهی»، مدرس طرح حکمت مطهر مهد قرآن استان مقام اول را به خود اختصاص داد.

هم‌اکنون سی‌امین گروه فعالیت خود را در این طرح آغاز کرده‌اند و انتظار می‌رود، در آینده‌ای نزدیک تمامی قرآن‌آموزان مؤسسه در قالب صدها گروه مطالعاتی با شرکت در این دوره‌ها پایه‌های اعتقادی خود را در عمق معارف اسلامی استوار و آموزه‌های قرآنی خود را با عمل آمیخته کنند.

برگزاری 60 دوره تربیت مربی قرآن در مهد قرآن

دوره تربیت معلم و داور قرآن با سابقه‌ای 15 ساله یکی از اصلی‌ترین محورهای فعالیت مؤسسه است که در این طرح نزدیک به ۶۰ دوره تربیت معلم با شرکت بیش از پنج هزار نفر در شاخه‌های مختلف برگزار شده است. این دوره‌ها با یک دوره مقدماتی یک ساله آغاز می‌شود و علاقه‌مندان می‌توانند پس از سپری کردن آن، وارد یکی از دوره‌های تخصصی تجوید، روخوانی، صوت و لحن، مفاهیم، تدبر در قرآن، تدبر در سیره معصومان(ع)، حفظ، کودک‌یاری و آموزگاری مدارس قرآنی شوند.

این گروه پس از طی این دوره می‌توانند به عنوان مربی در سایر کلاس‌های مهد قرآن و یا سایر مؤسسات قرآنی مشغول به کار شوند. همچنین تعدادی از مربیان و حفاظ مؤسسه با شرکت در ده‌ها دوره داوری که از طرف مؤسسه برگزار شده است، ضمن تأمین نیاز واحد امتحانات و مسابقات مهد قرآن پاسخ‌گوی نیازهای مراکز دیگر در مسابقات قرآنی هستند.

تربیت بیش از 300 حافظ کل قرآن در مهد قرآن

برگزاری دوره‌های حفظ قرآن اولین حرکت مؤسسه مهد قرآن است که بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری شکل گرفت و در حال حاضر نیز با تداوم عمل به منویات ایشان، این حرکت اینک به شکلی برنامه‌ریزی، مدون و در قالب طرح‌های مختلف حفظ دو، سه، چهار و شش ساله قرآن ویژه نونهالان، مقاطع ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان، دیپلم و دیپلم به بالا اجرا می‌شود، همچنین تاکنون قریب به ۳۰۰ حافظ کل قرآن و هزاران حافظ کمتر از ۲۰ جزء در مؤسسه تربیت شده‌اند و ده‌ها کلاس حفظ قرآن با حضور صدها نفر از علاقه‌مندان در سطح استان در حال برگزاری است و در حال حاضر بیش از ۱۰۰ مربی قرآن که همه از قرآن‌آموزان مؤسسه بودند، جذب مهد قرآن شده‌اند و در سه شعبه مؤسسه فعالیت می‌کنند.

مسئولان مؤسسه برای اولین بار در کشور با تلاش و پیگیری‌های مکرر توانستند مصوبه سال 1375 مجلس شورای اسلامی مبنی بر اعطای مدرک کارشناسی به حافظان کل قرآن را احیاء کنند. در این مؤسسه نیز برای آماده کردن حافظان کل قرآن برای شرکت در این آزمون ویژه، از سال 1378 تاکنون چندین دوره کلاس با شرکت جمعی از حافظان قرآن و با تدریس اساتید دانشگاهی رشته علوم  قرآن و حدیث برگزار شده است.

تهیه منابع آموزشی مهد قرآن توسط واحد تحقیق و پژوهش

در پی حضور اساتید مختلف و تلاش شبانه روزی مربیان دلسوز و علاقه‌مند، اکثر منابع لازم جهت تدریس در کلاس‌های مختلف توسط واحد تحقیق و پژوهش مؤسسه تألیف و تدوین می‌شود که برخی از این منابع پاسخ‌گوی نیازهای مراکز دیگر نیز هستند.

از جمله این تحقیقات و تألیفات می‌توان به کتاب‌های «روخوانی و تجوید قرآن» در چهار جلد همراه با لوح آموزشی، «آموزش نشانه‌ها» در دو جلد، «آموزش قرآن و نماز»، «کارت‌های الفبا»، «دوست من مداد» ویژه مقطع پیش از دبستان، «دوست دارم بدانم» و «دوست من مداد» ویژه مقطع نونهالان و کودکستان و کتاب‌ معلم (راهنمای تدریس) ویژه مربیان تمامی مقاطع، پژوهش‌های تدبر در قرآن، پژوهش‌های سیری در سیره امامان(ع)، تحقیقات متعدد پیرامون اصول و فنون تدریس و کلاس‌داری، تهیه جزوات آموزشی از آثار شهید مطهری و تهیه جزوات آموزشی از کتاب چهل حدیث حضرت امام خمینی(ره) اشاره کرد.

وجود 20 هزار جلد کتاب تخصصی در کتابخانه مهد قرآن

در راستای تحقق بستر مناسب برای فعالیت‌های تحقیقی و پژوهشی و همچنین تأمین نیازهای فرهنگی قرآن‌پژوهان جامعه، کتابخانه تخصصی علوم قرآن و حدیث در مؤسسه شکل گرفت، این کتابخانه در حال حاضر با داشتن ۲۰ هزار جلد کتاب تخصصی و دو هزار و ۵۰۰ نرم‌افزار به بیش از دو هزار عضو خدمات تخصصی ارائه می‌دهد.

راه‌اندازی 11 مرکز قرآنی ویژه نونهالان

زمانی که مؤسسه مهد قرآن با ورود به چهارمین سال فعالیت خود در اتاقی کوچک در مهد قرآن و عترت، اولین واحد نونهالان را راه‌اندازی کرد و اینک در هفدهمین سال تولد واحد نونهالان در حال حاضر بیش از ۱۰۰ مدیر، معاون، نیروی اجرایی و مربی که همگی از قرآن‌آموزان مهد قرآن بوده‌اند، در ۱۱ مرکز آموزشی در سطح تبریز و حومه به نام چهارده معصوم(ع) جذب مؤسسه شده‌اند.

سالانه بیش از ۱۵۰۰ نونهال از خدمات این مراکز بهره می‌برند و تدبر در قرآن و سیره نیز بر اساس میزان درک و فهم این کودکان و با استفاده از ابزارهای مختلف آموزشی، کاردستی و... به این گروه آموزش داده می‌شود.

از مراکز آموزشی این مؤسسه می‌توان به مرکز آموزشی خاتم‌الانبیاء(ص) واقع در خیابان حجتی، مرکز آموزشی امام علی(ع) واقع در شهرک شهید یاغچیان، مرکز آموزشی حضرت زهرا(س) واقع در شهرک کجاباد، مرکز آموزشی امام حسن(ع) واقع در شهرک الهیه، مرکز آموزشی امام حسین(ع) واقع در سه راهی حافظ و مارالان، مرکز آموزشی امام سجاد(ع) واقع در آخمقیه، مرکز آموزشی امام باقر(ع) واقع در خلجان، مرکز آموزشی امام صادق(ع) واقع در منظریه، مرکز آموزشی امام موسی بن جعفر(ع) واقع در مقصودیه، مرکز آموزشی امام رضا(ع) واقع در مایان سفلی و مرکز آموزشی امام جواد(ع) واقع در قراملک اشاره کرد.

به دنبال موفقیت چشمگیر مهد قرآن استان، مؤسسه به عنوان حلقه تکمیلی فعالیت‌های آموزشی خود با دریافت مجوز از آموزش و پرورش اقدام به تأسیس مدارس غیرانتفاعی قرآن محور به نام «صدرا» کرد و در مدارس صدرا هر ساله بیش از هزار دانش‌آموز از خدمات این مدارس استفاده می‌کنند. 

تأسیس هفت مدرسه «صدرا» توسط مهد قرآن

در حال حاضر بیش از ۱۱۵ آموزگار و کادر اجرایی که همگی از مربیان مهد قرآن بوده‌اند، در هفت دبستان غیردولتی، آموزش‌های رسمی دبستان و راهنمایی را برعهده دارند و همه ساله با درخشش در مسابقات الگوهای برتر تدریس توان عملی تدریس خویش را به نمایش می‌گذارند. ازمدارس این مؤسسه می‌توان به پنج دبستان دخترانه و پسرانه صدرا و دو مدرسه راهنمایی دخترانه و پسرانه صدرا اشاره کرد.

از فعالیت‌های بخش امور فرهنگی و هنری این مؤسسه می‌توان به استودیو ضبط مهد قرآن، طراحی و تدوین فیلم، آتلیه فیلم و عکس، واحد آرشیو صوتی و تصویری و عکس اشاره کرد.

فعالیت بخش استودیو ضبط مهد قرآن، ضبط و تولید تلاوت، ترتیل، اذان، جمع‌خوانی، سرود، آماده کردن و تولید محتوای آموزشی مورد نیاز مراکز تحت پوشش مهد قرآن و تبدیل مواد آموزشی آنالوگ به فایل‌های مختلف است.

کار بخش طراحی و تدوین فیلم، طراحی انواع کتب، لوح و کارت‌های آموزشی، تراکت، بروشور، دفترچه‌های آموزشی، پوستر، بنرهای مراسم مهد قرآن، ... و تدوین فیلم‌های آموزشی، مستند و فیلم مراسم طول سال مراکز آموزشی و اختتامیه مراکز است؛ همچنین بخش آتلیه فیلم و عکس به تهیه عکس و عکسبرداری از مراسم‌ها و همایش‌های مهد قرآن، تهیه عکس از نونهالان پیش‌دبستانی و عکس دسته‌جمعی کلاس‌های مراکز آموزشی، تهیه فیلم از مراسم با مناسبت‌های مختلف از مراکز آموزشی در طول سال و اختتامیه مراکز، تکثیر و آماده سازی انواع لوح‌های فشرده آموزشی می‌پردازند.

واحد آرشیو صوتی، تصویری و عکس مؤسسه، کار ساماندهی و جمع‌آوری عکس از تمامی مراسم و همایش‌های مهد قرآن، ساماندهی و جمع‌آوری تلاوت‌ها و ترتیل‌های مختلف از اساتید مصری و ایرانی، ساماندهی و جمع‌آوری نوارهای ویدئویی مهد قرآن و ساماندهی و جمع‌آوری نرم‌افزارهای دینی و مذهبی مرتبط با قرآن و آموزش قرآن را برعهده دارد.

از مهم‌ترین همایش‌ها و جشنواره‌های برگزاری شده توسط این مؤسسه می‌توان به همایش قرآنی ویژه اولین قرآن‌آموزان مؤسسه در سال ۱۳۷۳، همایش قرآنی تجلیل از نخبگان قرآنی استان در سال ۱۳۷۴، همایش قرآن و ولایت در سال ۱۳۷۶ با حضور علم‌الهدی، همایش یک‌صدمین سال تولد حضرت امام خمینی(ره) در سال ۱۳۷۸، همکاری در برگزاری همایش‌های قرآنی بسیج، همایش قرآنی دهه فجر در سال‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۸۵ با حضور استاد غلوش و عبدالعال در مسجد طوبی، همایش قرآنی فجر انقلاب با حضور حافظ نونهال کل قرآن و نهج‌البلاغه، همایش بزرگ ده‌هزار نفری «قرآن، محرم، انقلاب اسلامی و نور هدایت، کوثر ولایت» در سال‌های ۱۳۸۶ و۱۳۹۰، جشنواره مراکز نونهالان در سال ۱۳۸۰، جشنواره «شهیدان بزرگ و عزاداران کوچک» در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ و مشارکت در برگزاری نمایشگاه‌های قرآنی اشاره کرد.

ارائه ایده تأسیس اتحادیه تشکل‌های قرآنی کشور توسط مهد قرآن

مؤسسه مهد قرآن و عترت آذربایجان شرقی به منظور سازماندهی فعالیت‌های قرآنی کل کشور به عنوان عضو مؤسس و مؤثر در شکل‌گیری اتحادیه تشکل‌های قرآنی نقش داشته و رحیم وظیفه‌شعاع، مدیر مهد قرآن و عترت آذربایجان شرقی اولین مدیر عامل اتحادیه تشکل‌های قرآنی کشور بوده است.

چهار بار انتخاب مهد قرآن به عنوان خادم نمونه کشور

مؤسسه مهد قرآن استان در سال ۱۳۸۱ به دلیل فعالیت‌های اثرگذار و موفق در زمینه توسعه و ترویج فعالیت‌های قرآنی، به عنوان کانون نمونه فعالیت‌های قرآنی از طرف رئیس جمهور وقت، لوح تقدیر دریافت کرد و مدیرعامل این مؤسسه نیز به دلیل فعالیت مؤثر در بیش از سه دهه در حوزه قرآن، عترت و مدیریت مجموعه مهد قرآن آذربایجان شرقی، به عنوان خادم قرآن در همان سال انتخاب شد.

در سال ۱۳۸۹ مهد قرآن استان آذربایجان شرقی به عنوان مرکز نمونه کشوری در ترویج آثار شهید مطهری انتخاب شد و لوح تقدیرخود را از رئیس جمهور وقت دریافت کرد و در سال ۱۳۹۱ سعید وحیدی‌مهر،عضو هیئت مدیره مهد قرآن موفق به دریافت نشان خادم نمونه قرآن شد.

از مراکز فعال این مؤسسه ‌در شهرستان‌های آذربایجان شرقی می‌توان به مهد قرآن هریس اشاره کرد که در سال ۱۳۷۵ تأسیس شده و سالانه بیش از ۴۰۰ قرآن‌آموز دارد، مهد قرآن میانه سال ۱۳۷۸ تأسیس شده و سالانه بیش از ۵۰۰ نفر در این مؤسسه مشغول آموزش قرآن هستند، مهد قرآن کندوان میانه، سال ۱۳۷۸ راه‌اندازی شده و سالانه بیش از ۲۵۰ قرآن‌آموز دارد، مهد قرآن شربیان، سال ۱۳۷۵ تأسیس شده است و سالانه بیش از ۲۵۰ نفر مشغول آموزش قرآن در این مؤسسه هستند.

مهد قرآن تسنیم عجب‌شیر یکی دیگر از شعب این مؤسسه است که در سال ۱۳۸۷ راه‌اندازی شده و سالانه بیش از ۴۰۰ نفر مشغول آموزش قرآن هستند، مهد قرآن اسکو سال ۱۳۸۵ فعالیت خود را آغاز کرده و سالانه بیش از ۵۰۰ قر‌آن‌آموز دارد، مهد قرآن هریس بخش خواجه سال ۱۳۸۷ راه‌اندازی شده و سالانه بیش از ۳۰۰ نفر مشغول آموزش قرآن در این مرکز هستند، مهد قرآن مراغه سال 1386 راه‌اندازی شده و سالانه بیش از ۴۰۰ نفر در این مؤسسه با آموزه‌های قرآنی آشنا می‌شوند، مهد قرآن آذرشهر سال 1379 تأسیس شده و سالانه بیش از ۲۸۰۰ نفر در کلاس‌های این مرکز حضور می‌یابند.

از دیگر شعب این مؤسسه می‌توان به مهد قرآن تسوج اشاره کرد که سال ۱۳۸۲ راه‌اندازی شده است و سالانه بیش از۲۵۰ نفر از خدمات این مؤسسه استفاده می‌کنند، مهد قرآن چاراویماق سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را آغاز کرد و سالانه ۲۵۰ قرآن‌آموز دارد، مهد قرآن بستان‌آباد، سال ۱۳۸۷ تأسیس شده است و سالانه بیش از دو هزار نفر در این مرکز به فراگیری آیات قرآن مشغول هستند، مهد قرآن وایقان از سال ۱۳۸۳ فعالیت خود را آغاز کرده و سالانه بیش از۲۵۰ نفر مشغول آموزش قرآن در این مرکز هستند، مهد قرآن هشترود سال ۱۳۸۰ تأسیس شده و سالانه ۱۲۰۰ قرآن‌آموز دارد و مهد قرآن کوزه‌کنان از سال ۱۳۸۵ فعالیت خود را اغاز کرده و سالانه بیش از ۱۰۰ فراگیر دارد.

از مراکز فعال این مؤسسه در شهرستان‌های آذربایجان غربی می‌توان به مهد قرآن ماکو اشاره کرد که سال ۱۳۸۷ تأسیس شده و سالانه بیش از۴۰۰ فراگیر دارد و مهد قرآن میاندوآب سال ۱۳۷۹ راه‌اندازی شده و سالانه بیش از سه هزار نفر در کلاس‌های این مرکز شرکت می‌کنند.