مدیر مرکز اسلامی هامبورگ از وضعیت عراق ابراز نگرانی کرد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) شعبه اروپا، آیت‌الله رمضانی،  در خطبه‌های نماز جمعه این هفته هامبورگ گفت: کسانی که تلاش می‌کنند با انجام اعمال برخلاف عقل و منطق و غیرقابل دفاع خود چهره اسلام را مخدوش و غیر واقعی نشان بدهند، مزد بگیران جریان استکبارند که نمونه بارز آن در جریان تکفیری عراق مشاهده می‌شود.

رئیس اتحادیه اروپایی علما و ‌تئولوگ‌های شیعه در ادامه افزود: خدای رحمان و رحیم، پیامبر حبیب خود را برای برقراری ارتباط میان انسان‌ها مبعوث کرد تا با اجرای کامل شریعت الهی، خود را به سعادت و خوشبختی دنیا و آخرت برسانند.

وی در ادامه این خطبه گفت: یکی از نکاتی که درباره شریعت و راهی که خدای متعال برای خوشبختی زندگی تعیین کرده بسیار واضح و روشن است؛ آن است که مصلحت هر انسانی در همان راهی است که برای او مشخص شده است؛ چون اولاً خدای متعال، دانای حکیمی است که فرمانش بر اساس حکمت و عدل صادر می‌شود. بنابراین مسئولیتی که بر عهده انسان می‌گذارد از هر نوع فسادی به دور است. ثانیاً تا زمانی که همه شرایط برای تکلیف فراهم نباشد، خدای متعال انسان را موظف به آن تکلیف نمی‌کند مثلاً نماز با اینکه دارای مصالح فردی و اجتماعی است، ولی به دلیل عدم آمادگی مردم در ابتدای بعثت، به عنوان تکلیف واجب نشد. همچنین همه قوانین اسلامی به صورت یک‌جا تشریع و واجب نشده است؛ بلکه به‌تدریج و با فراهم بودن شرایط واجب شد.
آیت‌الله رمضانی اظهار کرد: نکته دیگر اینکه زمانی انجام تکلیف واجب دانسته می‌شود که فرصت برای شناخت حکم و ارکان و شرایط پیش از تکلیف وجود داشته باشد. بنابراین تکلیفی که مکلفین فرصت شناخت آن را نداشته باشند از خداوند صادر نمی‌شود؛ به عنوان مثال پیش از فرارسیدن روز عید باید حرمت روزه آن روز برای مکلف اعلام شود؛ لذا مؤاخذه کسی بر گناهان پیش از تشریع جائز نیست.
رئیس مرکز اسلامی هامبورگ در تبیین صدور تکالیف اسلامی گفت: در صدور تکالیف در شریعت اسلام، همه شرایط تکلیف در نظر گرفته می‌شود؛ چه آنچه به نفس تکلیف بر می‌گردد و آنچه به مکلف به یا متعلق تکلیف بر می‌گردد و همچنین آن چه که  متوجه  تکلیف کننده و تکلیف شونده می‌شود.
درباره نفس تکلیف گفته شد که خطاب و تکلیف خداوند باید عاری از هرگونه مفسده و قباحت باشد و دیگر آنکه تکلیف و خطاب خداوند از نظر زمانی بر امتثال تکلیف مقدم است؛ تا اینکه مکلف فرصت شناخت به اجزاء و ارکان و شرایط مکلف به، را داشته باشد.

شرایط مکلف

وی در ادامه افزود: درباره مکلف به، نیز دو امر باید رعایت شود: اول، هیچ‌گاه نباید تکلیف به چیزی که مقدور نیست تعلق گیرد. به تعبیر دیگر باید آنچه که مقدور است مورد تکلیف قرار گیرد. لذا اگر انسان را تکلیف کنند که به آسمان پرواز کند، صحیح نیست؛ زی را او نمی‌تواند به آسمان پرواز کند. دوم، آنچه تکلیف می‌شود باید غیر از آنکه حسن و نیکو است، رجحان داشته باشد؛ یعنی باید مصلحت آن لازم باشد که در این صورت آن تکلیف «واجب» نامیده می‌شود و یا مصلحت آن غیر لازم است که در این صورت آن تکلیف «مستحب» نامیده می‌شود. البته بسیار روشن است اگر انجام دادن کاری لازم است، ترک آن فساد خواهد داشت و لذا ترک آن «حرام» خواهد بود و انسان باید از ترک آن خودداری کند. به هر حال برای انجام تکلیف باید رجحانی وجود داشته باشد.

شرایط تکلیف کننده

آیت‌الله رمضانی در بیان شرایط تکلیف کننده گفت: اما شرایط تکلیف کننده عبارت است از، وی باید مصالح و مفاسد کار را خوب بداند و به تعبیر دیگر باید صفات فعل را بداند تا به چیزی که زشت و قبیح است امر نکند؛ بلکه به آنچه که دارای مصلحت است امر کند و از آنچه قبیح و زشت است نهی کند. دوم، وی باید به مقدار ثواب و پاداش هر کاری آگاه باشد تا در توزیع پاداش‌ها، عدالت را رعایت کند تا اینکه کسی از حقش محروم نشود. سوم، خود تکلیف کننده از قبیح پرهیز کند و بلکه کار قبیح از او محال باشد تا اینکه به کسانی که اهل طاعت هستند پاداش دهد و کوتاهی نکند.
رئیس مرکز اسلامی هامبورگ ضمن اشاره به شرایط کسی که تکلیف می‌شود اظهار کرد: اما شرایط کسی که تکلیف می‌شود عبارت است از، اول، مکلف باید عقل داشته باشد. دوم، حیات داشته باشد.سوم، زمانی که می‌خواهد تکلیف را انجام دهد، قدرت به انجام آن داشته باشد. چهارم، به تکلیف علم داشته باشد. 
برخی در توضیح این شرایط اظهار کردند: محققین شرایط عامه تکلیف را چهار چیز شمرده‌اند: بلوغ، عقل، قدرت، علم و باید دانست که این شرایط به یک نحو نیست، بلکه با هم تفاوت دارند به این معنا که بلوغ و عقل، شرط اصل تکلیف است؛ زیرا غیر بالغ و عاقل اصلا تکلیفی ندارند و جعل حکمی برای آنها نشده است و قدرت، شرط حسن خطاب است به این معنا که جعل تکلیف برای عاجز و غیر قادر در مقام انشاء مانعی ندارد، ولی فعلیتش منوط به قدرت است و تا قدرت پیدا نکند خطاب متوجه او نیست و علم شرط تنجر تکلیف است. یعنی تکلیف برای جاهل هم وضع شده است و خطاب متوجه او نیز هست، لکن تا مادامی که استعلام و آگاه شدن از آن، غیر ممکن باشد، معذور است و عقاب که به علت مخالفت تکلیف است بر وی مترتب نمی‌شود.
خطیب جمعه هامبورگ در خاتمه این خطبه گفت: با دقت در مجموع شرایط، این نتیجه مهم به دست می‌آید که اسلام به همه شرایط تکلیف و مسئولیت توجه ویژه داشته و با رعایت همه جوانب به واسطه شریعت اسلامی راه را برای انسان روشن ساخته و برای رهایی وی وظایف را برایش مشخص ساخته است. با این حال اگر کسی خواهان سعادت و خوشبختی در دنیا و آخرت است و می‌خواهد خود را به کمال مطلوب برساند، باید از همان طریقی که در شریعت مشخص شد خود را به مقصد عالی برساند و در عین حال این آزادی و اختیار را دارد که هیچ‌کدام از دستورات الهی را انجام ندهد و در این صورت نه انتظار تکریم در دنیا را داشته باشد و نه پاداش آخرت را و بی‌شک چنین افرادی در جامعه نیز آن آرامش لازم را نخواهند داشت؛ زیرا با فاصله گرفتن مردم از دین و آموزه‌های دینی، یاد و نام خدا از زندگی مردم کنار خواهد رفت. چه بسا چنین فاصله‌ای باعث شود کسی بر اساس تمایلات نفسانی و خواسته‌های شیطانی عمل کند که به دنبال آن ارزش‌های ضد انسانی جایگزین فضیلت‌های انسانی خواهد شد و جامعه در مسیر حیات طیب حرکت نخواهد داشت.