منوچهر اکبرلو، نویسنده و منتقد تئاتر، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) گفت: فرارسیدن ماه رمضان فرصتی فراهم میآورد تا انسان بیشتر به فطرت خود نزدیک شده و درباره ارزشهای اخلاقی و صفات نیک بیش از پیش به تفکر و گفتوگو بپردازد.
وی ادامه داد: در این راستا هر ابزار فرهنگسازی مورد استفاده قرار میگیرد و این میان هنر تئاتر به دلیل ارتباط زندهای که با مخاطب خود دارد و تأثیر مناسبی که میگذارد، امکان ویژهای را برای این گفتمان فرهنگی و اخلاقی فراهم میآورد.
پرهیز از تولید آثار نمایشی شعاری در تبیین ارزشهای دینی
مجری ـ کارشناس برنامه تلویزیونی مجله تئاتر تصریح کرد: البته نباید از نظر دور داشت که پرداختن به هنرهای نمایشی در جهت معرفی ویژگی و محسنات ماه مبارک رمضان صرفاً به معنای تولید آثاری که به طور مستقیم و شعاری به بیان سطحی آن میپردازند و در نتیجه بیاثر بوده و یا اثری گذرا و مقطعی دارند، نیست بلکه استفاده از زوایای تازه در مواجهه با این مفاهیم که کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند، میتواند در توفیق یک اثر هنری ـ و در اینجا یک اثر نمایشی ـ نقش بسزایی داشته باشد.
این کارشناس و منتقد رسانه در ادامه گفت: اگر مجموعههای تلویزیونی و نمایشی پخش شده در ایام ماه مبارک رمضان از رسانه ملی را نیز بتوانیم جزئی از حوزه پرداخت نمایشی به این منظور خاص بدانیم، مشاهده میشود که اغلب این آثار چون از شخصیتها و سوژههای بسیار تکرار شونده در روند روایت داستان خود استفاده کردهاند لذا علیرغم اینکه ممکن است در سالهای ابتدایی به سبب تازگی موضوع مخاطب را جذب خود کرده باشند اما با گذشت زمان و اصرار برنامهسازان بر استفاده از همان موقعیت، شخصیت و سوژههای مکرر پرداخته شده، با ریزش فاحش مخاطب مجموعههای نمایشی مواجه میشویم.
نمایشگر باید به اقتضائات درام در تولید نمایش با مضامین دینی وفادار باشد
اکبرلو افزود: حال که مراد از این گفتوگو بیشتر حیطه نمایشهای صحنهای است، باید به این نکته اشاره کنم که معمولاً در تولید و اجرای نمایشهای مذهبی که موضوعات و مفاهیم مربوط به ماه رمضان را نیز شامل میشود، نمایشگران و در رأس آنها کارگردان بیشتر از اینکه به دانش و شگردهای تئاتر در بیان خود استفاده کند و اصطلاحاً به اقتضائات درام وفادار باشد، با استفاده از زبانی تأدیبانه و مستقیمگویی سعی در آموزش یک مفهوم اخلاقی و دینی دارد که این دراغلب موارد از سوی مخاطب پس زده میشود.
این نویسنده و منتقد تئاتر به آئینهای نمایشی دینی و مذهبی که از دیرباز با فرهنگ و باور ایرانیان عجین شدهاند، اشاره کرد و گفت: متأسفانه به دلیل جایگزینی رسانههایی جذاب که به شکل فراگیر در عصر کنونی شاهد حضور آنها در زندگی مردم هستیم، آئینهای نمایشی دینی و مذهبی همانند آنچه در ماه رمضان در گذشته وجود داشته است، کارکرد خود را در اجتماع از دست دادهاند و نمیتوان انتظار داشت که از آنها در جریان تولید آثار نمایشی با سبک و سیاق کنونی استفاده شود؛ هر چند که به شکلی هوشمندانه و خلاق میتوان در خلال روایات نمایشی اشاره بجا به آنها داشت.
وی در پایان گفت: با وجود این، آئینها و سنتهای نمایشی رمضان به عنوان بخشی از میراث فرهنگی این مرز و بوم مطرح هستند و مسئولان باید با برگزاری مجموعه برنامههایی به مناسبتهای مختلف و از آن جمله ایام ماه رمضان که در آن قرار داریم به معرفی آنها و آشنایی همگان ـ به ویژه نسل جوان ـ با آئین پیشینیان همت گمارند.