به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، «مرجع ضمیر در قرآن کریم و نقش آن در تفسیر» عنوان کتابی است که قاسم فائز و مریم امینی آن را به نگارش درآوردهاند.
با توجه به این که یکی از مسائل مهم تفسیر قرآن، تشخیص مرجع ضمایر آن است، در تعیین مرجع بسیاری از ضمایر قرآن بین مفسران اختلاف هست. از این رو، این تحقیق درصدد آن است که آیاتی را که در قرآن بین مفسران در تعیین مرجع آنها اختلاف است، مشخص کند و سپس به بررسی آنها بپردازد و راهکارهایی را پیش راه آیندگان بگذارد.
این کتاب شامل پنج فصل است؛ فصل اول شامل کلیات و مفاهیم است و در فصل دوم بحث کوتاهی درباره ضمیر انجام شده و در فصل سوم و چهارم مرجع نیز ضمیر در نحو و در قرآن بررسی شده است.
در فصل پنجم این کتاب نیز به آیاتی از قرآن کریم اشاره میشود که در تفاسیر مختلف، در تعیین مرجع برخی ضمایر موجود در آنها، نظرات مختلفی آورده شده است. به عبارت دیگر مفسران در تعیین مرجع آنها دچار چالش شدهاند. البته این بدین معنا نیست که مفسران و علما به این مسئله توجه نداشته و یا به قواعد نحوی آشنا نبودهاند، بلکه در این کتاب ضمن جمعآوری نتایج تلاشهای این مفسران و در منظر عام قرار دادن اینها و تئوری کردن مباحث علمی مربوط به مرجع ضمیر، تلاشی در حد وسع توان نگارنده مرجع ضمیر در قرآن کریم و نقش آن در تفسیر انجام گرفته است.
در فصل پایانی کتاب نیز به بررسی این موارد اختلافی پرداخته شده و در هر مورد، ابتدا نظرات مفسران و دلایل آنها ذکر شده است، آن گاه یکی از وجوه مطرح شده در تفاسیر را با توجه به دلایل نحوی، بلاغی، معنا، سیاق آیات و دلایل دیگر به عنوان قول برگزیده انتخاب کرده است. قابل ذکر است که نگارنده مدعی نیست که قول برگزیده در این موارد اختلاف درستترین قول و آخرین سخن در این مورد است، بلکه فتح بابی برای پژوهشهای بیشتر است و سپس به تحلیل و بررسی سایر اقوال و دلایل عدم بازگشت ضمیر به آنها پرداخته شده است.
در این کتاب نویسندگان معتقدند تمام سعیشان بر آن بوده است که تمام موارد اختلافی را استخراج کنند، اما ادعا بر آن نیست که همه موارد را به طور کامل استقصاء کردهاند و ممکن است موارد دیگری نیز وجود داشته باشد که از دید نگارنده مخفی مانده باشد.
گفتنی است، کتاب «مرجع ضمیر در قرآن کریم و نقش آن در تفسیر» توسط قاسم فائز و مریم امینی به نگارش درآمده و در حال زیر چاپ است و طی چند ماه آینده روانه بازار نشر خواهد شد.
کتابهایی چون «علم البدیع فی القرآن»، «فرهنگ عرب جاهلی از زبان قرآن»، «اعجاز بلاغی قرآن در مسیر تاریخ با رویکرد بدیعی»، «تاریخ قرآن: وحی، نزول، جمع قرآن» و «سیمای عرب جاهلی از زبان قرآن و روایات» از جمله کتابهایی است که توسط قاسم فائز به نگارش درآمده است.