ترجمه قرآن به زبان‌های مختلف امری ضروری است
گروه بین‌الملل: استاد مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به عدم آشنایی اغلب مردم جهان با زبان عربی، بر لزوم ترجمه قرآن کریم تاکید کرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، حسین ملا نظر، رئیس گروه مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه علامه طباطبائی و رئیس پژوهشکده ترجمه این دانشگاه امروز، 14 مردادماه، در گردهمایی اساتید و مترجمین برجسته قرآن کریم در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با بیان این مطلب گفت: همواره این سوال مطرح بوده است که آیا قرآن مجید باید ترجمه شود یا به عربی فهمیده شود؟ واضح است که یادگیری و فهم کامل زبان عربی بسیار مشکل و برای بسیار از افراد میسر نیست، چه مسلمانان و چه غیرمسلمانان.
وی افزود: میلیاردها نفر در سراسر جهان با زبان عربی آشنایی ندارند و حتی فرصت آموختن آن را هم ندارند. بنابراین در لزوم ترجمه قرآن تردیدی نیست. همچنان که در آیات ابتدایی سوره الرحمن نیز به زیبایی اشاره شده است: الرَّحْمَنُ ﴿١﴾ عَلَّمَ الْقُرْآنَ ﴿٢﴾ خَلَقَ الإنْسَانَ ﴿٣﴾ عَلَّمَهُ الْبَیَانَ ﴿٤﴾. آنچه از این آیات درک می‌شود این است که خداوند رحمان است به دلیل همین یاددادن قرآن، خلقت انسان و بیان و نطق دادن به انسان. نخستین نشان از حمانیت خداوند یاد دادن قرآن به همه انسان‌هاست و نه فقط عرب زبان‌ها.
این استاد دانشگاه با اشاره به مباحث مربوط به ترجمه‌پذیر بودن و یا نبودن آن گفت: در ابتدای اسلام بحث ترجمه‌ناپذیری قرآن بسیار مطرح بوده و ترجمه قرآن خارج از توان افراد مترجم شمرده می‌شد. در تحقیقات اخیر نشان داده شده است که شماری از کشورهای استعمارگر نیز در گسترش این اختلافات بر سر ترجمه‌ناپذیری قرآن مداخله داشته‌اند و این کشورها با هدف جلوگیری از گسترش علوم قرآنی، بحث ترجمه‌ناپذیر بودن قرآن را ترویج می‌کردند.
ملا نظر با اشاره به تفاوت ترجمه قرآن مجید با سایر کتب آسمانی، گفت: در مسیحیت کتاب انجیل نیز خود ترجمه است و به زبان حضرت عیسی (ع) نیست. ولی مسیحیان همین کتاب ترجمه انجیل را مقدس می‌دانند. ولی بنا بر نظر مراجع عظام، ترجمه‌های قرآن مجید معادل خود قرآن نیست و حتما اشکالاتی بر هر ترجمه وارد است. بنابراین ترجمه قرآن قدسیت کلام الله را ندارد.
وی تاکید کرد: بنابراین در ترجمه قرآن کریم باید به دو اصل اساسی توجه کرد؛ ابتدا رساندن معنا تا حد امکان نزدیک به متن اصلی و دوم، زیبایی، روانی و سلاست متن قرآن.
این استاد دانشگاه مشکل عمده در ترجمه‌های ارائه شده از قرآن کریم را محدودیت مترجم در رساندن لایه‌های مختلف معنایی قرآن دانست و تصریح کرد: این که مترجم قرآن را تنها مطابق با یک تفسیر می‌تواند ترجمه کند، محدودیت بزرگی است. رجوع به تفاسیر مختلف و انتخاب تفسیر از سوی مترجم نیز نباید ریشه در ایدوئولوژی شخصی مترجم داشته باشد. بنابراین مناسب‌ترین روش برای ترجمه توجه به مخاطبان زبانی آن است و درکی که آن‌ها می‌توانند از قرآن داشته باشند.
وی در پایان با اشاره به توانایی‌های بالای فن‌آو‌ری‌های دنیای امروز، گفت: می‌توان با به کار‌گیری اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مشکلات موجود در امر توزیع منابع قرآنی را مرتفع کرد.
یاد آور می‌شود، این نشست مقدمه سمینار بین‌المللی با موضوع «بررسی ترجمه قرآن در هشت حوزه زبانی» است که قرار است به همت مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی با همکاری دانشگاه علامه طباطبائی، و با حضور مترجمان برجسته داخلی و خارجی قرآن کریم، طی روزهای 24 تا 28 آذر ماه سال جاری برگزار شود.
