توسعه فرهنگ قرآنی در اولویت برنامه‌هاست/ پرهیز از برخورد سیاسی در حوزه فرهنگ
گروه ادب: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر توجه به گسترش فرهنگ قرآنی گفت: ایجاد وحدت رویه در مسائل فرهنگی، حفظ هویت اسلامی و ملی، پرهیز از برخورد سیاسی با مسائل فرهنگی و توجه به دیپلماسی فرهنگی در جهان را جزء برنامه‌ها و راهبردهای این وزارتخانه دانست.
به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، اولین اجلاس سراسری مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها با هدف تبیین سیاست‌ها و راهبردهای وزارت ارشاد در دولت تدبیر و امید صبح امروز، یکشنبه 19 مردادماه با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونان وزیر و مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها در هتل پارسیان انقلاب برگزار شد.
حفظ هویت اسلامی و ملی و ارائه چهره‌‌ای مترقی از اسلام
علی جنتی در این نشست با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر موضوع فرهنگ و تهاجم فرهنگی گفت: تنها راه مقابله با تهاجم فرهنگی بازگشت به هویت ملی و اسلامی و پاسداری از آنهاست که همه ما به آن افتخار می‌کنیم. ما نمی‌توانیم مسئله فرهنگ را به بازار عرضه و تقاضا بسپاریم چرا که در این صورت هویت ملی و اسلامی به خطر می‌افتد.
وی افزود: دولت وظیفه دارد ضمن اینکه عناصری را از نظر فرهنگی تقویت میکند، باید از رشد عناصر ضدفرهنگی نیز جلوگیری کند و در حفظ هویت ملی به همه ابعاد آن توجه شود؛ از زبان فارسی گرفته تا سایر ابزارهایی که در اختیارمان است و جزئی از هویت ملی و اسلامی محسوب می‌شود و این امر وظیفه اصحاب فرهنگ هنر و مدیران فرهنگی است.
جنتی گفت: چهره‌‌ای که ما از اسلام معرفی می‌کنیم، باید واقعی، جذاب، مترقی و قابل دفاع باشد که نماد روشن آن در وجود حضرت امام راحل بود و خط مشیی که ایشان ترسیم کردند و بر آن تأکید داشتند مقام معظم رهبری نیز بر آن تأکید دارند.
دیدگاه‌های حضرت امام(ره) و رهبری ملاک است
وی تصریح کرد: آنچه ملاک است، دیدگاه‌ها و نظراتی است که رهبری و امام(ره) داشتند. در مسائل فرهنگی گاه در جامعه بحث‌های چون موسیقی، تک‌خوانی زنان و غیره مورد سؤال قرار می‌گیرد اما آنچه برای ما ملاک است همان نظراتی است توسط امام خمینی و مقام معظم رهبری بیان شده است؛ البته همه مراجع و علما، حوزه‌های علمیه و ائمه جمعه مورد احترام هستند.
جنتی در ادامه به شورای فرهنگ عمومی اشاره کرد و گفت: خوشبختانه در همه شهرها و استانها، شورای فرهنگ عمومی شکل گرفته که در برخی موارد خوب بوده و در برخی شهرها دچار رکود شده است؛ البته اشکالات زیادی در ساختار آن وجود دارد و ما پیگیری می‌کنیم تا بخشی از آن را اصلاح کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به دغدغه‌های فرهنگی و برخی نگرانی‌ها اشاره و عنوان کرد: برخی از این دغدغه‌های فرهنگی توسط مقام معظم رهبری نیز ابراز شده است که این دغدغه‌ها موضوع تازه‌ای نیست و در طول چند دهه این نگرانی‌ها وجود داشته است و در جلسه‌ای که اعضای هیئت دولت به خدمت رهبری مشرف شدند، مقام معظم رهبری اشاره کردند که در طول دو سه دولت گذشته دیدگاه‌های فرهنگی من با دولتها تفاوت داشته، از سوی دیگر رهبری بر تقویت جبهه فرهنگی انقلاب تأکید داشتند و گفتند که مسئله مختص وزارت ارشاد نیست و وزارتخانه‌های دیگر با آن درگیر هستند.
بخشی از نابسامانی‌های فرهنگی و اجتماعی ریشه در اقتصاد دارد
وی در ادامه به نابسامانی‌های فرهنگی و اجتماعی در کشور اشاره و اظهار کرد: همه این نابسامانی‌ها، ناهنجاریها و آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی ریشه در فرهنگ ندارند و بخش عمده‌ای از آنها ریشه‌ای اقتصادی دارند؛ در جامعه‌ای که رکود اقتصادی و چند میلیون جوان تحصیل‌کرده وجود دارد که امکان تامین معیشت، مسکن و ازدواج ندارند و یا کسانی که از روستاها به حاشیه شهرها مهاجرت میکند در معرض انواع آسیب‌ها نظیر سرقت، اعتیاد، طلاق و فروپاشی خانواده‌ها دارند و اگر به آنها توجه کنیم و اقتصاد کشور از حالت رکود خارج شود این آسیب‌ها کاهش خواهد یافت از این رو نمی‌توان همه این آسیب‌ها متوجه فرهنگ دانست.
جنتی در ادامه سیاست‌های دولت در حوزه فرهنگ را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: سیاست دولت تدبیر و امید، تأمین آزادی بیان، قلم و مطبوعات در چارچوب قانون است و همه افراد در چارچوب قانون مجازند بنویسند، نشریه منتشر کنند، تا جایی که از قانون تجاوز نکردند. و از سوی دیگر ایجاد فرصت‌هایی برای افراد تا ارتقای فرهنگی پیدا کنند؛ از این رو ما در شرایطی می‌توانیم رشد یابیم که تضارب و برخورد آراء وجود داشته باشد؛ چرا که در جامعه یک‌صدایی رشد ایجاد نمی‌شود و همه باید در این زمینه فعال باشند و اگر قرار باشد سایر قوا همراهی نداشته باشند، این امر تحقق نمی‌یابد.
برخورد سیاسی با حوزه فرهنگ جزء سیاست‌های این دولت نیست
وی افزود: بنای ما این است که از همه سلایق، نخبگان و فرهیختگانی که معتقد به نظام جمهوری اسلامی هسند، استفاده کنیم. برخورد سیاسی و امنیتی کردن در حوزه فرهنگ جزء سیاست‌های این دولت نیست. از سوی دیگر هنرمندان و اصحاب فرهنگ و هنر که وابسته به خارج از کشور بوده و معتقد به انقلاب اسلامی نیستند و مقام معظم رهبری نیز بر آن تأکید داشتند و گفتند، ما مانع کار آنها نیستیم و اما حامی فعالیت آنها نیز نیستیم.
وزیر ارشاد در ادامه به اقتصاد فرهنگ و هنر اشاره و اظهار کرد: برنامه‌هایی به مجلس داده شده و مقدمات زیادی براساس این امر شروع شده و در برخی از حوزه‌ها موفقیت‌آمیز بوده است؛ از این رو اصحاب فرهنگ و هنر علاوه بر اینکه می‌توانند از نظر فکری و فرهنگی در جامعه اثرگذار باشند و آثاری که تولید می‌کنند، ارزش مادی خود را داشته باشد و دیگران نیز برای ورود به این امر رغبت کنند.
جنتی در ادامه به چابک‌سازی سیستم دولتی اشاره کرد و گفت: این امر از مواردی است که مورد توجه دولت است و این دولت پرهزینه را باید در راستای کارآمدسازی آن کوچک کنیم، البته همه دولت‌های گذشته در رابطه با این موضوع شعار آن را مطرح کرده‌اند، اما دقیقاً مخالف آن عمل کرده‌اند و در دولت گذشته نیروهای انسانی ناکارآمد بسیاری جذب شده‌اند.
واگذاری امور صدور مجوزها به استانها
وی ادامه داد: در جلسه مشترک بین اعضای هیئت دولت و استانداران قرار بر این شد تا برخی از امور نظیر صدور مجوزها که می‌تواند در استانها انجام شود، به استانها واگذار شود و ما آمادگی داریم به هر میزان که امکان داشته باشد، امور را تفویض کنیم. همچنین در رابطه با صدور مجوزها تسهیلات بیشتری وجود دارد و ثبت مؤسسات فرهنگی با شتاب بیشتری در حال انجام است و استعلام‌هایی که در این زمینه انجام می‌شود، پس از دو ماه مجوز آنها صادر می‌شود و یا کتاب‌هایی که مدت‌ها در ارشاد می‌ماند، امروز با سرعت بیشتری مجوز صادر می‌شود.
جنتی در ادامه گفت: در گذشته نشریاتی داشتیم که تقاضاهایی برای صدور مجوز نشر آنها وجود داشت و برخی از آنها از سال 80 مانده بودند و در حال حاضر تعیین تکلیف شده‌اند و هر آنچه مربوط به سال 93 بوده، انجام شده است.
گسترش فرهنگ قرآنی جزئی از وظایف و سیاست‌های ماست
وی با تأکید بر توجه به مجامع قرآنی بیان کرد: گسترش فرهنگ قرآنی جزئی از وظایف و سیاست‌های ماست و از الزاماتی است که شورای فرهنگ عمومی بر ما تحمیل کرده و باید انجام و مورد توجه قرار دهیم. از سوی دیگر با توجه به اینکه مقام معظم رهبری بر قرائت، حفظ و تدبر در قرآن تأکید دارند، باید در راستای آموزش، اطلاع‌رسانی و فرهنگسازی در این زمینه تلاش کنیم.
وی به کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد نیز اشاره کرد و گفت: تاکنون 19 هزار کانون فرهنگی و هنری را در کشور ساماندهی کرده‌ایم و در برخی استانها از اهداف تعیین شده پیشتر هستیم، البته صِرف تأسیس یک کانون کفایت نمی‌کند و تجهیز، نظارت دائمی بر آن و کمک فکری به کانون‌ها در اولویت قرار دارد.
جنتی به تسهیل امور مراجعان به وزارت ارشاد یا ادارات کل ارشاد اشاره و اظهار کرد: باید بتوانیم مراجعات را در فضای مجازی انجام دهیم و بسیاری از مجوزهایی که برای مؤسسات یا نشر کتاب انجام می‌شود، باید بتوانیم پاسخ لازم را از طریق همین فضای مجازی دریافت کنیم تا از کاغذبازی رهایی یابیم.
قانون آزادشدن دسترسی به اسناد کشور کمک زیادی به مطبوعات میکند
وزیر ارشاد گفت: ضابطه‌مند شدن حوزه مطبوعات یکی از مواردی است که باید به آن توجه داشت و امکاناتی که در اختیار آنها قرار می‌گیرد، این گونه نیست که چیزی را به عنوان زیرمیزی بپردازند، بلکه همه به طور مساوی از امکانات برخوردارند و اینکه علیه دولت بنویسند، از آن انتقاد کنند و یا موافق دولت باشند، تأثیری در بهره‌گیری از این امکانات ندارد.
وی در ادامه به قانون آزاد شدن اسناد اشاره کرد و گفت: قانون آزادشدن دسترسی به اسناد کشور کمک زیادی به مطبوعات میکند و با این قانون همه دستگاه‌ها ملزم می‌شوند، اسناد را در اختیار رسانه‌ها قرار دهند.
جنتی با اشاره به حقوق مالکیت ادبی و فکری افزود: مشکلاتی که در این زمینه وجود داشته و مسائلی چون کپی‌برداری و تضییع حقوق مؤلفان، مصنفان و ... را در برداشته است، لایحه جدیدی در دستور کار قرار دارد و با تصویب هیئت دولت به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید که این قانون مکمل همه قوانین قبلی خواهد بود.
فضای دنیا را با دیپلماسی فرهنگی تعدیل کنیم
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه از دیپلماسی فرهنگی در خارج از کشور یاد کرد و گفت: این دیپلماسی از طریق سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی پیگیری می‌شود و ما اعتقاد داریم روابط دیپلماسی عمومی که توسط دیپلمات‌ها و سفرا و رایزنان فرهنگی انجام می‌شود، از طریق فرهنگ و تمدن اسلامی خود در خارج از کشور می‌توانیم فضای دنیا را نسبت به خود تعدیل کنیم و نخبگانی که در خارج از کشور حضور می‌یابند و یا برنامه‌هایی که اجرا می‌کنند از طریق ارائه فرهنگ، هنر و تمدن اسلامی خود سایر ملل را با این فرهنگ‌ها آشنا کنیم و صدور انقلابی که مورد توجه امام خمینی(ره) بود را تحقق بخشیم.
وی در ادامه با توصیه‌های به مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: با توجه به اینکه همه درگیر مسائل اجرایی هستیم، فرصت فکر کردن را نداریم؛ از این رو نیاز به اتاق فکر در استانها با حضور نخبگان استانی هستیم تا دست کم هفته‌ای یک جلسه برگزار شود و سیاست‌ها و پشنهادهای اجرایی انجام شود، بنابراین چاره‌ای جز این نداریم.
جنتی ادامه داد: بهره‌گیری از همه ظرفیت‌ها و امکانات مادی و معنوی که در همه استان‌هاست و همه آنچه که در تهران انجام می‌شود، می‌توانید با بهره‌گیری از امکانات شهرداری یا سازمان‌ها و نهادهای دیگر امور فرهنگی و هنری استانها را پیش ببرید و مایه تأسف است که برخی از استانها از نظر منابع انسانی و امکانات نادی و مجتمع‌های فرهنگ که در اختیار دارند، بسیار فقیر هستند.
وحدت رویه در مسائل فرهنگی
وی در ادامه بر شناسایی مشکلات مناطق محروم و مرزی و ارتباط نزدیک با رسانه‌ها تأکید و بیان کرد: وحدت رویه در مسائل فرهنگی نیز یکی از مباحث مهم است که سیاست‌ها نباید با برداشت‌های سلیقه‌ای در استانها به صورت متفاوت انجام شود، به عنوان مثال در اجرای کنسرت‌ها نباید تفکیک جنسیتی رخ دهد و دولت با هر گونه تفکیک جنسیتی مخالف است؛ از این رو سیاست‌هایی که وزارتخانه دنبال میکند، مدیران نیز باید آن را انجام دهند و وحدت رویه در امور داشته باشند.
ایجاد بانک اطلاعاتی از نخبگان فرهنگ و هنر
وزیر ارشاد با تأکید بر جایگزینی نگاه فرهنگی به جای نگاه سیاسی به مسائل فرهنگی گفت: برخی همه مسائل فرهنگی را با نگاه سیاسی و امنیتی می‌بینند، در حالی که سلایق گوناگون است و با توجه به چهره‌های گوناگون، افکار و اندیشه‌های گوناگونی نیز وجود دارد و همه می‌توانند حرف‌ها، افکار و اندیشه‌های خود را تبیین کنند.
جنتی ادامه داد: ایجاد بانک اطلاعاتی از نخبگان، اصحاب قلم، فرهنگ، هنر و شعرا نیز باید مورد توجه قرار گیرد تا دسترسی به آنها آسانتر شده و در صورت امکان آنها را درجه‌بندی کرده و از حقوق آنها به صورت جدی حمایت کنیم. به ویژه کسانی که مؤمن به انقلاب و جبهه انقلابی هستند، بتوانیم نیروهای جوانی در حوزه سینما، فرهنگ و هنر تربیت کرده و آموزش آنها را در اولویت قرار دهیم.
مفاخر فرهنگی استانها تجلیل شوند
وی به انظباط مالی و صرفه‌جویی هزینه‌ها در وزارت ارشاد تأکید کرد و گفت: اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارند، اجرای آن بر عهده دستگاه‌های اقتصادی است، اما فرهنگسازی و ترویج سبک زندگی اسلامی بر عهده ماست و باید به این توجه جدی داشته باشیم.
وزیر ارشاد ادامه داد: با توجه به اینکه در استانها مفاخر و شخصیت‌های فرهنگی متعددی وجود دارند، یکی از اقدامات در رابطه با آنها می‌تواند بزرگداشت این شخصیت‌ها باشد؛ چرا که هویت ملی و فرهنگی ما محسوب می‌شوند و باید براساس اولویت بزرگ داشته شوند.
در ادامه این نشست، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور معاونان خود کتاب «هشت پنجره»، شامل گزارشی از نشست‌های تخصصی استان‌شناسی بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را رونمایی کرد.
