مجید زکیلو، کارشناس قرآنی کشور، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در اوایل ماه مبارک رمضان امسال در جمع جامعه قرآنی کشورمان، گفت: در این دیدار ایشان به روند رو به رشد جامعه قرآنی اشاره فرمودند، اما روند انس مردم با قرآن کریم را نامطلوب ارزیابی کردند. بنابر این سخنان معظمله نشاندهنده این موضوع است که ایشان در این زمینه مطالباتی دارند.
انس با قرآن، تنها قرائت نیست
زکیلو افزود: در بحث انس گرفتن مردم با قرآن، رهبر معظم انقلاب نیز بر این باورند که مردم انس چندانی با قرآن کریم ندارند، برای اینکه این انس در بین آحاد مختلف مردم ایجاد شود، برگزاری مسابقات قرآن در سطوح مختلف و حرکت به سوی تربیت 10 میلیون حافظ قرآن کریم هر چند خوب است اما کافی نیست. انس با قرآن تنها قرائت قرآن نیست، بلکه قرائت قرآن تنها مقدمهای برای انس یافتن است.
وی تصریح کرد: قرآن کریم در موارد متعددی به بحث انس مردم با قرآن اشاره کرده است که از جمله آنها آیه دوم سوره جمعه است که میفرماید: «هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولًا مِّنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِن کَانُوا مِن قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُّبِینٍ»، اصلاً تلاوت قرآن یک مقدمه و یک معبر برای انس گرفتن مردم با کلام الهی است. اینکه چند درصد مردم کشورمان وارد این مرحله میشوند و چند درصد از آن عبور میکنند، باید بر اساس آمار و استنادات مشخص شود.
بیش از 90 درصد مردم قرائت روزانه قرآن ندارند
این فعال قرآنی کشورمان با اشاره به اینکه اگر آماری در این زمینه گرفته شود به نتایج هشداردهندهای خواهیم رسید، اظهار کرد: از جمعیت 78 میلیونی کشورمان نمیتوان به طور قطعی، گفت 10 درصد مردم با قرآن مأنوس هستند؛ چرا که آمار بسیار کمتر از اینها خواهد بود. قرائت قرآن کریم اصولاً در زندگی بیش از 80 تا 90 درصد مردم جایگاهی ندارد چه برسد به اینکه بگوییم از این مرحله عبور کنند و وارد بحث تزکیه و ... شوند.
زکیلو یادآور شد: براساس آنچه که قرآن میفرماید، قرائت و تلاوت تنها بخش کوچکی از انس با قرآن است، اگر مردم آمدند قرآن خواندند، وجودشان به تزکیه رسید، به علم کتاب و حکمت دسترسی پیدا کردند و عامل به آن شدند، آن وقت میتوان گفت که مردم با قرآن کریم مأنوس هستند.
وی بیان کرد: در این زمینه مسئولان باید رویکرد جدید و جدی داشته باشند و حتی قوای سه گانه باید قوانینی را به تصویب برسانند و برنامههایی را طراحی کنند که به صورت عملی به انس با قرآن کریم پرداخته شود، نه اینکه تنها به یک سری شعارها بسنده کنیم.
فعالیتهای صورت گرفته در گذشته برای انس با قرآن کم بوده است
این کارشناس قرآنی کشورمان در ادامه در پاسخ به این سؤال که آیا در گذشته تلاشی برای انس مردم با قرآن، صورت گرفته است یا خیر؟ گفت: اگر هم فعالیتی صورت گرفته است به میزان بسیار محدودی بوده که اصلاً نمودی پیدا نکرده است. در هر حال، اگر به دانشگاهها، بازارها و حتی مدارس نگاه کنید کجا قرآنی بودن آنها را میتوان دید. صرف اینکه در کنار هر مدرسهای یک تابلو بزنیم، مدارس را قرآنی کردهایم؟ ما باید نگاه کنیم ببینیم در کیف، گوشیهای تلفن همراه و ... دانشآموزان چه آثاری از قرآن وجود دارد.
زکیلو افزود: باید نگاه کرد و دید که در ادارات ما قرآن دارای چه جایگاهی است، آیا اینکه سالی یک بار اقدام به برگزاری مسابقات قرآن در ادارات کنیم و از یک جمعیت پنج تا شش هزار نفری کمتر از 100 شرکت کنند، برای مأنوس شدن با قرآن کریم کافی است؟ در دانشگاهها نیز به همین صورت است و روابط بین اساتید و دانشجویان، کمتر قرآنی است. هر زمان که ارتباطات براساس منویات، دستورات و احکام قرآن کریم باشد آن موقع است که ما میتوانیم ادعا کنیم انس با قرآن کریم در جامعه در سطح بالایی است.
وی تصریح کرد: قرآن کریم در سوره نور، آیاتی در مورد حجاب دارد، آیا آثاری از این آیات در جامعه فعلی دیده میشود؟ این قرآن باید در حیطه عمل در جامعه، عملیاتی باشد تا آن وقت بتوانیم بگوییم نمادهای قرآن در جامعه وجود دارد و مردم مأنوس با قرآن و مفاهیم قرآنی هستند.
برای انس مردم با قرآن نیاز به یک قیام همگانی است
این فعال قرآنی کشورمان در بخش دیگری از گفتوگوی خود با بیان اینکه انس مردم با قرآن، یک امر دوطرفه بین دولتها و مردم است، اظهار کرد: هم وظیفه دولتمردان است که مردم را با قرآن کریم مأنوس کنند و هم اینکه خود مردم نیز باید در این زمینه فعالیت داشته باشند و گامهای اساسی بردارند. اینگونه نیست که همه بار را بر دوش دولت و یا مردم بیندازیم. در این زمینه باید یک قیام همگانی صورت بگیرد.
زکیلو یادآور شد: آیا بودجهای که توسط دولت و مجلس برای ورزش در نظر گرفته میشود ـ که بسیار هم واجب است ـ، برای قرآن و مسائل دینی نیز هزینه میشود؟ آیا این بودجههایی که به باشگاهها داده میشود به همین مقدار نیز به مؤسسات و مساجد بودجه دادهایم تا افرادی مأنوس با قرآن تربیت کنند. به اعتقاد من باید بودجه مساجد و مؤسسات قرآنی را افزایش دهیم تا فضا برای تربیت نسلی مأنوس با قرآن فراهم شود. تا زمانی که حمایتهای جدی صورت نگیرد و دولتمردان فقط شعار بدهند، هیچوقت به سمت مدینه فاضلهای که انس با قرآن کریم داشته باشد پیش نخواهیم رفت.
تأکید بر نقش نخبگان در انس مردم با قرآن
وی در ادامه در مورد سهم نخبگان قرآنی در مأنوس کردن آحاد مردم با قرآن کریم، بیان کرد: مقام معظم رهبری در مورد نخبگان قرآنی میفرمایند که باید از قهرمانان قرآنی تجلیل کنیم. این نخبگان قرآنی وقتی چهره شوند و مورد حمایت جدی قرار بگیرند و متخلق به اخلاق قرآنی باشند، نقش به سزایی در الگو شدن برای نسل جوان خواهند داشت و از طریق این الگوبرداری میتوانند در مأنوس شدن جوانان و نوجوانان با قرآن کریم اثرگذار باشند.
این فعال قرآنی کشورمان گفت: زمانی که به یک مربی فوتبال برای یک فصل، رقمهای میلیاردی داده میشود و از سوی دیگر توجهی به بودجههای قرآنی نمیشود، مشخص است که جوان ما به سمت فوتبال گرایش خواهد داشت و کمتر به سمت قرآن و جلسات قرآنی خواهد رفت و همین است که پیامبر اکرم(ص) در روز قیامت از امت خود نسبت به مهجور ماندن قرآن شکایت میکند.
زکیلو در پایان با بیان اینکه رسانهها نیز در زمینه مأنوس کردن مردم با قرآن کریم نقش بسیار به سزایی خواهند داشت، افزود: صدا و سیما و سایر مراکز فرهنگی از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بسیار بیشتر از این میتوانستند در زمینه قرآن فعالیت کنند.