تعیین هدیه قرآن بر مبنای عرضه و تقاضای بازار/ نظارتی وجود ندارد
گروه ادب: قائم‌مقام مرکز طبع و نشر قرآن گفت: تعیین هدیه قرآن از زمانی که بهای کاغذ آزاد شد، بر مبنای عرضه و تقاضای بازار است و هیچ سازمانی نظارت مستمر و دقیقی بر این موضوع ندارد.
سیدعلی سرابی، قائم مقام مرکز طبع و نشر قرآن، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به مشکلات دو سه سال اخیر در حوزه کاغذ عنوان کرد: افزایش بهای ارز و در ادامه آن کاغذ و عدم واردات آن سبب شده است که قیمت کتب و از جمله قرآن کریم افزایش پیدا کند.
وی با اشاره به مشکلاتی که این موضوع برای ناشران قرآن ایجاد می‌کند، اظهار کرد: اینکه ناشران بخواهند سرمایه کلانی را در این حوزه و به منظور پوشش دادن مسائل موجود به کار بگیرند، مشکل است و همین موضوع زمینه‌ساز رکود در بازار می‌شود که به تبع آن، خرید قرآن نیز در سبد خانوارها جایگاه کمتری می‌یابد.
تنظیم میزان هدیه قرآن از طریق بازار عرضه و تقاضا آسان نیست
سرابی برگشت‌ناپذیر بودن سریع سرمایه ناشران این حوزه را مشکل دیگر این حوزه برشمرد و با بیان اینکه آمار دقیقی در این زمینه در دست ندارد، گفت: این موضوع باعث شده است که شمارگان چاپ قرآن نیز کاهش یابد.
وی با اشاره به اینکه چاپ قرآن به نسبت سال‌های 88 و 89، تا 20 درصد کاهش داشته است، اظهار کرد: از سویی کنترل قیمت از طریق عرضه و تقاضا با اختلال روبرو است و تنظیم این روند کار ساده‌ای نیست که یک ناشر به تنهایی بتواند آن را مدیریت کند.
افزایش 100 درصدی هدیه مصاحف در مقایسه با چند سال گذشته
سرابی به مصاحفی اشاره کرد که در سال 89 و 90 با بهایی معادل پنج هزار تومان عرضه می‌شدند و افزود: هدیه این مصاحف در حال حاضر 100 درصد افزایش داشته است و اگر قصد تهیه همان قرآن را داشته باشیم، باید دو برابر بهایی که پیش از این پرداخت می‌شد، بپردازیم.
وی با بیان اینکه افزایش هدیه قرآن برای ناشران نیز ایجاد مشکل می‌کند، ادامه داد: واقعیت این است که هدیه قرآن در بازار نشر هم‌اکنون بسیار بالاست. به این منظور سازمان‌های فرهنگی مربوطه باید به ایجاد تسهیلات و فراهم آوردن کمک‌هایی برای ناشران برخی کتاب‌ها به ویژه قرآن کریم اقدام کنند.
قیمت‌گذاری مصاحف نظارت بازدارنده‌ای ندارد
سرابی با اشاره به اینکه قرآن کریم پرفروش‌ترین کتاب در سطح جهان و ایران است، بر ارائه تسهیلات و یارانه برای خرید قرآن تأکید کرد و گفت: قیمت‌گذاری کتاب به صورت عام و مصحف شریف به صورت طبیعی چندان نظارت بازدارنده‌ای ندارد.
وی عنوان کرد: نوع نظارت بر چاپ و عرضه و تعیین هدیه قرآن از زمانی که بهای کاغذ آزاد شد، نوعی نظارت عرضه و تقاضایی است و سازمانی به صورت متولی اصلی این موضوع بر این رویکرد نظارت مستمر و دقیق ندارد.
آزاد شدن بهای کاغذ و مشکلات ناشی از آن
سرابی با اشاره به تلاش مرکز طبع و نشر برای ارائه مصاحف شریف با کمترین هزینه و نزدیک به بهای تمام شده گفت: طی یک دهه گذشته کاغذ با بهای دولتی در اختیار ناشران قرار می‌گرفت و دولت روی کاغذ سوبسید می‌داد و در قیمت‌گذاری‌ها دخالت می‌کرد و به نوعی با این اقدام، بر روی هدیه مصاحف کنترل داشت.
وی ادامه داد: این رویکرد با آزاد شدن قیمت کاغذ شکل دیگری به خود گرفت و بهای اصلی کتاب‌ها و هدیه قرآن کریم بر اساس بازار عرضه و تقاضا تعیین شد. ناشرانی می‌توانند در این اوضاع بیشترین کنترل را داشته باشند که توانایی بالا بردن شمارگان چاپ و تنوع را دارا باشند.
سرابی تصریح کرد: اگر شرایطی فراهم باشد که ناشران بتوانند در ایجاد تنوع فعال‌تر ظاهر شوند و در افزایش شمارگان با هم به رقابت بپردازند، زمینه کاهش میزان هدیه قرآن نیز فراهم می‌شود.
واردات بر پایه دلار، مهمترین مشکل بر سر راه ارائه مصاحف با بهای تمام شده است
قائم‌مقام مرکز طبع و نشر با بیان اینکه اقدام اثرگذاری را در این راستا مشاهده نکرده‌ایم، تأکید کرد: پس از تحریم‌ها مشکلات اقتصادی چندانی را شاهد بودیم. این رویکرد به ویژه در حوزه واردات که بر پایه دلار انجام می‌شود مهمترین مانع بر سر راه ارائه قرآن با بهای تمام شده است.
سرابی عنوان کرد: کاغذ و کالای فرهنگی در اولویت نخست واردات جای نمی‌گیرند و در این حوزه برای دریافت ارز در مقایسه با برخی کالاهای اساسی دیگر با مشکلات بسیاری روبرو هستیم.
به عقیده وی، شاید لازم باشد که دولت و سازمان‌های مرتبطی همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ویژه در حوزه چاپ و ارائه مصاحف شریف، زمینه ارائه مساعدت‌هایی را برای ناشرانی که قصد واردات این کتاب آسمانی و برخی کتاب‌های ضروری را دارند، فراهم کنند تا بتوان آنها را با بهای ارزان‌تری به مخاطبان ارائه کرد.
