دانش سلامت روان مردم پایین است/ علائم و نشانه‌ها را انکار نکنیم
گروه سلامت: دبیر انجمن علمی روانشناسی بالینی ایران ضمن تشریح این مسئله که چرا دانش سلامت روان در مردم پایین است، گفت: علی‌رغم اینکه دانش سلامت روان برای عموم جذابیت دارد اما مردم معمولاً سعی نمی‌‌کنند این دانش را از طریق کانال‌های علمی پیگیری کنند.
مهرداد کاظم‌زاده عطوفی، دبیر انجمن علمی روانشناسی بالینی ایران در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در پاسخ به این سؤال که آیا سواد سلامت روان مردم ما کم است، گفت: ما معمولاً از عنوان سواد سلامت استفاده نمی‌کنیم چون واژه سواد و در مقابل آن مبحث بی‌سوادی نوعی مقاومت در مردم ایجاد می‌کند، بلکه از واژه دانش سلامت استفاده می‌کنیم.
وی ادامه داد: نباید فکر کنیم که دانش سلامت در کشور ما بالاست بلکه در حوزه‌های مختلف سلامت مشکلات متعددی را داریم که محدود به سلامت روان نیست. سازمان جهانی بهداشت سلامتی انسان را به چهار بعد سلامت جسمانی، روانشناختی، اجتماعی و معنوی تقسیم کرده است و طبق این تعریف وقتی می‌خواهیم حوزه سلامت یک فرد را بررسی کنیم باید این چهار بعد را بررسی کنیم.
نه تنها در ایران بلکه در بیشتر نقاط جهان دانش سلامت روان مردم کم است
این روانشناس با اشاره به اینکه معتقد است نه تنها در ایران بلکه در بیشتر نقاط جهان دانش سلامت روان مردم کم است، گفت: عمده‌ترین دانش مردم در حوزه سلامت، سلامت جسمی را در بر می‌گیرد. مردم معمولاً برخی بیماری‌ها را تاحدودی می‌شناسند و نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند نه اینکه دانش‌هایی در خصوص پیشگیری داشته و به آن عمل کنند!
هشدار! مردم معمولاً سعی نمی‌‌کنند دانش سلامت روان را از طریق کانال‌های علمی پیگیری کنند
وی اظهار کرد: حوزه سلامت روان به لحاظ دانشی به مدت طولانی مغفول مانده است و علی‌رغم اینکه برای عموم جذابیت دارد اما مردم معمولاً سعی نمی‌‌کنند دانش سلامت روان را از طریق کانال‌های علمی پیگیری کنند. به همین دلیل گاهی به دانش‌های عامی که در سطح جامعه مطرح می‌شود و پایه علمی ندارد استناد می‌شود.
مردم علائم اختلال روانی در خود را انکار می‌کنند
کاظم‌زاده عطوفی ادامه داد: از سوی دیگر برخی از مردم علی‌رغم اینکه نسبت به مبحث سلامت روان دانش پیدا می‌کنند سعی می‌کنند که اگر در خود علائم و نشانه‌هایی از اختلال را دیدند، آن را انکار کنند. این عوامل باعث می‌شود که اطلاعات و دانش عمومی مردم در خصوص سلامت روان پایین باشد.
وی با ابراز خرسندی از اینکه امروزه رسانه‌ها از جمله رسانه ملی محور فعالیت خود در خصوص سلامت را بر روی پیام‌رسانی علمی گذاشته‌اند و بحث سلامت را از حوزه‌های دانشی دنبال می‌کنند، گفت: تعریف سلامت روان برای مردم با این هدف که بدانند چه زمانی سلامت روان آنها دچار اختلال شده است، می‌تواند در ارتقای دانش سلامت روان عمومی مفید باشد.
صرف ارائه دانش به مردم در خصوص سلامت روان نمی‌تواند کمک زیادی به مردم بکند
دبیر انجمن علمی روانشناسی بالینی ایران در ادامه به تشریح مشکلاتی پرداخت که اطلاع از نشانه‌های اختلال روانی می‌تواند در مردم ایجاد کند و گفت: همچنان که در حوزه جسم بیماری‌های متعددی وجود دارد در حوزه روان نیز اختلالات مختلفی وجود دارد اما مسئله مهم این است که صرف ارائه دانش به مردم در خصوص سلامت روان نمی‌تواند کمک زیادی به مردم بکند در عین حالی که اگر برخی علائم و نشانه‌های بیماری‌های روانی را در جامعه مطرح کنیم باعث نگرانی عمومی می‌شود.
وی ادامه داد: خوب است افراد علائم اولیه اختلالات روانی را بشناسند و اگر این علائم را در خود دیدند و احساس کردند زمینه‌های بیماری روانی را دارند به متخصص این حوزه مراجعه کنند؛ این متخصص است که ارزیابی و تشخیص می‌دهد که فرد دچار اختلال است یا نیست.
کاظم‌زاده عطوفی با تأکید بر اینکه در تشخیص اختلالات روانپزشکی علاوه بر علامت بیماری، سایر علائم فرد، طول بروز علائم، سیر و تداوم علامت و ... تأثیر دارد و ارزیابی کردن این موارد هم حتماً بر عهده متخصص است، گفت: دانش سلامت روان را به طور کلی می‌توان منتقل کرد مثلاً افرادی که زود از کوره در می‌روند و بعد پشیمان می‌شوند اما نمی‌توانند خود را کنترل کنند به متخصص مراجعه کنیم.
وی افزود: مخاطره دیگری که اطلاع‌رسانی به مردم در خصوص اختلالات روانی وجود دارد این است که وقتی به مردم در خصوص نشانه‌های اختلالات روانی اطلاع‌رسانی می‌کنیم مردم بلافاصله این اختلال‌ها را در دیگران جست‌و‌جو می‌کنند نه در خودشان و وقتی که این علامت در خود آنها وجود دارد آن را انکار می‌کنند.
