موانع هدایت ویژه الهی و حرکت در صراط مستقیم/ ابتلای کافران به اضلال کیفری + صوت
گروه اندیشه: به بیان آیت‌الله ری‌شهری، یکی از موانع هدایت ویژه الهی که نمی‌گذارد انسان به مقصد صراط مستقیم برسد، کفر است که به معنای پنهان کردن حق و نادیده گرفتن حقیقت است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، آیت‌الله ری‌شهری در جلسه تفسیر اخیر خود که به صورت هفتگی در مصلای شهر ری برگزار می‌شود، به بیان نکاتی در مورد هدایت پرداخت.
آیت‌الله ری‌شهری با اشاره به دو نوع عام و خاص هدایت، گفت: هدایت عام خداوند متعال شامل همه انسان‌هاست و خدا همه را به هدایت عام هدایت کرده و هدایت می‌کند، ولی یک هدایت دیگر هدایت خاص است و اگر کسی از آن هدایت عام بهره گرفت، خدا به طور خاص او را هدایت می‌کند و او را به مقصد می‌رساند.
موانع هدایت ویژه الهی و حرکت در صراط مستقیم
وی در ادامه مباحث خود از جلسات قبل به پاسخ به این پرسش پرداخت که چه افرادی از هدایت ویژه الهی بی‌بهره هستند و در این رابطه گفت: قبلاًعرض کردیم که اولین مانع و اصلی‌ترین مانع حرکت در صراط مستقیم و رسیدن به مقصد، پیروی از هوس است. کسانی که تابع دل خودشان و تابع هوسشان هستند اینها نمی‌توانند در راه راست الهی حرکت کنند و به مقصد برسند. دومین مانع ظلم است و کسانی که در زندگی مرتکب ظلم و حق‌کشی می‌شوند، نمی‌توانند در صراط مستقیم حرکت کنند. سومین مانع از موانع هدایت ویژه الهی که نمی‌گذارد انسان به مقصد صراط مستقیم برسد، کفر است.
کفر: پنهان کردن حق و کتمان حقیقت
آیت‌الله ری‌شهری در مورد کفر، بیان کرد: کفر به معنای پنهان کردن حق و نادیده گرفتن حقیقت است، اگر کسی حق را نادیده گرفت و کتمان کرد کافر است و اگر کسی حق را فهمید ولی به روی خودش نیاورد و پنهان کرد و حقیقت را نادیده گرفت، این می‌شود کفر.
وی با اشاره به آیه 106 و 107 سوره نحل که می‌فرماید: «مَن کَفَرَ بِاللّهِ مِن بَعْدِ إیمَانِهِ إِلاَّ مَنْ أُکْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِیمَانِ وَلَکِن مَّن شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْرًا فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِّنَ اللّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ * ذَلِکَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّواْ الْحَیَاةَ الْدُّنْیَا عَلَى الآخِرَةِ وَأَنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ؛ هر کس پس از ایمان آوردن خود به خدا کفر ورزد [عذابى سخت خواهد داشت] مگر آن کس که مجبور شده و[لى] قلبش به ایمان اطمینان دارد لیکن هر که سینهاش به کفر گشاده گردد خشم خدا بر آنان است و برایشان عذابى بزرگ خواهد بود * زیرا آنان زندگى دنیا را بر آخرت برترى دادند و [هم] اینکه خدا گروه کافران را هدایت نمی‌کند»، گفت: در این آیه یکی از مصادیق مانعیت کفر از هدایت ویژه الهی مطرح شده است.
آیت‌الله ری‌شهری در این مورد اظهار کرد: افرادی هستند که ایمان می‌آورند و بعد از ایمان خود برمی‌گردند، راه درست می‌روند اما از راه درست برمی‌گردند، مسجد می‌رفتند اما مسجد را رها می‌کنند، نمازی هستند اما نماز را رها می‌کنند، طرفدار حق هستند اما طرفدار باطل می‌شوند ... البته آن کسی که مجبور به کفر باشد و تقیه کند استثناء است، اما آن کسی که از راه باطل استقبال می‌کند، غضب الهی بر اوست و عذاب بزرگی در انتظار او قرار دارد.
ترجیح آگاهانه منافع دنیوی بر منافع اخروی؛ موجب عذاب عظیم
وی در مورد عاملی که این عذاب عظیم را برای این دسته از کفار به همراه دارد، بیان کرد: دلیل آن این است که این افراد منافع دنیوی خود را بر منابع اخروی ترجیح دادند و این کار را آگاهانه انجام دادند. و قرآن می‌گوید که آن که چنین کند از هدایت ویژه الهی برخوردار نمی‌شود. می‌فهمد این راه درست است، می‌فهمد این کار حق است، می‌فهمد که این حرف را باید بزند، ولی می‌بیند به ضررش است اگر این حرف را بزند، یک منفعتی را از دست می‌دهد اگر این کار را انجام بدهد، یک محرومیتی از برخی از منافع مادی برای آن پیدا می‌شود. قرآن می‌فرماید این انسان‌ها که منافع دنیوی خودشان را بر منافع اخروی خودشان ترجیح می‌دهند، اینها کافر هستند.
ترجیح منافع دنیوی بر منافع اخروی همان نادیده گرفتن حق است
آیت‌الله ری‌شهری با بیان این که ترجیح منافع دنیوی بر منافع اخروی همان نادیده گرفتن حق است، گفت: کسی که منفعت دنیا را بر منافع آخرت ترجیح می‌دهد و می‌فهمد که منفعت آخرت اگر مقدم شود به نفع آن هست ولی این حق را نادید می‌گیرد، خدا این طور انسان‌ها را که برخلاف آن چه می‌فهمند عمل می‌کنند، هدایت نمی‌کند. اینها را از هدایت ویژه الهی برخوردار نمی‌شوند چون در واقع کافر هستند و حق را نادیده می‌گیرند و کسانی که حق را نادیده می‌گیرند، از هدایت ویژه الهی محروم هستند.
پیوند کفر و ظلم/ ابتلای کافران به اضلال کیفری
وی در ادامه با اشاره به پیوند کفر و ظلم، بیان کرد: انسان‌های کافر ظالم هستند این به این معناست که کسی که حق را نادیده می‌گیرد حداقل درباره خودش ظلم می‌کند و ظلم به نفس می‌کند. کسی که حق را می‌فهمد، ولی آن را نادیده می‌گیرد و برخلاف حق عمل می‌کند این ظالم هم هست و ظلم و کفر با همدیگر پیوند دارند.
آیت‌الله ری‌شهری با بیان این که ظلم وکفر هر دو سبب گمراهی می‌شوند، اظهار کرد: کفر عامل ضلالت است و خداوند نه تنها کافرین را هدایت نمی‌کند، بلکه انسان‌های کافر و کسانی که حق را می‌فهمند ولی بر خلاف حق در زندگی عمل می‌کنند، اینها در مدار اضلال الهی قرار می‌گیرند. اینها نه تنها از هدایت ویژه الهی برخوردار نیستند بلکه مبتلا به اضلال کیفری می‌شوند.
مشروح جلسه تفسیر آیت‌الله ری‌شهری را بشنوید:
