آیا می‌شود در زمان‌هایی مانع اجرای قانون دینی شد؟
گروه حوزه‌های علمیه: مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ضمن تأکید بر لزوم پرداختن بیشتر به فقه حکومتی اظهار کرد: منطق ولایت مطلقه فقیه، منطق استبدادی نیست بلکه عقلانی و برای اداره جامعه است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام و المسلمین سید سجاد ایزدهی، مدیر و عضو هیئت علمی گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی 28 مهر، در کارگاه علمی کارآمدی دین در عرصه سیاست طی سخنانی کارآمدی را هدف و چگونگی پیاده کردن موضوع دانست و گفت: باید بررسی کرد که آیا شارع برای کارآمدی موانع را برطرف کرده است یا خیر زیرا قانون و دین جامع دارای قانونی برای همه شئون مردم و همه زمان و مکان‌ها است.
ایزدهی افزود: آیا می‌شود در زمان‌هایی مانع اجرای قانون دینی شد؟ می‌توانیم دست از عمل بصورت موقت بکشیم یا نه؟ در این جا سه فرض را مورد بررسی قرار می‌دهیم. فضای صدور 250 سال قبل از دوران امامت صورت گرفت و ثابتاتی در آن جا وجود داشته، و دین ما در منطقه عربستان به وجود آمد و این دین قابلیت رفتن به مراکز دور دست را ندارد، و به‌صورت جمود آن را مورد بررسی قرار دهیم، که البته اینگونه نیست.
ایزدهی ادامه داد: با این منطق به مکان تولد دین، و نشر آن نمی‌توانیم باور داشته باشیم، راه کار دوم این است که می‌توانیم بگوییم دین زمان خاصی ارائه شده و از تفریط به افراط دسترسی پیدا کنیم، برای این به عقل خود بسنده کنیم و یا اینکه فرض سوم بگوییم شریعت اسلام مکانیزیمی را ترسیم کرده و این ثابتات را تعریف می‌کند.
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: منطق ولایت فقیه زمانی اتفاق افتاد که نظم سلطانی حاکم است، لذا قبل از 400سال اتفاق افتاده است آیا اینچنین می‌توانیم در بستر جامعه مدیریت کنیم؟ از حیث قانونی، متغیرات را داشته باشیم در این صورت عملا باید بگوییم دین وجود ندارد و تن به سکولار بدهیم که واقعا اینگونه نیست.
ایزدهی با بیان اینکه در کنار ثابتات دین، از عناصر مصلحت یاد می‌کنیم افزود: حکم حکومت و ثانوی، لاحرج و لااکراه از این قبیل به وجود می‌آید، بدین صورت که اگر در جای استثناء قرار گرفتیم دین می گوید، استراتژیک را عوض کن.
مصلحت زمان و مکان؛ راه خروج از بن بست
وی تصریح کرد: این به معنای ابزاری و کارکردی نیست، خود شارع در موارد زیادی پراگماتیک عمل کرده است، در جاهایی به بن بست گیر می‌کنیم، ولی دین اسلام بن بست ندارد، لذا باید مصلحت و زمان و مکان را مورد بررسی قرار داد.
ایزدهی تاکید کرد: امروزه فقه حکومتی جدی شده و بعضاً با فقه سیاسی یکسان تلقی شده است و این حکومت، شهرسازی و کشاورزی و خشکسالی و دیگر موارد را مورد بررسی قرار می‌دهد.
ایزدهی یاد آور شد: مردم سالاری دینی را چگونه درست کنیم؟ نکته‌ای که مقام معظم رهبری بیان می‌کنند، اینکه مردم سالاری ما مبتنی بر دین ما است دین به گونه‌های خاص مردم سالاری را ارائه می‌دهد، لذا امیرالمومنین (ع) تا زمانی که مردم نمی آمدند اقدامی نمی‌کردند.
وی با بیان اینکه مردم سالاری ما از غرب نیست یاد آور شد: در دین ما بیعت الرضوان، بیعت نسا و روز غدیر برگزار می‌شود، ولی در غرب با پادشاه، پادشاهان را تعیین می کردند. حکومت به غرض تحقق و اجرا و سعادت همین مردم شکل گرفته است.
وی با بیان اینکه رئیس حکومت، باید شرایط فقاهت را داشته باشد گفت: مردم از بین افرادی که دارای شرایط کامل بودند، انتخاب می‌کنند، لذا خود مردم در فرایند شریک هستند. در ولایت مطلقه فقیه، عامه فقها معتقدند ولی فقیه یعنی کسی که بهترین شخص است، مرحوم امام هم نامه‌ای دارند، که اگر ولی فقیه محدود به حکم فقهی بشود فقاهت معنا نخواهد داشت، فقیه باید بتواند جامعه را اداره کند. مرحوم امام بیان می‌کنند اگر این جریانات در اختیار فقیه نباشد می‌شود سکولاریسم ولی منطق ولایت مطلقه فقیه، منطق استبدادی نیست بلکه عقلانی و برای اداره جامعه است.
