نگاه انتقادی به روحانیون در سینما، نباید دستاویزی برای مغرضان باشد

علی قوی‌‌تن، کارگردان سینما در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره جایگاه روحانیت در سینما و اینکه چرا وی در فیلم قبلی خود (آفتاب، مهتاب، زمین) این قشر را محور کار خود قرار داده، اظهار کرد: در ابتدا می‌خواهم به انگیزه‌هایم در ساخت کاری که به آن اشاره شد، پاسخ دهم. سابقه فیلمسازی من نشان می‌دهد که من هیچگاه در پی موج سواری نبوده‌ام. برای همین اینگونه نبود که من به خاطر جوی که در سینما به وجود آمده، سعی کردم فیلمی درباره روحانیت بسازم.

وی افزود: البته نباید کتمان کرد که برخی از فیلم‌هایی که در این حوزه ساخته می‌شوند تنها در پی تحریک احساسات مردم هستند. نکته دیگر که سبب شد من به روحانیت در فیلمم بپردازم این بود که داستانی از پدرم سالها پیش شنیده بودم که همیشه امید داشتم تا بتوانم روزی آن را جلوی دوربین برم که خوشبختانه این اتفاق روی داد. درضمن باید بگویم که این فیلم (آفتاب، مهتاب، زمین) بدون هیچ پشتیبانی دولتی ساخته شد، چون ممکن است برخی تصور کنند، چون فیلم درباره روحانیت است سرمایه آن را دولت تامین کرده است.

قوی‌تن با بیان این‌که وی نمی‌تواند عقاید فیلمسازان دیگر را که در فیلم‌هایشان به روحانیت پرداخته‌اند را نقد کند، گفت: اینکه من بخواهم نگرش فیلمسازان دیگر به روحانیت نقد کنم، صحیح نیست، چون هر فیلمسازی طرز تفکر خود را دارد، اما همین اندازه می‌دانم که متاسفانه برخی‌ها تنها برای به دست آوردن سرمایه‌های مادی رو به سمت چنین موضوعاتی می‌آورند، بنابراین کارشان از کیفیت لازم هم بری می‌شود.

قوی‌تن درباره نگاه به روحانیت در «آفتاب، مهتاب، زمین» هم چنین توضیح داد: نمی‌خواهم از خود تعریف کرده باشم، اما می‌توانم بگویم که فیلم من تنها کاری بود که در یک دهه اخیر ساخته شد و در آن شرایط زندگی شخصی یک روحانی نشان داده شد، همینطور در این کار به دغدغه‌هایی که یک روحانی در درون خود دارد نیز توجه و به نوعی مورد کنکاش قرار گرفت.

وی در پاسخ به این سوال که چرا در تولیدات سینمای ایران روحانی خارج از دغدغه‌های سیاسی تصویر می‌شود؟ گفت: یک روحانی از همان ابتدا که تصمیم می‌گیرد لباس روحانیت بر تن کند و شروع به درس خواندن می‌کند ماموریتش آغاز می‌شود. این فرد از همان زمان، آرزوهایش نسبت به دیگر اقشار جامعه تغییر می‌کند. به این معنا که آدم‌های معمولی در پی دستیابی به زندگی راحت‌تر و تجملات بیشتر در زندگی خود هستند، اما یک روحانی به این انگیزه این لباس مقدس را به تن می‌کند که بتواند به بشریت خدمت کند.

این فیلمساز ادامه داد: اما متاسفانه اکثر مواقع آنچه که در جامعه امروزی می‌بینیم اینگونه نیست، زیرا روحانیون ماشین‌ها خوب سوار شده و خانه‌های مرفه دارند، حتی من دیده‌ام که برخی از آنها برای نماز خواندن در مسجد هم مطالبه پول‌های زیاد می‌کنند. با این توضیح آنچنان نمی‌شود وارد نقد در این حوزه شد، چون ممکن است چالش‌هایی درباره روحانیون شود که از آن برخی افراد که اهداف مغرضانه دارند بخواهند سو استفاده کنند.

وی در پایان درباره نگاه تلویزیون به روحانیت هم خاطرنشان کرد: عملکرد تلویزیون در این حوزه نسبی بوده، ولی در مجموع باید گفت که تلویزیون به روحانیت طی سال‌های گذشته نگاهی مناسب و خوب داشته است. به ویژه در دوره ضرغامی که انصافا سعی شده در آثار نگاهی دقیق و منصفانه به اقشار مختلف شود، البته این را هم باید بگویم که سیما به دلیل اینکه رسانه ملی است قادر نیست همانند سینما به موضوعات نگاهی انتقادی داشته باشد. در این قسمت بحث هم باید به این موضوع اشاره کنم که منظورم از عملکرد مثبت ضرغامی تنها تعریفی برای خوشایندی فرد یا گروهی نبود، بلکه به واقعه در دوره وی به هنرمندان با دیده با احترام‌تری نگریسته شد.