به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، کتاب «صوفیان و امر به معروف و نهی از منکر» نوشته سیدیحیی موسوی است که توسط چاپ و نشر عروج وابسته به مرسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) منتشر شده است.
این اثر در پنج فصل با عناوین «کلیات»، «رویکرد نظری صوفیه نسبت به امر به معروف و نهی از منکر»، «رویکرد عملی صوفیه نسبت به امر به معروف و نهی از منکر»، «آسیبشناسی امر به معروف و نهی از منکر» است و در فصل پایانی جمعبندی و پیشنهادهایی در رابطه با موضوع کتاب آمده است.
در فصل نخست، تعریف و جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در اخلاق و اجتماع مطرح شده است که در بخشی از آن میخوانیم: «مشکلی که در بیشتر پژوهشهای عرفانی سد راه پژوهشگر میشود، تعمیم عجولانه و مقولهسازی پیش از معرفت تام است. تنها راه برای گریز از افتادن در دام شبهه مصداقی و مفهومی و یا تبیین مغالطی، بررسی همهجانبه اقوال و احوال صوفیان است. هنگام داوری درباره اشخاص یا گروهها، از اغراق و تعصب و تقلید باید اجتناب کرد و حکم جزئی و نادر را بر امر کلی نباید حمل و اسناد کرد.»
در فصل دوم رویکرد فقهی، اخلاقی، نگاه اخلاقی غزالی و رویکرد عرفانی مورد بحث قرار گرفته است که منظور نویسنده از رویکرد فقهی، آن دسته از نظرات صوفیان درباره امر به معروف است که جنبه فقیهانه دارد و نگاه حاکم بر آن چندان با نگاه فقهای اسلامی تفاوتی ندارد و رویکرد اخلاقی نیز بیش از هر چیز با دو موضوع ارتباط دارد: یکی نیت و هدف آمر یا ناهی؛ دیگری نتایج و پیامدهای امر به معروف یا نهی از منکر در مخاطب. در این نوع رویکرد گوینده وارد کاوشهای روانشناختی و اخلاقی میشود و میکوشد بر لایههای درونیتر این مبحث نفوذ کند.
نگاه اخلاقی غزالی به این موضوع بیشتر متمایل به فتاوی فقهی است، اما در تمامی مباحث خود چنین روندی را طی نمیکند و در بعضی نظرات، بسیار منعطف میشود و به مباحث اخلاقی میگراید، به طوری که گاهی چهره دلسوز یک عالم اخلاقی یا چهره باطنگرایی یک صوفی در کلام او به روشنی نمایان میشود و در رویکرد عرفانی نیز گوینده سعی بر آن دارد به اعماق و بواطف دسترسناپذیر این اصل نفوذ کند و این همان لایه سومی است که با اصل وحدت وجود، پیوندی تنگاتنگ دارد و بر بینش توحیدی یا وحدتگرایانه گوینده دلالت میکند.سالکی که در این مرحله قرار دارد در مقام معرفت واقع است که همان مقام «توحید» است.
فصل سوم با عنوان «رویکرد عملی صوفیه نسبت به امر به معروف و نهی از منکر»، رویکردهای فقهی، سیاسی، سیاسی اهل فتوت، اخلاقی - عرفانی، تحذیر از افتادن در دام هوای نفس، ملامتیه و امر به معروف، ترغیب و دعوت به زبان حال، باطنگرایی و توجه به نتیجه عمل، ارتباط با طبقات عامه و توجه به قلب و احساسات قلبی را بررسی کرده است.
فصل چهارم نیز دخالت در زندگی خصوصی دیگران، واژگونی مفاهیم اخلاقی، تقویت روحیه غفلت در افراد، تیرگی روابط میان انسانها، تحمیل نظرات و عقاید خود به دیگران، عیبجویی و برچسب زدن به دیگران و سطحینگری در برخورد با جرم و جنایت را به بحث گذاشته است.
گفتنی است، کتاب «صوفیان و امر به معروف و نهی از منکر» با شمارگان 1000 نسخه و بهای 68 هزار ریال توسط چاپ و نشر عروج منتشر شده و در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است.