مد اسلامی ـ ایرانی همراه با خلاقیت اما بدون حامی/ متولیان فقط جشنواره برگزار می‌کنند!

مهناز ترابیان، مسئول انستیتو طراحی پارچه و لباس دانشکده شریعتی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) با توجه به مطرح شدن مقوله طراحی پوشاک ایرانی اسلامی از سوی وزارت ارشاد، به تشریح این مسئله پرداخت که توجه به پوشش ایرانی اسلامی آیا توانسته است وارد متن جامعه شود یا خیر و عنوان کرد: افرادی که معتقد به پوشاک اسلامی ایرانی هستند به راحتی توانسته‌اند با پوشاک تولید شده ارتباط برقرار کنند اما کسانی که اعتقاد قلبی زیادی ندارند و پوشاک را به عنوان یک پوشش کامل زن مسلمان در نظر نمی گیرند، در پی راه حلی هستند که این مقوله را کم رنگ کنند.
وی با ابراز تأسف از اینکه بخشی از تولیدات ما در صنعت پوشاک چارچوب‌ها و استانداردهایی که در پوشش اسلامی باید رعایت شود را به راحتی پس زده از خط قرمزها عبور می کند، عنوان کرد: با گذشتن چندین سال از آغاز فعالیت کارگروه ساماندهی مد و لباس و برگزاری جشنواره‌های مد و لباس فجر، همچنان شاهد حضور مدل‌هایی هستیم که در هیچ جامعه‌ای به عنوان مدل اسلامی پذیرفته نیست.
اگر اعتقاد داشته باشیم که حجاب فقط چادر و مانتوهای کلاسیک است، اصولاً طراحی مد معنایی ندارد
این استاد دانشگاه در خصوص ارتباط مد و حجاب، گفت: اگر اعتقاد داشته باشیم که حجاب فقط چادر و مانتوهایی است که به صورت کاملاً کلاسیک ارائه می‌شود اصولاً طراحی مد معنایی ندارد. زمانی می توان مسئله مد و لباس اسلامی ایرانی را مطرح کرد که معتقد باشیم مد می تواند در کنار حجاب اسلامی، پوشش یک زن مسلمان ایرانی را شکل بدهد اما باید تعریفی برای آن مطرح کرد.
وی ادامه داد: بیشتر کسانی که در کشورهای اسلامی طراحی لباس اسلامی را انجام می‌دهند خود نیز به نوعی درگیر با این مسئله هستند و می دانند اگر قرار است شالی بسته شود نباید نازک باشد، حفظ آن بر روی سر باید راحت باشد و گیره مخصوص خود را داشته کاملاً سر و گردن را بپوشاند به همین جهت با مختصر تغییری در طراحی بیشترین مدل‌ها را برای حجاب ایجاد می‌کند.
آیا صرف اینکه یک زن مسلمان تونیک بلند بپوشد، حفظ حجاب کرده است؟
ترابیان یکی از مشکلاتی که در ایران با آن مواجه هستیم را عدم تعریف این خط و مرزها برای تعدادی از افراد برشمرد و گفت: برخی گمان می کنند یک زن مسلمان به صرف اینکه یک تونیک بلند بپوشد حجاب خود را حفظ کرده است حتی اگر از شلوار بسیار تنگ استفاده کند. اما آیا معنی و مفهوم لباس اسلامی این نیست که فرم بدنی فرد دیده نشود؟ متأسفانه در تمامی لباس‌ها این فرم دیده می شود حتی در برخی از موارد خانم‌ها در زیر چادر لباس‌هایی می پوشند که وقتی چادر کنار می‌رود پوشش آنها اصلاً مناسب نیست.

تعریف درستی از پوشش نداریم
مسئول انستیتو طراحی پارچه و لباس دانشکده شریعتی تصریح کرد: پس تعریف درستی از پوشش صورت نگرفته است. از سوی دیگر برای پوشش اسلامی خط و مرزهایی مطرح شده است که اگر من طراح به آنها اعتقادی نداشته باشم، آنها را در طراحی رعایت نخواهم کرد مثلاً آستین لباس‌ها را تا آرنج طراحی می‌کنم.
نبود توجیهات مناسب در خصوص خط و مرزهای پوشش، عدم اعتقاد درست به مسائل و اینکه برخی افراد به اجبار و نه از روی اعتقاد و باور حجاب را مورد استفاده قرار می‌دهند و فکر می کنند هر آنچه در بازار است قابل پوشیدن و مناسب است چرا که در کشور اسلامی تولید و ارائه شده است، مشکلاتی در حوزه مد و لباس بود که ترابی آنها برشمرد.

وی گفت: اکنون علناً برخی از لباس‌های ما از لباس‌هایی که در کشورهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد بیشتر اندام را نشان می‌دهد.
وی عدم اطلاع رسانی و اگاهی بخشی را یکی از دلایل بروز این معضلات دانست و گفت: در کشور از یک سو برخی مطرح می کنند که همه چیز کنار و فقط چادر و از سوی دیگر این نوع مانتوها تولید و استفاده می‌شود.
تعریف 2 واحد درس تخصص عفاف و حجاب برای دانشجویان طراح
ترابیان در پاسخ به این سؤال که آیا در دروس مربوط به مد و لباس در دانشگاه‌ها مبانی اسلامی پوشش مطرح می شود؟ گفت: درس عفاف و حجاب به عنوان دو واحد درس تخصصی تعریف شده است البته من امیدوارم که این درس کمرنگ نشود و واقعاً به اصول، روایات و آیات قرآنی اشاره و مباحث را به صورت مستند مطرح کند. 
وی ادامه داد: از سوی دیگر دروس فرهنگ پوشش و پوشش اسلامی در کشورهای مختلف در مقطع طراحی پوشاک تدریس می شود. اما امیدوار بودیم طی سال‌های اخیر ترجمه کتاب‌هایی در مورد پوشش در کشورهای اسلامی توسط وزارت ارشاد صورت گیرد که این مهم رخ نداد در حالی که این کتاب‌ها می تواند منبع الهام و اطلاع رسانی برای افراد باشد.
رمز و راز استفاده از پوشش اسلامی باید در قالب زیبا به دانشجویان طراحی گفته شود
مسئول انستیتو طراحی پارچه و لباس دانشکده شریعتی در پاسخ به این سؤال که آیا دروس ارائه شده در خصوص پوشش اسلامی برای دانشجویان کافی است؟ اظهار کرد: البته مباحث تاریخ لباس، تاریخ لباس اروپا، تحولات لباس در بین اقوام سنتی و ... نیز مطرح می‌شود که قاعدتاً در این دروس نیز در خصوص حجاب و پوشش صحبت می شود اما مسئله مهم این است که رمز و راز استفاده از این پوشش نیز باید در قالب زیبا گفته شود. یعنی بیان زیبا و مستندات با تصاویر ارائه شود.
وی تصریح کرد: دانشجو باید لزوم حجاب را احساس کند، امری که به صرف گفتن درس محقق نمی شود. البته در درس هایی مانند اندیشه اسلامی و تاریخ اسلام و ... نیز مباحث تئوریک اسلامی را مطرح می کنند اما این دروس باید در طراحان مد و لباس علاقه ایجاد کند امری که استادان در تحقق آن نقش مهمی دارند.
ترابیان در پاسخ به این سؤال که آیا استادان ما معتقد به حجاب هستند؟ گفت: ما سعی می کنیم استادان ما اعتقاد قلبی داشته باشند البته نمی گویم صد درصد این را محقق کرده ایم.
بسیاری از بند «پ» استفاده می کنند
وی در خصوص میزان فاصله ما با ارائه مد اسلامی ـ ایرانی به جهان، گفت: متأسفانه پوشاک ما نیز دستخوش طبقه بندی است و بسیاری از بند «پ» استفاده می‌کنند. اگر قرار است کشور ما در حوزه لباس خودکفا شود باید به واردات خود دقت کند اما متأسفانه به راحتی هر چیزی وارد کشور شده الگویی برای تولید پوشاک در داخل می شود.
خلاقیت هست، حامی نیست، دولت هم فقط جشنواره برگزار می کند!
ترابیان با اشاره به لزوم در کنار هم قرار گرفتن فرهنگ سازی و صنعت در خصوص مد و لباس، گفت: بچه های طراح و طراحان جوان ما خوش فکر و خلاق هستند اما حمایت کننده نداریم. طراح من که با استفاده از رنگ و برش و با در نظر گرفتن تمام مؤلفه های اسلامی طرحی را ارائه می کند، این طرح از سوی تولید کننده مورد قبول قرار نگرفته و عنوان می شود چنین طرحی خواهان و خریدار ندارد. دولت هم حمایتی نمی کند و فقط به برگزاری جشنواره ها آن هم با بودجه های کلان اکتفا می کند، اما متأسفانه تغییری ایجاد نمی‌شود و عده ای به عنوان افراد خاص حرفشان مورد قبول است و طراح در درجه دوم قرار می گیرد.
وی در پایان گفت: من نمی گویم در خصوص مد و لباس ایرانی ـ اسلامی عقب هستیم بلکه به خوبی هم پیش رفته‌ایم و حتی انتظار نداشتیم که چنین پیشرفتی را داشته باشیم اما نیازمند حمایت هستیم.