واگذاری ممیزی کتب دینی به قم اشتباه است/ چاپ تراث معنوی با گراماژ پایین
گروه ادب: مدیر مؤسسه نشر معارف در نشست صبح ناشر طی امروز، ۲ آذرماه از چاپ تراث معنوی قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه در قطع پالتویی و با گراماژ ۲۸ گرمی توسط این نشر برای نخستین بار در کشور خبر داد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، بیستمین نشست صبح ناشر طی امروز، دوم آذرماه، با حضور مسعود پیرمرادیان، مدیر مؤسسه نشر معارف برگزار شد.
پیرمرادیان در این نشست در تصحیح سخنان مجری برنامه که این نشر را نشری دولتی معرفی کرده بود، با بیان اینکه نشر معارف، ناشری عمومی و نه دولتی است، عنوان کرد: این نشر به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها وابسته است، ولی به صورت خودگردان اداره می‌شود.
وی درباره فعالیت نشر معارف اظهار کرد: نشر معارف از اوایل دهه 70 بر پایه تدوین کتب درسی معارف اسلامی در دانشگاه‌ها با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی کار خود را آغاز کرد تا نسبت به کسب مجوز، چاپ و توزیع این آثار بپردازد.
پیرمرادیان ادامه داد: نشر معارف با اخذ مجوز فعالیت خود را در سال 77 و با چاپ کتب درسی معارف اسلامی آغاز کرد. «ریشه‌های انقلاب اسلامی» نخستین کتابی بود که این نشر به چاپ رساند.
وی با بیان اینکه اندیشه اسلامی و حوزه دین از موضوعات مطرح در عرصه چاپ کتاب‌های این حوزه به شمار می‌رفتند، افزود: سؤالاتی که دانشجویان از مبلغان نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها می‌پرسیدند، تهیه و تدوین شد و نیاز بود که این سؤالات در قالب کتاب تدوین و به جامعه دانشگاهی عرضه شود.
پرسمان دانشجویی از نهاد رهبری؛ پرتیراژترین اثر نشر معارف
به گفته پیرمرادیان، بخش بسیاری از این مباحث هنوز تدوین نشده است. سبک زندگی، معارف اسلامی، مبانی سیاسی، محرم، حجاب، روابط دختر و پسر، ازدواج و مباحثی که دانشجویان با آنها در ارتباط هستند، از جمله مباحث مطرح در این کتاب‌ها به شمار می‌روند.
وی عنوان کرد: محور نیازسنجی نشر معارف در طبع کتاب‌ها بر اساس شبهات و سؤالات دانشجویان و استادان است که از طریق مبلغان کسب می‌شود. شاید بیش از یکصد کتاب از گردونه کتاب‌های قابل چاپ به دلیل قرار نگرفتن در طیف کتاب‌هایی که دغدغه جامعه دانشگاهی است، در طول سال خارج می‌شوند.
پیرمرادیان با بیان اینکه مجموعه کتب درسی که در نشر معارف چاپ می‌شوند، کمتر از 10 درصد هستند، افزود: شاید شمار این عناوین به 60 عنوان نرسد. در حالی که 883 عنوان کتاب از سال شروع به فعالیت این انتشارات تاکنون منتشر شده است و بیش از 800 عنوان از این آثار، کتب غیردرسی هستند.
وی با اشاره به 24 میلیون جلد کتاب که تاکنون منتشر شده‌اند، گفت: 16 میلیون از این شمارگان متعلق به کتب درسی هستند و بیش از هفت میلیون نسخه از این کتاب‌ها به کتب غیردرسی اختصاص دارند. این آمار نشان می‌دهد که علیرغم درصد پایین کتاب‌هایی که نشر معارف در حوزه کتب درسی منتشر می‌کند، ولی شمارگان این آثار بیش از کتب غیردرسی است.
پیرمرادیان در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: جریان نقدینگی حاصل از چاپ و فروش کتب درسی مطلوب است و این نقدینگی در راستای کمک به کتاب‌های غیردرسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. شمارگان کتاب‌های غیردرسی از اول سال تا پایان آبان‌ماه سال جاری برابر 914 هزار جلد کتاب است. شمارگان کتاب‌های درسی نیز یک میلیون و 270 هزار جلد بوده است.
وی در ادامه با اشاره به بهای پایین کتاب‌های غیردرسی به دلیل شرایط اقتصادی دانشجویان گفت: کتب غیردرسی، سهم سود بیشتری را برای ناشران دارد. کتب درسی همچنین جنبه تبلیغی برای فروش کتب غیردرسی دارد.
مدیر نشر معارف اظهار کرد: «پرسش و پاسخ دانشجویی»، پرمخاطب‌ترین کتاب‌های نشر معارف به شمار می‌روند و بیشترین شمارگان تولید را داشته‌اند. پس از این کتاب، کتاب «نکته‌های ناب» که شامل نقطه نظرات مقام معظم رهبری برای دانشجویان است، در بالاترین شمارگان جای می‌گیرد.
اختصاص بالاترین شمارگان چاپ کتب غیردرسی به تراث معنوی
وی با اشاره به کتب مذهبی و معنوی همچون قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه، یادآور شد: این آثار در کنار رساله عملیه مراجع جزء بیشترین کتب غیردرسی با شمارگان بالا به شمار می‌آیند. اقبال به این آثار بسیار بالا بوده است و پس از این مجموعه، کتاب‌های سیاسی در میان دانشجویان با اقبال روبرو بوده است.
پیرمرادیان از کتابی که درباره ضوابط پوشش در جوامع دانشگاهی جهان نوشته شده است یاد کرد و گفت: این اثر در دانشگاه‌ها با استقبال مواجه شده‌اند و شاید نوبت چاپ آن تاکنون به یکصد بار رسیده باشد.
وی از استقبال بیشتر دانشجویان از کتاب‌های پالتویی به دلیل حجم کمتر یاد کرد و افزود: نشر معارف تلاش کرد تا کتاب‌ها در قطع رقعی و پالتویی به چاپ برسند و مجموعه گنجینه چهار جلدی با قطع پالتویی نیز به همین دلیل مورد توجه دانشجویان قرار گرفت.
پیرمرادیان به مشکل چاپ کتاب‌ها در داخل کشور با قطع کوچک اشاره کرد و گفت: صحبت از این مطلب بود که چاپخانه‌های کشورمان نمی‌توانند چنین کاری را انجام دهند. به این منظور درصدد برآمدیم تا کاری را که دیگر ناشران برای چاپ چنین آثاری در قطع کوچک و کاغذ با گراماژ پایین انجام می‌دهند را انجام دهیم و آثار را به چاپخانه‌های خارجی ارجاع دهیم.
وی از ممانعت دفتر مقام معظم رهبری نسبت به انجام این کار یاد کرد و ادامه داد: به همین دلیل تلاش کردیم آثار را در داخل کشور منتشر کنیم. تا آن زمان، هیچ اثی در این قطع با کاغذ 28 و 30 گرمی تولید نشده بود از نظر تکنولوژی در این باره با مشکل روبرو بودیم. ولی نشر معارف توانست چنین کاری را صورت دهد و بعد از این اقدام، دیگر ناشران نیز به این کار روی آوردند.
پیرمرادیان با اظهار اینکه کیفیت این آثار شاید به میزان کیفیت تراث چاپ شده در کشورهای دیگر نباشد، افزود: این کار از نظر ریالی برای نشر معارف 30 درصد صرفه داشت.
وی در ادامه سخنانش به وضعیت توزیع در استان‌ها اشاره کرد و گفت: وضعیت توزیع در شهرهایی غیر از مشهد، تبریز و شیراز، نامناسب است. در حال حاضر حدود 12 هزار ناشر در کشور داریم که 30 درصد آنها فعال هستند. همچنین در کشورهای خارجی پنج میلیون مخاطب داریم. بر این اساس نمی‌توان مدعی شد که مشکل توزیع، کمبود مخاطب است.
کوتاهی ارشاد در رفع مشکل توزیع
پیرمرادیان تصریح کرد: از مهمترین عوامل موثر در نقص سیستم توزیع، نبود ویترین برای رساندن کتاب به دست مخاطبان است و این موضوع از وظایف اصلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که مسیر خود را به درستی نشناخته است و با فضای کتاب به خوبی آشنا نیست، زیرا اگر بود و می‌توانست مشکل را تشخیص دهد، مشکل را رفع می‌کرد.
وی ادامه داد: چندی پیش مسئله ممیزی را مطرح کردند که از مشکلات معدودی از ناشران بود و پرداختن به آن ضرورتی نداشت، چرا که مشکلات عمده‌تری وجود دارند که باید مورد بررسی قرار گیرند.
پیرمرادیان همچنین از ارائه وظیفه ممیزی و صدور مجوز کتب دینی به استان قم بنا بر اظهارات وزیر ارشاد یاد کرد و ضمن نادرست خواندن آن، افزود: این اقدام به آن معنی است که ارزیابان و ممیزان استان قم به کتب غیردینی نباید کاری داشته باشند و این به معنی تخصصی کردن ممیزی است.
عدم ورود ممیزان قم به بررسی کتب غیردینی اشتباه است
وی با بیان اینکه اصل مشکل ممیزی مربوط به کتب غیردینی و به ویژه ترجمه‌هاست، اظهار کرد: اگر قم به بررسی کتاب‌های غیردینی ورود پیدا نکند، اشتباهی بزرگ است. در این باره باید محتوای کتب ترجمه و غیردینی ممیزی شود تا از انتقال مباحث انحرافی و ضددینی جلوگیری به عمل آید.
پیرمرادیان از 8450 ناشر که در 20 پاتوق کتاب ایجاد شده توسط نشر معارف در استان‌ها به ارائه اثر می‌پردازند یاد کرد و افزود: میزان فروش پس از راه‌اندازی این مراکز در هفت ماه ابتدای امسال در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته، 19 درصد رشد داشته است، در حالی که ناشران دیگر در همین مدت زمان، 30 درصد کاهش فروش داشته‌اند.
وی بر لزوم توجه وزارت ارشاد به چنین موضوعاتی تأکید و اظهار کرد: وزارت ارشاد باید به راه‌اندازی ویترین و فروشگاه در اقصی نقاط کشور توجه ویژه کند و عدم انجام این اقدام حتی در صورت انجام تبلیغات نیز کارساز نخواهد بود.
ایجاد شبکه توزیع اختصاصی
پیرمرادیان با بیان اینکه نشر معارف چنین اقدامی را انجام داده و نویدبخش بوده است، گفت: این اقدام از سویی نیاز به حمایت دارد و این اقدام نیز وظیفه ارشاد است. به این شکل که هر 100 ـ 200 ناشر با هم یک شبکه فروش ایجاد کنند که شبکه توزیع اختصاصی ایجاد شود و ارشاد از آنها حمایت کند.
وی از راه‌اندازی دو هزار فروشگاه در سراسر کشور به عنوان هدف ایده‌آل این نشر یاد کرد و افزود: در ادامه این اقدام باید مراکزی نیز در افغانستان برای عرضه کتب فارسی راه‌اندازی شود و کتاب‌های برگزیده نیز به دیگر زبان‌ها ترجمه و با موضوعات آزادی‌خواهی و معنویت که نیاز مردم کشورهای اروپایی است، آماده و ارائه شود.
