ضرورت اهتمام بيشتر به مباحث كلامی نظری در مسئله گفت‌وگوی اديان
گروه انديشه: اگر بناست مسائل اساسی كه مربوط به جستجوی حقيقت است و پيروان همه اديان درصدد يافتن آن هستند دنبال شود، چاره‌ای جز اين نيست كه مباحث كلامی نظری در مسئله گفت‌وگوی بين اديان و فرهنگ‌ها بيشتر مورد توجه قرار گيرد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، «مرتضی شفيعی‌شكيب»، كارشناس مسائل فرهنگی امروز، دوشنبه 21 شهريورماه، در دومين روز همايش بين‌المللی «گفت‌وگوی اديان و فرهنگ‌های آسيايی» با بيان اين مطلب افزود: گمان می‌رود مباحث سياسی و فرهنگی بر مباحث كلامی نظری غلبه دارد.
وی با تاكيد بر اين‌كه صرفاً تذكر به ضرورت تسامح و تساهل و گفت‌وگو ميان اديان كافی نيست، گفت: پيروان اديان توحيدی و غيرتوحيدی ناگزيرند در رسيدن به تفاهمی منطقی و معقول كه زمينه‌ساز رسيدن به حقيقت باشد، بيشتر از اين‌ها بكوشند.
شفيعی‌شكيب افزود: اگر جوهره دين ايمان است و اگر نجات مهم‌ترين يا يكی از مهم‌ترين دستاوردهای ايمان است، اين سئوال مطرح می‌شود كه اديان غيرتوحيدی كه موضوع ايمانشان غير از موضوع ايمان اديان توحيدی است، در مسئله نجات به‌ويژه در مباحث آخرالزمانی جايگاهشان كجاست؟ و اگر پيروان و مبلغان و مروجان اديان غيرتوحيدی گمان می‌برند كه جايگاهی منطقی و معقول؛ يعنی مستند به دلايل عقلی دارند در رهيافت و رويكرد به نجات حقيقی، اين جايگاه كجاست؟
وی ادامه داد: برخی اديان آسيايی كه برخاسته از هندوئيسم هستند با مخمصه‌های متعددی مواجهند، به‌خصوص آن دسته از اديان آسيايی كه غيرتوحيدی به جهان می‌نگرند. به اين اديان نقدهايی جانانه و به‌جا وارد كرده‌اند كه شايد مهم‌ترين آن‌ها نقد بر نظام طبقاتی يا «كاست» باشد. همچنين باقی‌ماندن بر عقيده به «سمسره» و «كرمه» يعنی قانون تناسخ و قانون عمل و عكس‌العمل، باعث شده در حل مسئله نجات راه به جايی نبرند و آنچه كه با عنوان «نيروانه» در اين اديان از آن ياد می‌شود، ناكجاآبادی است كه مستند عقلی ندارد.
شفيعی‌شكيب تصريح كرد: من به هيچ‌وجه مخالف گفت‌وگوی بين پيروان اديان مختلف، چه توحيدی و چه غيرتوحيدی نيستم، بلكه تاكيد بر آن دارم، اما به‌جد معتقدم كه اگر بنا بر اين است كه در كنار اين گفت‌وگوهای دوستانه، مسائل اساسی كه مربوط به جستجوی حقيقت است و پيروان همه اين اديان درصدد يافتن آن هستند دنبال شود، چاره‌ای جز اين نيست كه به مباحث كلامی بيش از آنچه كه در اين مجامع مطرح می‌شود، پرداخته شود.
وی در پايان گفت: مباحث مطرح شده در اين همايش و مانند آن بسيار مناسب و لازم و زمينه‌ساز است، اما كافی نيست و ناتمام است، همچنان‌كه پروژه «مكشه» (نجات) در اديان غيرتوحيدی (بودايی و هندويی) يك پروژه ناتمام است.
يادآور می‌شود، همايش دو روزه «گفت‌وگوی اديان و فرهنگ‌های آسيايی» امروز، 21 شهريورماه، در تهران به كار خود پايان داد.
وی با تاكيد بر اين‌كه صرفاً تذكر به ضرورت تسامح و تساهل و گفت‌وگو ميان اديان كافی نيست، گفت: پيروان اديان توحيدی و غيرتوحيدی ناگزيرند در رسيدن به تفاهمی منطقی و معقول كه زمينه‌ساز رسيدن به حقيقت باشد، بيشتر از اين‌ها بكوشند.
شفيعی‌شكيب افزود: اگر جوهره دين ايمان است و اگر نجات مهم‌ترين يا يكی از مهم‌ترين دستاوردهای ايمان است، اين سئوال مطرح می‌شود كه اديان غيرتوحيدی كه موضوع ايمانشان غير از موضوع ايمان اديان توحيدی است، در مسئله نجات به‌ويژه در مباحث آخرالزمانی جايگاهشان كجاست؟ و اگر پيروان و مبلغان و مروجان اديان غيرتوحيدی گمان می‌برند كه جايگاهی منطقی و معقول؛ يعنی مستند به دلايل عقلی دارند در رهيافت و رويكرد به نجات حقيقی، اين جايگاه كجاست؟
وی ادامه داد: برخی اديان آسيايی كه برخاسته از هندوئيسم هستند با مخمصه‌های متعددی مواجهند، به‌خصوص آن دسته از اديان آسيايی كه غيرتوحيدی به جهان می‌نگرند. به اين اديان نقدهايی جانانه و به‌جا وارد كرده‌اند كه شايد مهم‌ترين آن‌ها نقد بر نظام طبقاتی يا «كاست» باشد. همچنين باقی‌ماندن بر عقيده به «سمسره» و «كرمه» يعنی قانون تناسخ و قانون عمل و عكس‌العمل، باعث شده در حل مسئله نجات راه به جايی نبرند و آنچه كه با عنوان «نيروانه» در اين اديان از آن ياد می‌شود، ناكجاآبادی است كه مستند عقلی ندارد.
شفيعی‌شكيب تصريح كرد: من به هيچ‌وجه مخالف گفت‌وگوی بين پيروان اديان مختلف، چه توحيدی و چه غيرتوحيدی نيستم، بلكه تاكيد بر آن دارم، اما به‌جد معتقدم كه اگر بنا بر اين است كه در كنار اين گفت‌وگوهای دوستانه، مسائل اساسی كه مربوط به جستجوی حقيقت است و پيروان همه اين اديان درصدد يافتن آن هستند دنبال شود، چاره‌ای جز اين نيست كه به مباحث كلامی بيش از آنچه كه در اين مجامع مطرح می‌شود، پرداخته شود.
وی در پايان گفت: مباحث مطرح شده در اين همايش و مانند آن بسيار مناسب و لازم و زمينه‌ساز است، اما كافی نيست و ناتمام است، همچنان‌كه پروژه «مكشه» (نجات) در اديان غيرتوحيدی (بودايی و هندويی) يك پروژه ناتمام است.
يادآور می‌شود، همايش دو روزه «گفت‌وگوی اديان و فرهنگ‌های آسيايی» امروز، 21 شهريورماه، در تهران به كار خود پايان داد.
مطالب مرتبط
