قانونی که زمین ماند

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، قانون تسهیل ازداوج جوانان در جلسه 27 آذر 1384 مجلس تصویب و در روز 7 دی 84 به تأیید شورای نگهبان رسید، کلیات این قانون شامل موارد و راهکارهایی است که برای تسهیل ازدواج جوانان در نظر گرفته شده است و برای اطلاع از مفاد آن می‌تواند اینجا را کلیک کنید. در پی بی‌توجهی به این قانون، فاطمه رهبر، نماینده مردم تهران و رئیس فراکسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی برای پایگاه اطلاع‌رسانی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی یادداشتی ارسال کرده است که در ادامه می‌آید:
مباحث مطرح شده در سایت‌های خبری و جراید و آمار مراکز مختلف در زمینه میزان ازدواج و عدم تمایل جوانان به ازدواج نشان‌دهنده این است که آمار ازدواج نسبت به سال‌های قبل کاهش پیدا کرده و زمانی که آمار ازدواج کاهش پیدا کند علاوه بر بالا رفتن سن ازدواج با بالا رفتن توقعات جوانان نیز مواجه می‌شویم.
تحصیل و اشتغال یکی از دلایل بالارفتن سن ازدواج است که در کنار این موضوعات، عوامل دیگری مثل مسائل اقتصادی قرار می‌گیرد که به کاهش آمار ازدواج دامن می‌زند ولی مهم‌ترین عاملی که بی‌رغبتی به ازدواج را در جوانان ایجاد کرده است؛ تغییر سبک زندگی است که نقش اصلی را در کاهش آمار ازدواج ایفا می‌کند.
در گذشته وقتی جوانان به سن ازدواج می‌رسیدند دیگر مشکلات اقتصادی موضوع و دغدغه اول جوانان برای عدم ازدواج نبود و آن‌ها با تلاش و کوشش و یاری خداوند زندگی مشترکشان را آغاز می‌کردند و شرایط اقتصادی آن ها نیز رو به بهبود بود ولی الان با تغییر سبک زندگی، نگاه جوانان به مقوله ازدواج تغییر کرده است و باعث شده تا عدم انتخاب صحیح در زندگی آن‌ها رقم خورده و معیارهای ازدواج تغییر کند و با این روند در کنار کاهش آمار ازدواج متأسفانه با افزایش طلاق مواجه شده‌ایم؛ در حالی که اگر کسی مطابق با معیارهای دینی همسر خود را انتخاب کند به‌طور قطع زندگی مشترک ماندگاری خواهد داشت.
در دین مبین اسلام و آیات و روایات، ملاک‌هایی برای انتخاب همسر آمده است و در فرهنگ دینی ما همه این ملاک‌ها و معیارها تعریف شده است. ولی طبیعتاً برخی از این ملاک‌ها با توجه به آداب و قومیت‌های مختلف متفاوت است و با تغییر سبک زندگی این ملاک‌ها و معیارها نیز تغییر پیدا کرده است. زمانی هم کفو بودن زوجین نسبت به هم از نظر تربیت و تحصیلات و سطح اقتصاد خانواده در معیارهای ازدواج به چشم می‌خورد ولی در حال حاضر این ملاک‌ها و معیارها تغییر کرده که در سایه این تغییر شرایط جدیدی به‌وجود آمده است که قوام زندگی را کمرنگ کرده و ملاک‌هایی که اساسی نیست و شناخت‌هایی که فاقد عمق است، جای خود را به معیارهای اصلی ازدواج داده است. در واقع ملاک و معیار بر اساس تأکیدات اسلام، ملاک‌های دارای ضابطه و یک چارچوب مشخصی است که در هم کفو بودن خلاصه می‌شود و می‌تواند سبب شود که زندگی جوانان با موفقیت بیشتری ادامه پیدا کند.
آموزش عالی برای آموزش مهارت‌های زندگی به جوانان برنامه داشته باشد
علاوه بر تغییر این معیارها با عدم آموزش مهارت‌های زندگی در سطح مدرسه و دانشگاه مواجه هستیم که جوانان را برای پذیرش نقش‌های جنسیتی به خوبی آماده کند؛ هرچند در کتب درسی اشاره مختصری به آموزش مهارت‌های زندگی شده است و یا در دانشگاه‌ها در قالب چند واحد، آموزش‌هایی در این زمینه به جوانان ارائه می‌شود ولی آن طور که شایسته یک جامعه اسلامی است به این مهارت‌ها توجه نمی‌شود در حالی که باید آموزش و پرورش و آموزش عالی برای آموزش مهارت‌های زندگی به جوانان از همان ابتدای شروع زندگی تا قبل از آغاز زندگی مشترک و در دوران اشنایی و قبل از شروع زندگی مشترک به‌صورت رسمی و در دوره نامزدی و بعد از ازدواج برنامه داشته باشد و مهارت‌هایی را به زوجین بیاموزند که حاصل آن ازدواجی ماندگار باشند و بتوانند خودشان را با هر نوع شیوه تربیتی، با شرایط موجود در زندگی مشترک هماهنگ کنند.
این آموزش‌ها که اصلی‌ترین هدف آن باید انتخاب درست باشد موجب می‌شود که جوانان در زیر یک سقف مشترک به راحتی بتوانند آسیب‌ها و مشکلاتی را که در شرایط اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی زندگی ممکن است برای آن‌ها به‌وجود بیاید حل کنند.
در واقع می‌توان گفت آموزش‌هایی که در مدارس و دانشگاه‌ها در خصوص مهارت‌های زندگی و ترویج ازدواج صحیح ارائه می‌شود بسیار تأثیرگذار است و در حال حاضر با توجه به افزایش شبکه‌های مجازی و دسترسی آسان این جوانان به شبکه‌ها و نرم‌افزارهای مختلفی که فضای گفت‌وگو را در گروه‌های مختلف به راحتی فراهم می‌کند، باید این موضوع بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه اکنون این شبکه‌ها فاقد مدریت صحیح است و جوانان ساعات زیادی از وقت خودشان را در این گروه‌ها مجازی می‌گذرانند.
یکی دیگر از دغدغه‌های ما که به‌طور قطع بالارفتن آمار ازدواج و کاهش طلاق را به همراه خواهد داشت؛ اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان است که در مجلس هفتم به‌منظور گسترش ازدواج آسان و فراهم کردن شرایطی که جوانان بتوانند در در سن مناسب ازدواج کنند؛ تصویب شد و امکاناتی در این قانون پیش‌بینی شده بود که جوانان بتوانند انتخاب آگاهانه‌ای داشته باشند و با شرایط بسیار راحت مراسم ازدواج را برگزار کنند ولی متأسفانه این قانون خوب مورد بی‌مهری دستگاه‌های اجرایی قرار گرفت و اجرا نشد و تنها دولت گذشته بخشی از این قانون را به شکل‌های دیگری مثل صندوق مهر امام رضا(ع) برای اختصاص وام و ساخت مسکن مهر برای زوجین جوان اجرا کرد که البته پرثمر بود ولی باز هم به‌طور کامل اجرا نشد در حالی که هدف قانون‌گذار ارائه یک بسته حمایتی برای تشویق و ترغیب جوانان به ازدواج بود تا آن‌ها بتوانند در کنار تحصیل، کار و حتی سربازی به امر ازدواج بپردازند و بخشی از مواردی را که مانعی برای ازدواج بود را رفع می‌کرد. متأسفانه این قانون حمایتی با نظر به اینکه خیلی از مسئولان آن زمان معتقد بودند که قانون خوبی است ولی مورد بی‌مهری دستگاه‌های مختلف قرار گرفته است. حتی مجلس شورای اسلامی ادغام سازمان ملی جوانان و سازمان تربیت بدنی و ارتقای جایگاه این دو سازمان را به خاطر توجه بیشتر مسئولان به جوانان و مسائل مربوط به این قشر از جامعه صورت داد ولی با کمال تأسف و با وجود داشتن بودجه‌ای چند میلیاردی برای این وزارتخانه باز هم شاهد هستیم که به موضوع ازدواج جوانان در این وزارت‌خانه بی‌توجهی می‌شود و ما از وزارت ورزش و جوانان تنها چیزی که می‌شنویم تب داغ فوتبال است و این‌ها همه نشانگر این است که یک عزم ملی در دستگاه‌های دولتی در خصوص وضعیت ازدواج جوانان وجود ندارد.

به هر حال نکته قابل توجه این است که ازدواج صحیح در جامعه؛ ازدواج آسان و دور از تشریفات است که با یک انتخاب درست و در سایه آموزش مهارت‌های زندگی رقم می‌خورد و این نوع ازدواج نیز نیازمند قانون‌های حمایتی برای جوانان است تا اگر به هر دلیلی جوانی درامد کافی برای شروع زندگی مشترک ندارد و یا هنوز آن طور که باید برای شروع یک زندگی مشترک آماده نیست؛ حمایت شود. این حمایت در بعد معنوی از طریق برگزاری دوره‌های مختلف و مواردی است که قطعاً باید به آن‌ها توجه شود و در بعد مادی نیز با انجام مراسم آسان و ساده و دور شدن از چشم و هم چشمی باید صورت بگیرد و وزارت ورزش و جوانان و متولیان امور باید در این خصوص اقدامات اساسی را مورد توجه قرار دهند و به‌طور قطع مجلس نیز به آن‌ها در این زمینه کمک خواهد کرد.