خطوط جغرافیایی نمی‌تواند امت اسلامی را از هم جدا کند

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) مراسم رونمایی از آلبوم موسیقی «دوشنبه، کربلا» به خوانندگی دولتمند خالف؛ خواننده مشهور تاجیک، پیش از ظهر امروز یکشنبه 16 آذر با حضور حجت‌الاسلام و‌المسلمین شهاب مرادی، رئیس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و جمعی از هنرمندان در سالن کنفرانس این سازمان برگزار شد.
حجت‌الاسلام مرادی در این مراسم با تشکر و قدردانی از معاونت هنری این سازمان که اهتمام و سعی ویژه‌ای به منظور انتشار این آلبوم داشت، گفت: شخصاً یک بار از کشور دوست و همسایه تاجیکستان دیدن کردم و به مشترکات فرهنگی و دینی این کشور با ایران واقف شده‌ام و تصور می‌کنم بر هر ایرانی فرض باشد که حداقل یک بار برای دیدن از این کشور و در جریان قرار گرفتن آداب و رسوم مردمان این کشور که بسیار نزدیک با هم‌میهنانمان در ایران است، به این کشور سفر کند.

تاجیکستان حتی زیرسیطره کمونیست هم  بر حفظ فرهنگ و عقاید خود پافشاری کرده است

وی گفت: نکته جالب توجه در نزد مردمان این کشور این است که با وجود آنکه مدتها زیر یوغ کمونیست و نظام حاکم شوروی سابق بوده‌اند، اما از آنجا که این تهاجم فرهنگی به باورها و عقاید آنها ظاهری و علنی بوده است لذا توانسته‌اند نسبت به این هجمه لاک دفاعی به خود گرفته و موجب شوند که با وجود بودن زیر سیطره کمونیست همچنان سنت و فرهنگ خود را حفظ کنند؛ به شکلی که این فرهنگ و سنن که ریشه اعتقادی داشته و دارد، همچنان بکر مانده است.
رئیس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران با اشاره به این نکته که خطوط جغرافیایی قادر نخواهد بود میان امت اسلامی جدایی بیفکند، تصریح کرد: عشق مردم تاجیک به فرهنگ اسلام و اهل بیت(ع) مثال‌زدنی است و در لایه‌های فرهنگی جامعه آنها می‌توان به روشنی این نکته را دید؛ همچنان که بسیاری از آنها نام فرزندان ذکور خود را امام‌حسین و امام‌علی می‌گذارند؛ این عشق و علاقه تنیده شده با جان آنهاست و برطی به کیش و آئین و مذهب آنها ندارد.

برای تبادل فرهنگی با کشور تاجیکستان نیاز به رابطه خواهرخواندگی نداریم

وی گفت: به نظر من ما برای تبادلات فرهنگی  و هنری با کشور تاجیکستان نیاز به روابط خواهرخواندگی نداریم، از هر یک از مظاهر فرهنگی و هنری این کشور که اشتراکاتی با فرهنگ ناب و اسلامی ایرانی دارد در اشاعه و ترویج و آشنایی ایرانیان با آنها حمایت می‌کنیم؛ نمونه این اتفاق کربلایی‌خوانی و نعت‌خوانی است که در تاجیکستان رواج دارد و البته جلوه فرهنگی مردم ایران هم محسوب می‌شود که گروهی از هنرمندان به آن اشتغال دارند.
مرادی ادامه داد: معضلی که در کشور تاجیکستان وجود دارد این است که با وجود اینکه مردم این کشور به زبان فارسی تکلم می‌کنند اما متأثر از سلطه فرهنگ بیگانه رسم‌الخط آنها فارسی نیست.
هیچگاه به دنبال شیعه کردن اهل تسنن نبوده‌ایم

وی با اشاره به اینکه نظام حاکم در جمهوری اسلامی ایران هیچگاه به دنبال شیعه کردن فرد و جامعه‌ای نیست، تأکید کرد: اهل تسنن در ایران آزادانه در حال فعالیت و معیشت هستند، اعتقاد به این مسئله داریم که آنچه میان مسلمانان موجب اتحاد و مودت می‌شود اشتراک مذاهب نیست بلکه حب خاندان پیامبر اکرم(ص) و به ویژه علی(ع) و اولادش کافی است که زمینه برای این اتحاد و دوستی فراهم شود چنانکه از رسول اکرم(ص) روایت است حب علی(ع) دلیل بر حلال‌زادگی است و مردم تاجیکستان نیز قلباً دوستدار اهل‌بیت(ع) بوده و هستند.
مرادی ادامه داد: از هیچ تلاشی برای ارتباط بیشتر با امت اسلامی و تقویت انس و الفت با ایشان فروگذار نخواهیم کرد و البته باید بگویم که در این زمینه هیچ رقابتی نیز با بخش خصوصی نداشته و نداریم بلکه براساس بودجه سازمانی و با استفاده از اعتبارات و ردیف بودجه‌ای که به ما تعلق می‌گیرد در حد بضاعت به فکر ارتباط بیشتر میان شهروندان کشورهای اسلامی با شهروندان خودمان در پایتخت و سایر مراکز استانی هستیم.
وی در پایان گفت: عنوانی که برای این آلبوم انتخاب شده است از دو دیدگاه قابل توجه است؛ یکی اینکه با وجود آنکه عاشورا جمعه به وقوع پیوسته است اما امام حسین(ع) فرمودند که من شهید روز دوشنبه هستم و از نظر ما شیعیان روز دوشنبه از آنجا که روز زیارت خاصه امام حسن(ع) و امام حسین(ع) است، جایگاه و منزلت فراوانی دارد و دوم اینکه دوشنبه پایتخت کشور تاجیکستان است که قطعاً علاقه‌ای وافر به فرهنگ عاشورا داشته و دارند.
این گزارش حاکی است در ابتدای این مراسم، علیرضا قزوه، مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری که تلاشی پیگیر برای انتشار آلبوم موسیقی «دوشنبه، کربلا» داشته گفت: من از سالها پیش که به مدت دوسال رایزن فرهنگی ایران در تاجیکستان بودم با دولتمند و صدای دلنشین او آشنایی دارم و آوازهای او را در خلوت خود با همان لحن زیبای تاجیکی زمزمه می‌کنم؛ قطعاً مردم ایران نیز بارها صدای این خواننده متعهد و مشهور تاجیکی را از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران شنیده‌اند.

«قیامت در زمین کربلا» و «شاه پناهم بده» آوازهای مشهوری مذهبی که خالف خوانده است

وی گفت: دولتمند خالف سابقه درخشانی در زمینه موسیقی مذهبی عاشورایی دارد و به طور مثال قطعه موسیقی «قیامت در زمین کربلا» را که برای نخستین‌بار آدینه هاشم،  استاد او، خوانده و بعدها پدرش آن را خوانده بود، بازخوانی کرده است؛ این خواننده یک بار دیگر هم قطعه موسیقی برای امام‌رضا(ع) که همگی آن را با نام «شاه پناهم بده» می‌شناسند، خوانده است.
قزوه گفت: در نخستین جشنواره موسیقی فجر از دولتمند خالف دعوت شد که برای مراسم افتتاحیه این جشنواره به ایران آمده و خوانندگی کند که وی با قبول این دعوت قطعاتی از اشعار مرا خواند؛ در نتیجه مردم ایران به خوبی با فضای کاری این خواننده مسلمان آشنا هستند؛ سال گذشته هم من به وی پیشنهاد دادم که  کاری مستقل را در مرثیه کربلا و قیام امام حسین(ع) بخواند و این پیشنهاد منجر به این مسئله شد که اکنون پس از یک سال شاهد رونمایی از آلبوم او با نام «دوشنبه، کربلا» باشیم.
این شاعر انقلابی و عاشورایی در پایان خود با ذکر خاطراتی از عشق دیرین مردم تاجیک و اقوام شرق آسیا به اباعبدالله الحسین(ع) یاد کرد و گفت: اینکه تصور کنیم امام حسین(ع) تنها متعلق به ماست و یا تنها شیعیان می‌توانند برای ایشان و فرهنگ عاشورا کاری ماندگار ارائه دهند، درست نیست بلکه این شخصیت عظیم تاریخی تعلق به همه مردم، اقوام، آئین و کیش و مذاهب در سرتاسر دنیا دارد.

قرابت فرهنگی با تاجیکستان مسئولیت ما را سنگین کرده است
سخنران دیگر این مراسم علی‌اشرف مجتهد شبستری، سفیر سابق ایران در تاجیکستان بود که در سخنان کوتاهی گفت: در طول مدت اقامتم در تاجیکستان خاطرات زیادی از مردم این سرزمین در ذهن دارم که هم‌اکنون مشغول نگارش آنها هستم که تصور می‌کنم چندین مجلد را در برگیرد اما بارزترین خصوصیت مردمان این سرزمین مقاومت ایشان در برابر  هجمه فرهنگی شوروی سابق بود که نگذاشتند این تهاجم ذره‌ای به عقاید ایمانی آنها خدشه وارد کند.

وی گفت: داستان‌هایی که البته در عین واقعی بودنشان بیشتر به افسانه شبیه هستند در مورد این مجاهدت و مقاومت نقل شده است که مشهورترین آنها این است که مردم تاجیک در زیرزمین و سردابه خانه‌های خود به عزاداری حسینی مشغول بوده‌اند و از بیم تشکیلات مخوف «ک، گ، ب» تظاهر می‌کردند که کاری غیر از ذکر امام حسین(ع) انجام می‌دادند.
شبستری  با اشاره به اینکه ما و تاجیکستان اشتراک فرهنگی نداریم بلکه دارای یگانگی فرهنگی هستیم، تصریح کرد: امروز به طور قطع اگر در خانواده تاجیکستانی نوزاد دوقلوی پسر متولد شد به طور قطع نام یکی حسن و دیگری حسین است و اگر دختر باشد، نام یکی فاطمه و دیگری زهراست.

وی ادامه داد: لذا با این قرابتی که به لحاظ فرهنگی با تاجیکستان داریم بار سنگینی بر دوش ماست و نباید به مردم تاجیک با این فرض که ممکن است فرق در مذهب داشته باشیم نگاه کنیم بلکه آنها را باید با خود از یک کیش و قوم فرض کرده و با تبادل فرهنگی زمینه آشنایی و اتحاد بیشتر فرهنگی میان ما و مردم تاجیک فراهم شود.

با ترجمه یک قطعه شعر نمی‌توان وزن و آهنگ آن را به زبان مقصد منتقل کرد
حمیدرضا نوربخش، مدیرعامل خانه موسیقی، دیگر سخنران این مراسم بود که ضمن تشکر و قدردانی از سازمان فرهنگی و هنری شهرداری برای خلق این آلبوم گفت:  امروز از هنرمندی سخن به میان می‌آید که همگی او را در عرصه بین‌المللی می‌شناسند و با صدای گرم و دلنشین او آشنا هستند؛ دولتمند خالف خواننده‌ای است که زبان و فرهنگ کشور متبوعش موجب شده است تا ایرانیان ارتباط خوبی با آثار او برقرار کنند.

وی شعر و استفاده از ساز را دو رکن اصلی موسیقی که مخاطب می‌تواند با آن ارتباط خوبی برقرار کند دانست و گفت: وقتی شعری به زبان دیگر ترجمه می‌شود، از ازرش و اعتبار آن کاسته می‌شود چرا که نمی‌توان وزن و آهنگ شعر را در زبان مقصد به همان شکل زبان مرجع حفظ کرد به این دلیل الست که مثلاً ما ایرانیان در برابر موسیقی ملی کشوری همچون ژاپن که نه خاستگاه زبانی و نه خاستگاه فرهنگی مشترکی داریم، واکنش مطبوع و مطلوبی از خود نشان نمی‌دهیم.
وی گفت: این مسئله در مورد موسیقی تاجیکی درست برعکس است. موسیقی تاجیکی و سازهایی که در آن استفاده می شود و فواصلی که در زمان نواخته شدن آلات موسیقی از سوی نوازنده در نظر گرفته می‌شود بسیار نزدیک به موسیقی کلاسیک و سنتی ایرانی است و به این دلیل است که با آن احساس غریبی نمی‌کنیم. مضافاً بر اینکه زبان ما با مردم این کشور یکی است و این خود به ارتباط مؤثر و هر چه بیشتر ما با آثار موسیقی تاجیکی ختم می‌شود.
نوربخش در پایان سخنان خود گفت: داشتن صدای خوب مادرزادی است که ممکن اغلب افراد از این قابلیت برخوردار باشند اما باید تربیت کرد، دولتمند از این حجم و قابلیت صدا برخوردار است و در طول سالها فعالیت حرفه‌ای خود آن را به خوبی تربیت کرده است که موجب شده است صدای دلنشینی داشته باشد.

فلک‌خوانی و کربلایی‌ خوانی  از جمله مظاهر اشتراک موسیقی ما با تاجیکستان است
هوشنگ جاوید، کارشناس فرهنگ عامه و موسیقی اقوام و نواحی سخنران پایانی این مراسم بود که در سخنان کوتاهی گفت: همیشه به این نکته تأکید کرده‌ام که موسیقی اقوام  موجب دوستی و اتحاد بهتر قومیت‌های داخلی و ارتباط مؤثر با کشورهای جهان می‌شود و در این چند ساله تلاش کردم با برگزاری مراسم‌های سحری‌خوانی، آوای غدیر و برگزاری نشست‌های تخصصی در شهرداری تهران این مسئله را به اثبات برسانم.

وی افزود: ما با ملت تاجیک پیوند دیرینه فرهنگی و اعتقادی داشته و داریم که شاید بتوان این میزان اشتراکات را با هیچ کشور دیگری در آسیا نداشته باشیم که نمونه بارز ان در عرصه موسیقی سربانگ و بانگ و فلک‌خوانی است که هم در تاجیکستان شاهد آن هستیم و هم مردم ایران در نواحی خراسان، کرمان و حتی سمنان به این سنت موسیقی همچنان توجه نشان می‌دهند.
جاوید ادامه داد: امیدوارم روزگاری بتوان این مشترکات فرهنگی و موسیقی میان ایران و تاجیکستان را همچون کربلایی‌خوانی، نعت‌خوانی، فلک‌خوانی را در قالب جشنواره‌های بین‌المللی پرورش و اشاعه دهیم به ویژه نعت‌خوانی که در تاجیکستان بسیار متداول است و جالب توجه اینکه در آئینی پشت سر عروس مردم تاجیک مناقب حضرت زهرا(س) می‌خوانند و در مراسم سوگ و فوت یک زن ذکر مصیبت حضرت فاطمه(س) رواج دارد.

این گزارش حاکی است، در پایان این مراسم حجت‌الاسلام مرادی در حضور مدیران مناطق فرهنگی و هنری شهرداری تهران، رؤسای فرهنگسراهای تهران از آلبوم موسیقی«دوشنبه، کربلا» رونمایی کرد.

گزارش کامل تصویری را ایـنجـا ببینید.