حجتالاسلام والمسلمین داوری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به گسترش پرخاش و بددهانی در روابط بین فردی و اجتماعی اظهار کرد: فحاشی به قدری متداول شده است که به روابط و ارتباطات دوستانه نیز ورود پیدا کرده و بخشی از دایره لغات معمول افراد را به خود اختصاص داده است.
وی به دیدگاه مبانی دینی نسبت به نحوه سخن گفتن اشاره و عنوان کرد: آغاز کردن هر کار و سخن با ذکر «بسم الله» و بردن نام خداوند در ابتدای هر کار با سلام کردن از جمله اموری است که خداوند به بندگان توصیه کرده است.
انتقال احساس امنیت با سلام کردن
این استاد حوزه و دانشگاه «سلام کردن» در ابتدای سخن گفتن را نوعی انتقال احساس امنیت به طرف مقابل دانست و گفت: سلام نام خداوند است که یاد ربالعالمین را نیز در دلها زنده میکند و این امر سبب میشود ارتباط از چارچوب مشخصی برخوردار شود و افراد مواظب نحوه سخن گفتن خود باشند.
وی با بیان اینکه فراموش کردن سلام یک جایگزین را میطلبد، گفت: اگر این روال مسیر طبیعی خود را نپیماید، ضدارزشها به ارزش تبدیل میشوند. در جامعهای که بددهانی رایج شود به گفتمانهای معمول افراد نیز ورود پیدا میکند و زمانی که ابتدای یک ارتباط با کلمات نامناسب آغاز شود، نمیتوان انتظار یک مکالمه منطقی و مؤدبانه را داشت.
ناسزاگو به حال خود واگذاشته میشود
وی با اشاره به اینکه در روایات آمده است که برای فردی که حرف زشت میزند، ضررها و مجازاتهای دنیوی در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: رزق و روزی آدم بددهان گرفته میشود و جایی که قرار است به وی کمک شود، این امر صورت نمیگیرد و به خود واگذاشته میشود.
وی با تأکید بر اینکه حفظ احترام خود و دیگران یک ارزش است، ادامه داد: فرد ناسزاگو نه تنها شخصیت دیگران، بلکه شخصیت وجودی خود را نیز لگدمال میکند. چنین فردی چه با قصد و نیت فحاشی کرده باشد و چه فحاشی به دایره لغات معمول وی تبدیل شده باشد، با مجازاتهای غیرمستقیم در زندگی روبرو میشود.
حجتالاسلام داوری به سخنی از پیامبر اکرم(ص) که فرمودند «از دشنام دادن بپرهیزید چرا که خداوند گفتار و کردار زشت و دشنام دادن را دوست ندارد» اشاره کرد و گفت: ایشان مردم را از دشنام دادن به کشتهشدگان مشرکان در جنگ بدر نیز نهی کردند و فرمودند: اینان را دشنام ندهید چرا که چیزی از گفتههای شما به آنان نمیرسد در حالی که زندگان را میآزارید.
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه سخنان خود با بیان اینکه در روایات ورود به بهشت بر هر دشنامدهندهای حرام اعلام شده است، ادامه داد: در قیامت دوزخیان از عذابی که فرد ناسزاگو میکشد، عذاب میکشند.
دستکاری شخصیت با عادی شدن ناسزاگویی و ناسزا شنیدن
وی تصریح کرد: فردی که از فحاشی دوست خود ناراحت نمیشود و ناسزاگویی نوعی ارتباط کلامی معمول در نظر وی جلوه میکند، شخصیت خود را دستخوش تغییر میکند و الباقی مسائل اخلاقی نیز در نظر وی رنگ میبازد. در چنین شرایطی قبح گناه در جامعه از بین میرود.
وی به نتایج نامطلوب ناسزاگویی در جامعه اشاره و عنوان کرد: این امر تا حدی اهمیت دارد که مراجع قضایی برای آن حد تعیین کردهاند و اگر نسبت نادرست باشد، حدود شرعی بر وی وارد میشود. تمام این امور برای عدم تبدیل ناسزاگویی به یک امر طبیعی و عرفی است.