ضرورت تقویت ادب در گروه‌های مرجع/ فحاشی؛ ثمره کاهش خودارزشمندی

حجت‌الاسلام والمسلمین نصیر عابدینی، دکترای روان‌شناسی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به علل گسترش فحاشی و استفاده از الفاظ رکیک در محاورات روزمره اشاره و عنوان کرد: گاهی فحاشی از سر هیجانات منفی همچون خشم و عصبانیت نشئت می‌گیرد اما امروزه هیجانات مثبت نیز در محاورات برخی افراد ناسزاگویی را به همراه دارد.

وی با بیان اینکه عدم کنترل هیجانات مثبت در برخی افراد سبب استفاده از الفاظ رکیک و ناسزاگویی در محاورات عادی و روزمره آنان شده است، گفت: در گذشته فحاشی هنگام عصبانیت رخ می‌داد، اما امروز چنان قبح ناسزاگویی و فحاشی از بین رفته است که به روابط دوستانه و مکالمات روزمره افراد نیز ورود پیدا است.

کاهش عکس‌العمل‌های اجتماعی

حجت‌الاسلام عابدینی عدم عکس العمل جدی در برابر یک ناهنجاری را سبب ادامه پیدا کردن آن دانست و گفت: وقتی دو دوست در خیابان یکدیگر را ملاقات می‌کنند و بجای سلام و احوالپرسی از شوخی‌های ناپسند و الفاظ نامناسب استفاده می‌کنند و هیچ یک از عابران حتی با ناراحت جلوه دادن تصویر ظاهری خود، از رفتار این افراد احساس ناخشنودی خود را بروز نمی‌دهند، سبب می‌شود این افراد بدون هیچ ابایی به رفتار خود ادامه دهند.

این روانشناس ادامه داد: امر به معروف و نهی از منکر سلامت جامعه را به همراه دارد ولی متاسفانه در این زمینه نیز همچون بسیاری از مشکلات اجتماعی دیگر نقش امر به معروف و نهی از منکر کم رنگ شده و از آن بهره برده نمی‌شود.

وی با اشاره به آیات قرآن کریم که می‌فرماید: «وَلا تَنَابَزُوا بِالألْقَابِ؛ یکدیگر را به القاب زشت مخوانید» از دیگر علل فحاشی را سست بودن باورهای دینی برشمرد و گفت: در آیات و روایات اسلامی فحاشی به شدت مذموم شمرده است و کسی که از اعتقادات دینی محکمی برخوردار باشد به خود اجازه هتک حرمت به سایر بندگان خداوند را نمی‌دهد.

حجت‌الاسلام عابدینی ادامه داد: فردی که صفت ناروایی را به دیگری نسبت می‌دهد باید ثابت کند که بر چه اساسی این سخن را به دیگری  نسبت داده است. فردی که به روز قیامت و حسابرسی ایمان داشته باشد با کنترل و مدیریت هیجانات منفی خود سعی می‌کند از الفاظ قبیح استفاده نکند.

وی به نقش گروه‌های مرجع در جامعه اشاره و عنوان کرد: بازیگران، ورزشکاران، هنرمندان، اساتید حوزه و دانشگاه با رفتارهای خود هنجارهای جامعه را شکل می‌دهند. اگر کردار این افراد از دایره ادب و متانت خارج شود بر رفتار عموم مردم جامعه تأثیر منفی می‌گذارد.

گروه‌های مرجع را دریابیم

وی آنچه از صدا و سیما، سینما، کتاب‌های رمان، سخنان اساتید حوزه و دانشگاه برای افراد جامعه نقل می‌شود را در طرز تفکر و کردار و رفتار مردم جامعه مؤثر خواند و گفت: امروز نیاز به تقویت ادب و متانت در گفتار گروه‌های مرجع داریم.

حجت‌الاسلام والمسلمین عابدینی پایین بودن عزت نفس در افراد به ویژه جوانان را از دیگر علل فحاشی و ناسزاگویی ارزیابی و عنوان کرد: خودارزشمندی امروز در جوانان کاهش یافته است و دلیل آن مقایسه اجتماعی بین خود واقعی و خود آرمانی است. وقتی بین این دو هویت فاصله ایجاد شود فرد احساس خودارزشمندی نمی‌کند.