احسانشاهقاسمی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه ایران داک و انجمن علمی فضای مجازی دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا) ضمن تعریف چیستی هویتهای دروغین و تفاوت آن با هویتهای واقعی را یکی از عوامل اصلی بروز نابهنجاری های اجتماعی دانست.
عضو دائم انجمن ایرانی روانشناسی اجتماعی افزود: هویت واقعی در فضای سایبر با دنیای حقیقی و زمینی در انطباق است اما هویت دروغین واجد چنین ویژگی هایی نیست . زمانی تمامی پژوهشگران و نظریه پردازان حوزه ارتباطات بر این اعتقاد بودند که انسان می تواند در فضای نت گمنام بماند اما واقعیت این گونه نیست باید گمنامی را این گونه مطرح کنیم که تنها برای اشخاص عادی است و نه دولت ها و حتی متخصصان این فضا، از سوی دیگر اینترنت تحت سلطه آمریکا و کشورهایی مانند فرانسه است که میزبان بسیاری از سرورهای اینترنتی هستند این ها به راحتی می توانند فعالیت های اشخاص را ردیابی کرده و هویت های آنان را احراز نمایند ،حتی کشورهای دیگری که لزوما میزبان و ارائه دهنده این خدمات به سراسر دنیا نیستند امروزه نظام رسانه ای و اطلاعاتی خود را تشکیل داده و با استفاده از متخصصانی که به استخدام خود در آورده اند توانند با ردیابی آی پی ها (IP ) و حتی نفوذ به شبکه های اجتماعی افراد را از گمنامی در آورده و واقعیت زندگی آنان را کشف کنند.
آنچه که ما به عنوان هویت دروغین می شناسیم در واقع گمنامی نیست بلکه دروغگویی و پنهانکاری در ارائه خصوصیات شخصی مثلا دروغ پردازی در حساب های کاربری و پروفایل های شخصی است که انطباقی با واقعیت ندارد و یا اینکه افرادی که هویت های واقعی دارند اما ویژگی های خود را به صورت تحریف شده و غیرواقعی به مخاطب ارائه می دهد.
این پژوهشگر فضای مجازی چنین ادامه داد: کسانی که با چنان تعاریفی هویت خود را برساخته می کنند در دنیای واقعی نمی توانند شبکه ها و حلقه های حقیقی تشکیل داده و یا عضو آن شوند بنابراین سعی می کنند به فضای مجازی روی آورده و در آنجا برای جذب مخاطب یا افزایش اعضای حلقه به دروغ متوصل و هویتی جعلی برای خود باز آفرینی کند.
زنان و کودکان قربانیان اصلی ارتباط با هویت های دروغین در فضای مجازی هستند
این دانشجوی سال آخر دکتری ارتباطات دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: تهدیداتی که از جانب این گونه هویت ها متوجه دنیای واقعی است به مراتب بسیار بیشتر از خطرات هویتهای گمنام در فضای واقعی است ، بسیاری از این آسیب ها هم بیشتر زنان و کودکان را متوجه خود می کند.متأسفانه گاه نتایج مرگباری را به هم دنبال دارد ، افسردگی و ناراحتی های روانی نتیجه ارتباط با هویت های دروغین و سپری کردن مدت زمانی با این اشخاص است البته نمی توان لفظ شخص را برای آنان به کار برد چون هویت مشخصی ندارند.
شاه قاسمی در ادامه عنوان کرد: ارتباط کنترل نشده با هویت های مجعول متأسفانه در سنینی رخ می دهد که فرد نمی تواند از خود دفاع کند، قطع ارتباط با این هویت ها ممکن است منجر به اعمال بزهکارانه در دنیای واقع شود . طبق تحقیقات ما بیش از 80 درصد روابطی که دختران نوجوان با هویت های گمنام برقرار می کنند به دیدار واقعی می انجامد که آسیب های آن هم بر کسی پوشیده نیست.
نکته دیگری که باعث وقوع جرم از جانب هویت های دروغین می شود این است که افراد در فضای سایبر مدارک و اسنادی از خود به جای می گذارند بسیاری از افراد نیز از این مدارک بر علیه سوژه استفاده کرده واقدام به انواع اخاذی یا آنچه که به آن زورگیری مجازی گفته می شود می کنند که اثرات خوشایندی ندارد اما بازهم کار خطرناکتر می شود زورگیر قربانی را مجبور به ادامه رابطه می کند که ممکن است زندگی قربانی از هم متلاشی شده و یا منجر به مرگ قربانی شود.
باید استفاده کودکان و نوجوانان از اینترنت و تلفن همراه را ممنوع کرد
این عضو انجمن علمی فضای مجازی دانشگاه تهران با انتقاد از عدم وجود آموزش به کودکان و نوجوانان در زمینه خطرات موجود در فضای سایبر برای آنان گفت: من مخالف استفاده کودکان و نوجوانان از تکنولوژی گوشی های همراه و اینترنت هستم اینکه میگویند خانواده ها از آن طریق کودکان خود را آموزش می دهند دروغ بزرگی است که به خودمان می دهیم واقعیت این است هنوز خانواده ها استفاده درست از اینترنت و دیگر تکنولوژی را نمی دانند آنگاه این را به صورت کنترل نشده در اختیار کودکان خود می گذارند بدون اینکه هیچ آموزشی دیده باشند در واقع خانواده ها با دستان خود کودکان خود را قربانی می کنند . چه بسا این کودکان در دام شکارچی های آن لاین بیفتند . البته جامعه ما با توجه به تربیت دینی و اسلامی خوشبختانه با جامعه ها دیگر تا حدودی متفاوت است امروزه در آمریکا از هر5 کودک زیر 10 سال چهار نفر آنان محتوای جنسی را در اینترنت دنبال می کنند و یک نفر دیگر مشکوک به استفاده از این گونه محتواها است خب این یعنی ورود به دنیای بزرگسالی در سنین کودکی که یک بزهکار بالقوه را تریبت می کند امری که خوشبختانه در جامعه ما هنوز وجود ندارد و با هوشیاری و آموزش های لازم توسط نهادهای مسئول میشود از این امرجلوگیری کرد.
نهاد دین و نهاد خانواده شبکه هایی هستند که افراد را در خود بدون روتوش جای می دهند
عضو هیئت علمی ایران داک در پایان گفتگوی خود رجوع به سنت های دینی و اسلامی و آموزش صحیح خانواده ها را یکی از راهکار هایی دانست که هم می تواند مانع ایجاد هویت های دروغین شده و هم اینکه از ارتباط با این هویت ها جلوگیری به عمل می آورد . در واقع باید افراد را به حضور گرمتر به نهاد دین و نهاد خانواده ی متمرکز تشویق کرد چون این نهاد ها خود حلقه هایی هستند که افراد را بدون روتوش در خود جای می دهند و نیازی تغیرات ظاهری افراد ندارند . وقتی چنین چیزی در این دو نهاد وجود دارد دیگر چه نیازی به حساب های کاربری و پروفایل های جعلی نیست که با دروغ خود را با هویت دیگری تعریف نماییم بخواهیم خود را در دل اعضای آنها جای دهیم.