دیدگاه سلیقه‌ای مدیران مهمترین دلیل حضور کمرنگ موسیقی نواحی در جشنواره فجر

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) جشنواره سی‌ام «موسیقی فجر» علیرغم داشتن بخش‌های متنوعی همچون کودک و نوجوان، کلاسیک و غیرکلاسیک، استعدادهای درخشان، موسیقی نواحی و ... اما در حوزه موسیقی نواحی که به نوعی موسیقی بومی ایرانی و برآمده از باورهای ملی و اعتقادی هر یک از خطه‌های میهن پهناور اسلامی است، شاهد مشارکت درخشان و عادلانه گروه‌های موسیقی سنتی نبوده است؛ در ادامه بررسی دلایل این نقیصه در جشنواره امسال «موسیقی فجر» با سه نفر از هنرمندان موسیقی نواحی و مناطق ایرانی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
سعید مستفیضی، سرپرست گروه موسیقی «حافظ» فارس دلیل کمرنگ بودن حضور گروه‌های سنتی در جشنواره امسال را برگزاری متنوع رویدادهای موسیقی نواحی در طول سال عنوان کرد و گفت: جشنواره‌هایی همچون  موسیقی «زاگرس‌نشینان» که ویژه استان‌های واقع در رشته کوه زاگرس هر سال برگزار می‌شود موجب بروز برخی خلاقیت‌ها و استعدادها در زمینه موسیقی نواحی شده، بنابراین گروه‌ها دیگر رغبتی برای حضور در جشنواره فجر ندارند.
وی ادامه داد: به هر حال باید پذیرفت که موسیقی نواحی و مناطق ایرانی مخاطبان خاص خود را داراست و آن چنان که تصور می‌رود طرفدارانی در قیاس با گونه‌های دیگر موسیقی همچون موسیقی‌های وارداتی غربی ندارد و حتی در صورت حضور در جشنواره فجر نیز مخاطبان و علاقه‌مندان به جشنواره بیشتر ترجیح می‌دهند از برنامه‌های دیگر جشنواره استفاده کنند و این گونه موسیقی همچنان مهجور می‌ماند.
مستفیضی تصریح کرد: بیشتر از اینکه نگران باشیم که چرا جشنواره فجر فاقد بخش نواحی است و یا چرا کمتر به این گونه موسیقی در آن پرداخته می‌شود باید به فکر تخصصی شدن این‌گونه موسیقی و اختصاص جشنواره تخصصی برای آن باشیم که البته این جشنواره وجود داشت، اما با وقفه چند ساله مواجه شده است و برترین آن به جشنواره فجر معرفی شوند.

کم‌توجهی به داشته‌های موسیقی ایرانی و بومی
ستار یارمحمدی، سرپرست گروه موسیقی «سراب» چهارمحال و بختیاری اظهار نظر متفاوتی در این مورد داشت و به ایکنا گفت: متأسفانه معضل اصلی جشنواره فجر این است که مدیریت آن سلیقه‌ای شده است و آنچه که خود صلاح می‌دانند، بدون توجه به خواست هنرمندان و مخاطبان انجام می‌دهند.
وی ادامه داد: به طور مثال چون مسئولان برگزاری جشنواره که البته هر کدام از آنها از جمله استادان و پیشکسوتان موسیقی کشور به شمار می‌روند، به موسیقی کلاسیک و علمی و دانشگاهی علاقه دارند، بنابراین ممکن است رویکرد اصلی آنها در برهه‌ای از زمان برگزاری جشنواره تقویت موسیقی کلاسیک و وارداتی غرب باشد و به داشته‌های موسیقی ایرانی و بومی کمتر توجه داشته باشند.
یارمحمدی تصریح کرد: این در حالی است که اگر دوستان برگزار کننده به رصد فعالیت‌های سالانه موجود در عرصه موسیقی نواحی و مناطق ایرانی بپردازند خواهند دید که این‌گونه موسیقی نه در تهران، بلکه در شهرستان‌های مختلف کشور با جدیت و قوت در حال پیگیری است و می‌توانند برای غنای هر چه بیشتر جشنواره از گروه‌های منتخب برای شرکت در جشنواره فجر دعوت به عمل آورند.
وی در پایان گفت: جشنواره فجر آوردگاه موسیقی کشور است، جایی که باید ثمرات و دستاوردهای موسیقی ایران عرضه و با سایر گروه‌های خارجی مورد قیاس قرار گیرد و اصطلاحاً  مسئولان با برگزاری این جشنواره باید هر چه در چنته موسیقی ایرانی دارند را ارائه کنند که متأسفانه در عمل این گونه نیست.

جذب مخاطب؛ معیار ارزیابی آثار
شهرام فرهادی‌نیا، سرپرست گروه موسیقی «ندای جام» خراسان شمالی در مورد کمرنگ بودن حضور گروه‌های موسیقی نواحی در جشنواره فجر گفت: این نوع موسیقی اصلاً برای مسئولان برگزاری اهمیتی ندارد و دیدگاهی حاشیه‌ای و دست چندمی به این گونه موسیقی دارند؛ مثلاً از گروه‌های موسیقی نواحی برای زمان محدودی در جشنواره دعوت می‌شود و در مقاطع حساس جشنواره از این گروه‌ها پذیرایی صورت نمی‌گیرد و می‌گویند به شهرستان خود باز گردید، اگر حائز رتبه باشید بعداً برای اختتامیه از شما دعوت می‌کنیم. چنین نگاهی انگیزه‌ای برای گروه‌های موسیقی نواحی که برخی از آنها بیش از هزار کیلومتر راه را باید برای حضور در جشنواره طی کنند باقی نمی‌گذارد.
وی ادامه داد: داوران در بخش ارزیابی آثار در ژانرهای گوناگون جشنواره فجر به قابلیت‌های موسیقی که اجرا می‌شود کاری ندارند و مبنای ارزیابی و امتیازدهی را اجرایی می‌دانند که بیشتر مخاطب را به خود جذب کرده باشد که در مورد موسیقی نواحی باید گفت که این چنین نیست و مخاطب خاص خود را داراست؛ اینکه می‌گویند موسیقی نواحی تنوع اجرایی و ساز و آلات موسیقی ندارد ادعایی غیرکارشناسی است؛ چرا که ممکن است یک گروه موسیقی نواحی با تک‌نوازی یک ساز جذابیت‌های خاص خود را دارا باشد.
فرهادی‌نیا فعالیت موجود در زمینه موسیقی نواحی و مناطق ایرانی را چشمگیر و کاملاً علمی خواند و در پایان گفت: وقتی جشنواره‌ای در سردشت و در مورد این نوع موسیقی برگزار می‌شود و 15 استان در آن مشارکت می‌کنند نباید این ادعا را داشت که اقبال در مورد پرداختن به این موسیقی کم شده است، باید واقعیت را گفت و آن اینکه معمولاً با توجیه کمبود بودجه جشنواره، هر سال از حضور گروه‌های موسیقی نواحی امتناع می‌کنند در صورتی که حضور تمام آنها در مقابل هزینه اجراهای کنسرت موسیقی پاپ ناچیز است.