به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) شعبه اروپا، حجتالاسلاموالمسلمین ترابی، خطیب جمعه مرکز اسلامی هامبورگ در خطبههای جمعه این هفته با موضوع «خانواده در قرآن کریم» و «برکات و آثار مثبت خانوادهداری» اظهار کرد: در خطبههای پیشین سخن درباره «خانواده در قرآن کریم» بود و «برکات و آثار مثبت خانواده داری» را بررسی میکردیم و گفتیم اوّلین برکت خانوادهداری اطاعت امر الهی، به دستآوردن رضای خدای سبحان و کسب اجر معنوی است. برکت دوم آرامش و آسایش جسمی، روحی و روانی بود. سپس از سومین برکت خانوادهداری با عنوان موّدت، رحمت و تجربه عشق پاک سخن گفتیم و این هفته با موضوع «برکت عفاف و پاکدامنی» به عنوان چهارمین اثر مثبت خانوادهداری خواهیم پرداخت.
وی افزود: در آیه 178 سوره بقره:«هنَّ لِباسٌ لَکُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ: آنها برای شما (همچون) لباسند و شما برای آنها (همچون) لباس» زن و شوهر به لباس برای یکدیگر تشبیه شدهاند و چند احتمال برای وجه شباهت آن وجود دارد، اول این که زن و شوهر از یکدیگر حمایت عاطفی میکنند، همان طور که لباس بدن را از گرما، سرما، ضربه و سایر آسیبها حفظ میکند.دوم: زن و شوهر مایه زینت و آبرو برای همدیگر هستند، همانطور که لباس مایه زینت و زیبایی انسان است و سوم همانطور که لباس انسان را از آلودگی حفظ میکند و زشتیهای او را پوشش میدهد، ازدواج نیز حفاظ از طغیان غرائز است و هر کدام از زوجین با پوششدادن به غرایز همسرش، مانع از آلودهشدن او در برابر آسیبهای شهوی میگردد و مایه عفاف و پاکدامنی همسر خود را فراهم میکند. در ادامه راجع به همین احتمال اخیر یعنی مسأله عفاف و پاکدامنی مقداری بحث میکنیم.
حجتالاسلام والمسلمین ترابی با تبیین معنای عفت و برخی از مصادیقش تصریح کرد: عفت به معنای خویشتنداری از کارهاى ناروا و ناپسند و در اصطلاح به معنای پاکدامنی و خویشتنداری در برابر هوی و هوس است. قرآن کریم برای خویشتنداران اجر و ثواب زیادی برشمرده است: « وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى فَإِنَّ الْجَنَّهَ هِیَ الْمَأْوَى: و اما کسى که از ایستادن در برابر پروردگارش هراسید و نفس خود را از هوس باز داشت، پس جایگاه او همان بهشت است» آیات 40 و 41 سوره نازعات.
خطیب جمعه هامبورگ تأکید کرد: غیر از معنای پاکدامنی، عفت معانی و مصادیق دیگری نیز دارد که به مهمترین آنها به صورت کوتاه اشاره میکنیم: 1ـ عفت مالی و پاکدستی: چنان که قرآن کریم میفرماید: «ومن کان غنیًا فلیستعفف: و آن کس که توانگر است باید [از گرفتن اجرت سرپرستى] خوددارى ورزد» آیه 6 سوره نساء 2ـ عفّت کلام و پاک سخنی: انسان مسلمان عفت کلام را نگاه داشته و زبانش را از ناروا و دشنام باز میدارد و جز به نیکویی سخن بر زبان نمیآورد. قرآن کریم میفرماید: «وهدوا إلى الطیب من القول وهدوا إلى صراط الحمید: و به گفتار پاک هدایت مىشوند و به سوى راه [خداى] ستوده هدایت مىگردند» آیه 24 سوره حج و در جای دیگر: :«الیه یصعد الکلم الطیب والعمل الصالح یرفعه: سخنان پاکیزه به سوى او بالا مىرود و کار شایسته به آن رفعت مىبخشد.» آیه 10 سوره فاطر و رسول خدا(ص) میفرماید: «لا یکون المؤمن لعَّانًا» و در جای دیگر: «لیس المؤمن بالطَّعَّان ولا اللَّعَّان ولا الفاحش ولا البذیء: مؤمن زیاد طعنهزننده و زیاد لعنتکننده و بدکردار و بدگفتار نیست.»
وی عفّت در تقاضا از دیگران و پاک طبعی را تبیین و اظهار کرد: خداوند سبحان نیازمندانی را که به خاطر پاک طبعی و عزّت نفس به کمک خواستن از دیگران روی نمیآورند، عفیف نامیده و مدح و تحسین میفرماید: «یحسبهم الجاهل أغنیاء من التعفف تعرفهم بسیماهم لا یسألون الناس إلحافًا: از شدّت عفّت در تقاضا و خودداری از درخواست از دیگران، فرد بىاطلاع، آنان را توانگر مىپندارد. آنها را از سیمایشان مىشناسى. با اصرار (چیزى) از مردم نمىخواهند.» آیه273 سوره بقره و رسول خدا(ص) میفرماید: «الید العلیا خیر من الید السفلى، وابدأ بمن تعول وخیر الصدقة ما کان عن ظهر غِنًى، ومن یستعففْ یُعِفَّهُ الله، ومن یستغنِ یُغْنِه الله» یعنی: «دست بالا (آن کس که به دیگران کمک میدهد) بهتر است از دست پائین (آن کس که از دیگران کمک میگیرد)، و آغاز کن از کسی که نفقهاش به دوش تو است و بهترین صدقه آن است که به شکرانه توانگری باشد. آنکه عفت بجوید، خدا او را عفیف نگه میدارد و کسی که استغناء کند، خداوند او را غنی میسازد.»
حجتالاسلام والمسلمین ترابی با اشاره به ارزش و جایگاه عفّت و پاکدامنی یادآور شد: پیامبر بزرگوار اسلام(ص) برای حفظ عفت و پاکدامنی، جوانان را به ازدواج تشویق میفرمود و به کسانی که توان ازدواج ندارند، به روزه و عبادت توصیه مینمود تا بتوانند چشم خویش را از نگاه حرام بازدارند: «یا معشر الشباب، من استطاع منکم الباءة (أداء حقوق الزوجیة) فلیتزوّج، فإنه أغضّ للبصر وأحصن للفرج، ومن لم یستطع فعلیه بالصوم فإنه له وِجَاء (وقایة)»؛ «ای جوانان! هریک از شما که بتواند ازدواج کند؛ چرا که برای نگاهداشتن چشم و دیگر اعضای بدن بهتر است و آنکه توان آن را ندارد، به روزه روی آورد که آن نوعی مهار شهوت است.».
وی گفت: خداوند سبحان مسلمانان را به پاکی نفس و کنترل خویش تا زمان ازدواج دستور داده و میفرماید:«ولیستعفف الذین لا یجدون نکاحًا حتى یغنیهم الله من فضله: و کسانى که [وسیله] زناشویى نمىیابند باید عفت ورزند تا خدا آنان را از فضل خویش بىنیاز گرداند.» آیه 33 سوره نور.
خطیب جمعه هامبورگ بیان کرد: به همین جهت، نگاه حرام و آلوده ممنوع شده است: «قل للمؤمنین یغضوا من أبصارهم ویحفظوا فروجهم: به مردان با ایمان بگو دیده فرو نهند و پاکدامنى ورزند» آیه 30 سوره نور این برای مردان با ایمان. و امّا برای زنان با ایمان: «و قل للمؤمنات یغضضن أبصارهن و یحفظن فروجهن: و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را [از هر نامحرمى] فرو بندند و پاکدامنى ورزند» آیه 31 سوره نور در روایت آمده است: «النظرة سهم مسموم من سهام إبلیس، من ترکها من مخافتی أبدلتُه إیمانًا یجد حلاوته فی قلبه: نگاه آلوده مانند تیری زهرآلود از تیرهای ابلیس است، کسی که از آن به خاطر ترس از من درگذرد، به جای آن او را ایمانی نصیب گردانم که شیرینی آن را در قلب خویش دریابد» در روایتی دیگر از پیامبر(ص) درباره نگاه ناگهانی، یعنی نگاهی که بدون قصد و به طور غیر عمد صورت بگیرد، پرسیدند. فرمود: «اصرف بصرک» یعنی: «دیدگانت را برگردان.»
وی تصریح کرد: از رسول خدا(ص) روایت شده: «سبعة یظلهم الله تعالى فی ظله یوم لا ظل إلا ظله: إمام عادل، وشاب نشأ فی عبادة الله، ورجل قلبه معلق فی المساجد، ورجلان تحابا فی الله اجتمعا علیه وتفرقا علیه، ورجل دَعَتْهُ امرأةٌ ذات منصب وجمال فقال: إنی أخاف الله، و رجل تصدق بصدقه فأخفاها حتى لا تعلم شماله ما تنفق یمینه، ورجل ذکر الله خالیًا ففاضت عیناه: یعنی هفت دسته از افراد هستند که خداوند آنان را در سایهاش در روزی که سایهای جز سایهاش وجود ندارد، جای میدهد. زمامدار و رهبر دادگستر و جوانی که در عبادت خدای عزوجل نشو و نما یافته و مردی که دلش به مساجد پیوسته است و دو مردی که برای خدا با هم دوستی نموده و برای او از هم جدا شدند و مردی که زنی زیبا از او درخواست نامشروع کرد و او گفت: من از خدا میترسم و مردی که پنهانی صدقه داد و مردی که در تنهایی خدا را یاد کرد و اشک از چشمانش سرازیر شد.»
حجتالاسلام والمسلمین ترابی نفش و وظایف زن و شوهر در این زمینه را تبیین و تأکید کرد: همسران نقش مؤثری در تقویت روح عفاف و پاکدامنی برای یکدیگر دارند و همواره باید به این امر توجه وافر داشته باشند. معطّرساختن خود، پاکیزگی برای همسر، آراستگی، پوشیدن لباسهای زیبا در خانه و گرمساختن فضای خانه بخشی از وظایف عملی در این بخش است که در روایات بر آن تأکید بسیار شده است. این وظیفه برای جوانان حتی قبل از ازدواج در قالب حفظ عفّت شخصی خود وجود دارد؛ زیرا عفّت پیش از ازدواج موجب گرمی زندگی پس از آن است. کسی که در دوران مجرّدی عفت پیشه کند، بعد از ازدواج وارد دنیای جدیدی میشود که میتواند آن را به زیبایی بسازد و خدای سبحان در میان مردان و زنان عفیف، رحمت، مودّت و انسی برقرار میسازد که سبب سعادت آنها میشود. تجربه نیز نشان میدهد کسانی که عفّت را در زمان تجرّد رعایت نکنند پس از ازدواج مشکلات فراوانی با همسران خود دارند. همچنین از رسول خدا(ص) نقل شده که فرمود: «عِفُّوا عن النساء تَعِفَّ نساؤکم: در مقابل زنان عفت ورزید تا زنانتان عفیف گردند».
وی گفت: نکته مهم دیگری که جوانان به خصوص خانوادههای جوان باید توجه داشته باشند این است که مصادیق مختلف عفّت همگی از روح و ملکه نفسانی واحدی در انسان سرچشمه و نشأت میگیرد، به طوری که قوّت یا ضعف در هر یک از این مصادیق در بخش دیگر نیز تأثیر میگذارد، لذا عفّت و پاکدامنی ناشی از ازدواج موجب بقیه اقسام عفت میشود و برعکس.
خطیب جمعه هامبورگ در پایان گفت: امروزه عفّت و پاکی فرزندان آدم به مخاطره افتاده و ازدواج بهترین علاج و درمان برای آن است.