ضرورت بهره‌گیری از ابزار هنر برای ترویج مفاهیم قرآنی در جوامع
گروه بین‌الملل: جوامع اسلامی امروز نیازمند مسابقاتی در حوزه خوشنویسی و نقاشی قرآنی هستند، زیرا امتزاج هنر با آیات قرآن بستر مناسبی برای ترویج مفاهیم قرآن در جوامع است.
«سید احمد نجف»، از فعالان قرآنی عراق و مدیر خبرگزاری بین‌المللی قرآنی «ق» وابسته به دارالقرآن آستان مقدس حسینی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با بیان این مطلب، در خصوص میزان اهتمام و توجه به تفسیر و ترجمه قرآن در مؤسسات قرآنی و ارزیابی آن افزود: در خارج از جمهوری اسلامی ایران، گام‌های مناسبی در این زمینه برداشته شده است که در این میان می‌توان به مسابقات قرآنی مختلفی که در سطح تفسیر و تدبر قرآنی و همچنین جشنواره‌های قرآنی و مانند آن که به همت آستان مقدس امام حسین(ع) و اداره اوقاف شیعیان عراق برگزار می‌شود، اشاره کرد.
وی افزود: این نهادهای دینی جلسات و نشست‌هایی که بسیار دقیق و موشکافانه به تفسیر و تدبر در مسائل قرآنی می‌پردازد، برگزار کرده‌اند، این در حالی است که تمرکز بیشتر مسابقات قرآنی در حوزه تلاوت و حفظ قرآن کریم است و این باعث می‌شود که به مسائل تفسیری و ترجمه و تدبر قرآن کمتر پرداخته شود و بنابراین ما نیازمند اهتمام بیشتری به این زمینه هستیم و نباید روند اهتمام و توجه به قرائت و تجوید و حفظ تنها روند اهتمام به قرآن باشد و بلکه ما نیازمند اهتمام و توجه به تفسیر و تدبر و تأمل در قرآن با شیوه‌های نوین و حتی فراتر از این ما نیازمند برپایی نمایشگاه‌ها و مسابقاتی در حوزه خوشنویسی و نقاشی قرآنی در سطح جامعه هستیم که باید مورد توجه قرار گیرد و اگر این چنین مسابقاتی که به هنرهای قرآنی توجه دارد و یا هرگونه مسابقاتی که هنر در آن جایگاه برجسته‌ای داشته باشد و ما بتوانیم از این طریق بین قرآن و مفاهیم قرآنی و این هنرها تعامل و هماهنگی و امتزاج و ادغام داشته باشیم، باعث می‌شود قرآن بیشتر و بهتر در مردم و در سطح جامعه نفوذ و تأثیر داشته باشد و با توجه به اینکه مردم هم تمایلات فکری و مهارت‌ها و توانمندی‌های متفاوت و ذوق و سلیقه‌های مختلفی دارند این باعث می‌شود که مردم نیز بتوانند از جنبه‌های گوناگون به قرآن و مسائل قرآنی نگاه کنند و از زوایای مختلف به مسائل قرآنی بپردازند.
این فعال قرآنی عراقی اضافه کرد: برای جلوگیری از اختلاف برداشت‌ها و نگاه‌های متفاوت به قرآن در جوامع اسلامی، نیازمند هماهنگی و ایجاد رویکرد واحد و یکپارچه در مؤسسات و نهادهای قرآنی مختلف هستیم.
سید احمد نجف تصریح کرد: در مورد نقش مؤسسات و مراکز قرآنی جهان اسلام در فرهنگ‌سازی قرآنی و توسعه فرهنگ قرآن در جامعه به صورت کلی سه محور قابل بحث وجود دارد؛ یکی این که این مؤسسات به طور مستقیم و تنگاتنگ با مردم و اقشار مختلف مردمی در ارتباط هستند و این تعامل مستقیم به خودی خود سازنده و مثبت است. دوم این که صاحب‌نظران و کارشناسان فعال در مؤسسات قرآنی خود از اقشار مردمی هستند و با مردم دغدغه‌های مشترک دارند و در بطن جامعه حضور دارند، بنابراین عملکرد این گونه مؤسسات می‌تواند بسیار نتیجه‌بخش و مؤثر باشد. سوم این که شیوه‌های منسجم و منظم این مؤسسات و تأکید بر ترویج و نشر فرهنگ قرآنی در اساسنامه‌های این مراکز باعث می‌شود که نگاه به توسعه فرهنگ قرآنی در جامعه یک اصل و ملاک مهم باشد.
مدیر خبرگزاری بین‌المللی قرآنی «ق» در پاسخ به این که مؤسسات قرآنی در ترویج تعالیم و ارزش‌های قرآنی در جامعه تا چه اندازه موفق بوده‌اند؟ گفت: اگر به روند حضور این مؤسسات در جامعه نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که مؤسسات قرآنی تاکنون گام‌های بسیار خوب و موفقی را برداشته‌اند، زیرا که قرآن خود، محور وحدت است و وحدت بین شیعه و سنی نیز اساسی‌ترین هدفی است که مسیر را برای آینده روشن و هموار می‌کند و این باعث می‌شود که نگاه بهتری به این مؤسسات قرآنی داشته باشیم.
سید احمد نجف گفت: اگر در جامعه وحدت میان مذاهب اسلامی نهادینه شود، این موضوع بیانگر این است که مؤسسات قرآنی که در تلاش برای نشر فرهنگ و ارزش‌های قرآنی با محوریت وحدت هستند، تا حدودی در تحقق اهداف خود موفق عمل کرده‌اند.
وی با اشاره به این که نهادها و سازمان‌های قرآنی در جوامع اسلامی باید هماهنگ بوده و هدف و رویکرد واحدی داشته باشند، گفت: مسئله‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که رویکرد و نگاه اقشار مختلف جامعه به قرآن متفاوت است و افراد نگرش خاص خود را نسبت به قرآن دارند و این برداشت‌های متفاوت باعث ایجاد اختلاف و اختلال در سطح عملی می‌شود، چرا که صاحبان این مؤسسات، روند فکری خاص خود را دارند که برگرفته از اندیشه و اعتقاد آن ها است و بسته به افراد مختلف، متفاوت است و این باعث برجستگی اختلافات می‌شود. به عبارت دیگر نگاه و برداشت‌های متفاوت در مکتب‌های مختلف تا حدودی مانع کاربردی‌شدن تعالیم و آموزه‌های قرآن در امور زندگی می‌شود.
سید احمد نجف در باره نقش و وظیفه رسانه در جلوگیری از اختلاف برداشت‌های متعدد و مختلف از قرآن کریم اظهار داشت: نقش رسانه در این زمینه از دو بعد قابل بررسی است: یکی تثبیت و هدفمندی فعالیت‌های قرآنی و دیگری تخریب و ممانعت از هدفمندی و نشر آموزه‌های قرآنی در جامعه، بنابراین می‌توان رسانه را به مثابه یک سلاح دو منظوره و با دو لبه مختلف سازنده و تخریب‌گر و یا به اصطلاح مثبت و منفی دانست و ما باید بتوانیم رسانه را در جهت مثبت و سازنده بکار بگیریم تا بتوانند با اهداف مورد نظر همگام و همسو شوند.
مدیر خبرگزاری بین‌المللی قرآنی «ق» گفت: این یک نگاه کلی و گسترده است، اما در ایران رسانه‌ها به علت اشراف رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، در راستای یک هدف معین برنامه‌ریزی می‌کنند. و اهداف و دیدگاه رهبری را دقیقا اجرا می‌کنند و یا سعی می‌کنند اجرا کنند، اما خارج از ایران و در سطح گسترده‌تر ما نیازمند یک برنامه مشترک با اهداف مشترک برای همه رسانه‌های اسلامی و قرآنی هستیم که رهبری و رویکرد واحدی داشته باشند و در سایه یک آرمان مشترک برنامه‌ریزی کنند و البته که اتحادیه‌های مختلفی در ایران و خارج از آن وجود دارند که گام‌های مثبت و ارزشمندی را برای پیشبرد اهداف قرآنی و ترویج آن برداشته‌اند، اما به نظر می‌رسد کافی نیست و ما نیاز داریم که با این رسانه‌ها تعامل بیشتری داشته باشیم و آنها را نسبت به مسائل جامعه و حوادث روز واقع‌بین سازیم،
البته از سوی دیگر، خود صاحبان مؤسسات قرآنی هم کوتاهی‌ها و کم‌کاری‌هایی دارند و هنوز نتوانسته‌اند خودشان را در سطح رسانه‌ها جلوه بدهند و یا به اصطلاح رسانه‌ای شوند و برای رسانه‌ای کردن فعالیت‌های خود، برنامه‌ریزی کنند.
سید احمد نجف در ادامه گفت: ایجاد و تدوین مجموعه‌ای از اهداف به صورت نظری به منظور ترویج تعالیم قرآنی و انجام فعالیت‌های قرآنی به تنهایی کافی نیست و بلکه نیازمند مراحل بعدی و عملی ساختن آنها هستیم و اگر ما این اهداف و توانمندی‌ها را به حکومت‌ها واگذار کنیم، با توجه به اینکه گاها بعضی از حکومت‌ها، دولت‌هایی غیراسلامی هستند و یا رویکردی غیراسلامی دارند، دچار مشکلاتی خواهیم شد چرا که اولویت‌ها و رویکردهای این حکومت‌ها و خط و مشی آنها متفاوت است، بنابراین ما در این گونه کشورها نیازمند نهادهای مردمی هستیم و این نهادهای مردمی می‌توانند بستر مناسبی برای ترویج مفاهیم قرآنی باشند، بنابراین اعتماد و اتکای به خود و اتکای به مردم و نهادهای مردمی می‌تواند بهترین راه و شیوه عملی‌سازی و تطبیق مفاهیم و تعالیم قرآنی در امور مختلف زندگی است.
مدیر خبرگزاری بین‌المللی قرآنی «ق» در خصوص فعالیت سازمان‌ها و رسانه‌های قرآنی در کشور ایران گفت: یکی از مسائل مهم و بسیار مؤثر و مثبت در ایران، توجه و عنایات مقام معظم رهبری به مسائل قرآنی است و این نگاه و اهتمام ایشان باعث شده که همه نهادهای قرآنی همگام و همسو باشند و رویکرد واحدی داشته باشند و غیر از نهادهای حکومتی، حتی نهادهای مردمی هم در این زمینه گام بردارند و بنابراین یک نوع هدف‌سازی مشترک و موحدی پیدا کرده‌اند و این امر باعث شده که نهادها و سازمان‌های قرآنی در ایران نسبت به بقیه کشورها چندگام جلوتر باشند.
یادآور می‌شود، خبرگزاری بین‌المللی قرآنی «ق» با همکاری دارالقرآن آستان مقدس امام حسین(ع) در شهر مقدس قم راه‌اندازی شده است؛ آدرس این خبرگزاری «http://www.qafqn.org/» روی سرور آستان حسینی قرار گرفته و مقر اصلی آن در ساختمان مجمع «وارث الانبیاء» وابسته به آستان حسینی در قم است.
