عبدالله باکیده، کارگردان سینما در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره جایگاه موضوعات دینی در سینمای سال 93 اظهار نظر کرد: برای اینکه ارزیابی دقیقی از جایگاه موضوعات دینی در سینمای سال 93 داشته باشیم، در ابتدا باید فیلمهایی که در این سال به نمایش درآمده را دیده باشیم تا بتوانیم قضاوتی کارشناسی در این حوزه انجام دهیم، اما آنچه مشخص است حضور مضامین مورد نظر در سینمای کشورمان بسیار کمرنگ بوده، چون به لحاظ کمی و کیفی در این سال کارهای خوبی روانه اکران نشد.
وی افزود: مسلماً در این زمینه استثناهایی نیز وجود دارد. برای نمونه فیلم «چ» و «شیار 143» در این سال روی پرده رفتند که هر کدام جزء کارهای بسیار خوب سینمای کشورمان محسوب میشود، اما این تولیدات به هیچ وجه با حجم تولیدات اجتماعی که در سینمای ما تولید میشوند قابل مقایسه نیستند. در این میان باید بگویم که سینمای اجتماعی در جای خود یکی از ضروریات تولید در سینماست، اما این گفته نباید دلیلی باشد که دیگر سبکهای فیلمسازی به فراموشی سپرده شوند.
کارگردان فیلم «پوتین» ادامه داد: وقتی درباره رواج فیلمهای اجتماعی در سینمای کشورمان سخن میگوییم باید به این امر توجه داشته باشیم که موضوعات مورد نظر به چه طریق در فیلمهای سینمایی مورد توجه قرار میگیرند. آنچه مشخص است اینکه در اکثر فیلمهای این گونه، نگاهی تلخ به معضلات میشود. این اتفاق نیز در جای خود ضروری است، به شرطی که نشان دادن ضعف و کمبودها به گونهای باشد که برای آن راهکار نیز تبیین شود و بتوان نقاط روشن نیز در آن مشاهده کرد. وقتی ما قرار است مشکلات یک خانواده فقیر را ترسیم کنیم، نباید فقط از مشکلات آنها حرف بزنیم چون در این خانواده نیز مطمئناً لحظات شاد وجود دارد.
دهه 60، دورانی موفق برای سینمای دینی
این کارگردان با بیان اینکه سینمای دینی در دهه 60 روزهای اوج خود را سپری میکرد، گفت: در دهه 60 فیلمهای دینی برای خود اوج و شوکتی داشتند و هر فیلمی که در این زمینه تولید میشد با استقبال وسیع تماشاگران مواجه بود. حتی به یاد دارم فیلمهای دینی در مساجد نیز به نمایش در میآمد، اما اینکه چه شد بعد از گذشت دو و سه دهه آن اشتیاق جای خود را با فیلمهای دیگر عوض کرد به چند دلیل تعمیم پیدا میکند. ابتدا اینکه سلیقه تماشاگران سینما با گذشته تغییر پیدا کرده و دیگر تماشاگران سینما آن سبک از فیلمها را نمیپسندند. در ضمن این نکته هنوز برای فیلمسازان این حوزه کاملاً جا نیفتاده است. برای همین فیلمهای تولیدی نیز تنها به کارهایی با سبک و سیاق دهه 60 خلاصه میشود، پس طبیعی است که مخاطب نیز سراغ آن نمیرود، در صورتی که تجربه سالهای گذشته نشان داده که هر گاه سینمای موضوعات دینی و دفاع مقدسی را با زبانی نو عرضه کردهاند آن کارها جزء فیلمها پرمخاطب سال بوده است.
وی ادامه داد: مطلب دیگری که سبب شده تولیدات دینی در سال گذشته و سالهای قبل از آن از کمیت و کیفیت مطلوبی بهره نبرد این است که سیاستهای حمایت از این تولیدات به حداقل خود رسیده؛ هر چند در عمل ما شعارهای مختلفی را در این زمینه میشنویم. از نگاه من حمایت آن نیست که تنها در سخنرانی از آن حرف بزنیم یا اینکه بخواهیم به فیلم مورد نظر بودجهای محدود اختصاص دهیم. حمایت آن است که در همه بخشهای تولید از ساخت گرفت تا اکران این حمایت وجود داشته باشد.
این کارگردان به توضیح فوق اضافه کرد: رسیدن به این خواسته نیز برعهده بخش خصوصی نیست، چون این حوزه توانایی سرمایهگذاری لازم را در این زمینه ندارد، اما بخشهای دولتی قادر هستند با مشارکتهای خود در کارهای فرهنگی، شرایطی را فراهم آورند تا فیلمهای مربوطه در سینما رشد کنند. در این میان باید به یاد داشت که حمایت بخشهای دولتی از فیلمهای دینی نباید به معنای سفارشسازی تعبیر شود، چون این موضوع خود یکی از آسیبهای جدی در سینما محسوب میشود.
سینمای دینی محدود به عدهای خاص نباشد
این فیلمساز ادامه داد: مطلب دیگر اینکه باید شرایطی در سینما فراهم آورند تا ساخت فیلمهای دینی تنها در اختیار عده خاصی نباشد، البته قبول دارم افرادی که در این حوزه دغدغه و ایمان دارند باید حضوری فعالتر داشته باشند، اما این گفته نباید بهانهای باشد تا با هر توجیهی از حضور دیگر فیلمسازان علاقهمند در این حوزه جلوگیری کرد. برای این گفته باز از فیلم «شیار 143» مثال میزنم که فیلمسازش زن است. نرگس آبیار جنگ را از نزدیک لمس نکرده، اما مشخص است که به باورها و ارزشهای جنگ اعتقاد دارد، برای همین فیلمی میسازد که همه آن را دوست دارند. این اتفاق میتواند درباره فیلمسازان دیگر نیز روی دهد.
این کارگردان در بخش پایانی سخنان خود به حضور حوزههای علمیه در سینما اشاره و تاکید کرد: مراکزی چون حوزههای علمیه باید سینما را بسیار جدی بگیرند، چون تاثیراتی که فیلمهای سینمایی میتوانند به همراه داشته باشند قابل مقایسه با هیچ سخنرانی نیست، پس اگر فیلمی با محوریت موضوعات دینی در سینما تولید شده، مراکز دینی به ویژه حوزههای علمیه باید از آن حمایت کنند تا فیلمسازان با انگیزه و اشتیاق بیشتر در صدد تولید کارهایی با این محوریت در آیند، البته این اتفاق خوشبختانه چند سالی است که از سوی حوزههای علمیه رخ میدهد.