ترویج افراط‌گرایی دینی در ویتنام با تریبون سعودی «انجمن جهانی اسلام»
شعب خارجی: شورای دعوت اسلامی منطقه‌ای جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه در مالزی و انجمن جهانی اسلام عربستان در نفوذ رادیکالیسم دینی در ویتنام نقش عمده‌ای ایفا می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) شعبه شرق آسیا، علی‌اکبر ضیائی، پژوهشگر مسائل بین‌المللی اسلامی منطقه شرق آسیا با اشاره به نقش عربستان در ترویج افراط‌گری دینی در ویتنام به شیوه‌های مختلف تبلیغاتی طی مقاله‌ای با عنوان «ردپای انجمن جهانی عربستان در ترویج افراط‌گرایی دینی در دلتای مکونگ ویتنام» آورده است: شورای دعوت اسلامی منطقه‌ای جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه در مالزی و انجمن جهانی اسلام عربستان(رابطة العالم الاسلامی) در نفوذ رادیکالیسم دینی در ویتنام نقش عمده‌ای ایفا می‌کنند.
بازرگانان مالزیایی در قرون گذشته نقش مهمی در ترویج اسلام در این منطقه داشته‌اند. نخستین علائم ورود مسلمانان به منطقه «ملاکا» با نام «سالاهت» یا صراط(یعنی مستقیم) در جنوب غربی مالزی سپس توقف بازرگانان از مسیر دریایی در «بندر سانف» که در سواحل شرقی ویتنام پادشاهی «چامپا» را تشکیل داده بود، گزارش شده است.
مورخان، نژاد قوم «چام» را به ملایو نسبت می‌دهند؛ اما حدود یک سوم این اقوام چامی را نژادهای ترکیبی از چام، ملایو، خمر، مینانگ، عرب و چینی تشکیل می‌دهند. مورخان نخستین پیک اسلامی از طرف خلیفه سوم عثمان به امپراتوری چینی تانگ در سال 650 میلادی را نقطه آغازین آشنایی سرزمین چین با اسلام می‌دانند؛ اما بدیهی است که دریانوردان مسلمان برای رسیدن به نخستین شهر جنوبی چین یعنی «خانفو» یا «کانتون» باید از طریق شهرهای ساحلی شبه جزیره ملایو یعنی ملاکا و مناطق ساحلی امپراتوری چامپا در غرب ویتنام کنونی عبور می‌کردند.
نخستین مدرک و شاهد مبنی بر وجود اسلام در این منطقه به دوره امپراتوری سونگ از چین بر می‌گردد که بر اساس آن آثاری از وجود مسلمانان در منطقه چامپا در قرن دهم میلادی گزارش شده است؛ بنابراین می‌توان گفت که اسلام پس از قرن دهم میلادی در میان مردم چام رواج یافته است. با سقوط امپراتوری چامپا در سال 1471 میلادی ارتباطات میان مردم چامپا با مردم منطقه ملاکا در مالزی افزایش چشم‌گیری می‌یابد.
در هر حال مالزی همواره به دنبال توسعه نفوذ خود به سرزمین‌های مجاور بوده است تا از این طریق نظریه «جهان ملایو» تا مرزهای چین شکل گیرد، اما عملی‌کردن این طرح یا نظریه نیازمند کمک کشورهای ثروتمند عرب چون عربستان سعودی است و عربستان با داشتن منابع مالی و تجربه کافی در کشورهای فقیر جهان همواره سعی داشته است تا دایره نفوذ به اصطلاح «خادم‌الحرمین» را به شرق دور نیز بکشاند و بهترین ابزار برای این منظور استفاده از عناصر مشترک فرهنگی و دینی و حتی زبانی قوم ملایو با اقوام مسلمان چام در منطقه باستانی چامپا در منطقه دلتای مکونگ در ویتنام کنونی است. دایره نفوذ این اقوام مسلمان تا «کامبوج» نیز امتداد دارد و از این رهگذر سازمان تبلیغات دینی عربستان با عنوان «رابطة العالم الاسلامی: انجمن جهانی اسلام» برنامه‌ریزی خود را برای ترویج قرائتی کاملا افراطی از دین در منطقه شرق آسیا با همکاری سازمان خیریه اسلامی مالزی(پرکیم) مالزی شروع کرد.
پیشینه‌ای از فعالیت شورای دعوت اسلامی منطقه‌ای جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه
شورای دعوت اسلامی منطقه‌ای جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه با همکاری سازمان پرکیم و انجمن جهانی اسلام عربستان به دنبال برگزاری کنفرانسی در تاریخ 11 تا 14 ژانویه 1980 در کوالالامپور تأسیس شد. هدف اصلی این شورای منطقه‌ای نفوذ حرکت‌های دینی به سبک عربستان سعودی در منطقه شرق آسیا بوده است. این شورا در سوم محرم 1401 هجری قمری مطابق با 11 نوامبر 1980 میلادی رسما کار خود را شروع کرد.
در این شورا اعضائی از 17 کشور از جمله مالزی، میانمار، ژاپن، کره جنوبی، تایوان، هنگ کنگ، تایلند، فیلیپین، برونئی، سنگاپور، اندونزی، نئو گینه، کالدونیای جدید، استرالیا، فیچی و نیوزیلند شرکت کرده بودند. تونکو عبدالرحمن پوترا حاج تا سال 1988 میلادی ریاست این شورا را برعهده داشت. یکی از فعالیت‌های تونکو عبدالرحمن نزدیک‌کردن همه اقلیت‌ها در منطقه شرق آسیا و اقیانوسیه با شعار «در خدمت مسلمانان اقلیت» با کمک عربستان بود. داتوک پاتینگی عبدالطالب محمود که وزیر فدرالی و سروزیر ساراواک بود پس از تونکو عبدالرحمن ریاست این شورا را تاکنون برعهده گرفته است.
این شورا در حال حاضر 44 عضو عادی و 10 عضو میهمان از 22 کشور دارد. یکی از وظایف این شورا که با کمک انجمن جهانی اسلام شکل گرفته، انتشار کتاب‌های اسلامی و ترویج اعتقادات دینی در میان مسلمانان چام در ویتنام بوده است. این شورا همچنین برنامه‌های منظمی با استفاده از تجارب انجمن جهانی اسلام برای تحت تأثیر قراردادن علما و طلاب دینی و ائمه جماعات ویتنام در سال‌های گذشته داشته است.
نیک شاهریمان نیک مات و محمد فردوس عبدالله از اساتید اعزامی شورای مذکور به منطقه «تای نینه» ویتنام از تاریخ 24-29 آوریل 2011 بوده‌اند که در مدت یک هفته تعداد 30 امام مسجد و مبلغان دینی از شش مسجد در دوره‌های تبلیغاتی شورا شرکت می‌کردند. مراسم افتتاحیه این دوره در مسجد «نورالاسلام» در تاریخ 24 آوریل همان سال در روستای «کاباک» در استان تای نینه واقع در 150 کلیومتری شهر «هو چی مینه» برگزار شد و ریاست این برنامه با حاجی حمزه محمد زین، رئیس جمعیت اسلامی تای نینه و با حضور معاون وی حاجی مات روزالی و نمایندگانی از استان مذکور در ویتنام بود.
حاجی مات رزالی در سال 2009 میلادی در برنامه تربیت استاد و مبلغ شورای دعوت اسلامی منطقه‌ای جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه شرکت و گواهینامه مربوط را از آن شورا دریافت کرده بود. علاوه بر آموزش‌های سنتی چون قرآن کریم، حدیث، ایراد خطبه در نماز جمعه و مراسم کفن و دفن می‌بینیم که این شورا بر آموزش نخبگان مسلمان ویتنام برای یادگیری نظام‌های مدیریتی مدرن و کادرسازی تأکید بسیاری می‌کند و یکی از اهداف استراتژیک خود را تربیت کادرهای مجرب برای رهبری امت اسلامی اعلام می‌کند. مرکز این تعالیم و کادرسازی در یکی از روستاهای چام ویتنام بوده است که بیش از 4000 نفر مسلمان در 7 روستا در آن منطقه زندگی می‌کنند.
این سازمان همکار انجمن جهانی اسلام عربستان سعودی در سال 2010 میلادی نیز برنامه تربیت کادرهای دینی و تربیت مبلغ و امام در شهر هو چی مینه برگزار کرد که در آن تعداد 30 امام از ائمه جماعات مساجد ویتنام شرکت کرده بودند.
این شورا با همکاری جامعه اسلامی شهر «هو چی مینه» به ریاست حاجی ادریس اسماعیل این برنامه را اجرا کرد. این دومین برنامه‌ای بود که برای تربیت کادرهای دینی به مدیریت حاجی محمود مرزوقی عمر، دبیرکل شورای دعوت اسلامی منطقه‌ای جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه در ویتنام صورت می‌گرفت.
این شورا اعلام کرده است که به زودی برنامه‌های دیگری را برای ائمه جماعات ویتنام در دیگر استان‌ها و برنامه‌هایی برای ترویج تعالیم و اعتقادات دینی برای مسلمانان کامبوج و ویتنام اجرا خواهد کرد.
لازم به ذکر است که این شورا با همکاری نزدیک عربستان سعودی و انجمن جهانی اسلام که دارای تجارب طولانی در ترویج افراط‌گرایی دینی است، برنامه‌های مذکور را سازماندهی می‌کند.
اخیرا حاجی محمد مرزوقی عمر، دبیرکل و محمد شفیق اونگ، معاون اجرائی شورا برای بررسی طرح‌های آینده شورا به استان «تای نیهن» مسافرت کرده‌اند تا از نزدیک با مردم آن منطقه آشنا و نسبت به برنامه‌های بعدی شورا تصمیم‌گیری کنند.
از دیگر برنامه‌های تبلیغاتی و تشکیلاتی شورای دعوت اسلامی منطقه‌ای جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه دعوت از علما و بزرگان دینی ویتنام برای گذراندن دوره‌های تربیت مبلغ و امام در کوالالامپور بوده است که در سال 2001 خانم‌ها «چا هوا هیر» معروف به جواهر و روزلیندا اسماعیل، در سال 2000 ساناوی ابراهیم، در سال 2001 صالح علی، در سال 2003 استاد عبدالرحمن، در سال 2001 دیمالوکس، در 2009 احمد عطری و محمد امین و استاد عبدالرحمن شرکت کردند.
