جولان نوکیسه‌هایِ کم‌ظرفیت، به‌معنای افزایش فاصله طبقاتی نیست/ آمارها چه می‌گویند؟

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد رجایی‌باغسیایی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، با اشاره به سخنان روز گذشته رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه جولان دادن برخی جوان‌های سرمستِ غرورِ ثروت با خودروهای گران قیمت در خیابان‌ها یکی از مظاهر ایجاد ناامنی روانی در جامعه است، به برررسی دلایل این امر از جمله وضعیت فاصله طبقاتی در جامعه پرداخت و اظهار کرد: بنده معتقدم شکاف طبقاتی زیاد نشده بلکه کم هم شده است و اگر شاخص‌های نابرابری همانند ضریب جینی و نسبت دهک‌های بالای درآمدی به پائین درآمدی را در نظر بگیریم، خواهیم دید که این شکاف‌ها کمتر شده، اما اتفاقی که رخ داده این است که عده‌ای نوکیسه پیدا شده‌اند که چنین مشکلاتی را پدید می‌آورند.

قانون‌شکنی یا قانون‌گرایی ربطی به ثروت افراد ندارد

وی ادامه داد: گاهی کسی دارای ثروتی است و ظرفیت آن را هم دارد و با داشتن چنین ثروتی دچار غرور نشده و خودنمایی نمی‌کند اما گاهی افرادی با ظرفیت پائین با زدو بندها و برخی فعالیت‌های غیراقتصادی به مال و منالی رسیده‌اند که ظرفیت داشتن آن را ندارند؛ بنابراین سعی می‌کنند داشته‌های خود را به دلیل عقده‌ای که در آنها ایجاد شده است نشان دهند تا این عقده گشایش پیدا کند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: همچنین این افراد به این فکر می‌افتند که حال که پولدار شده‌ام می‌توانم هرکاری را انجام دهم، از جمله اینکه قانون را زیر پا بگذارم. قانون‌شکنی یا قانون‌گرایی به ثروت ربطی ندارد بلکه به فرهنگ اجتماعی افراد مربوط است بنابراین به نظرم این مسائل نشان دهنده افزایش نابرابری در جامعه نیست؛ چراکه شاخص‌های اندازه‌گیری وضعیت اقتصادی چیز دیگری را نشان می‌دهند اما این موضوع نشان‌دهنده این است که افرادی وارد جرگه ثروتمندانش شده‌اند که ظرفیت آن را ندارد.

آمارها حاکی از بهبود وضعیت اقتصادی است

حجت‌الاسلام رجایی‌باغسیایی تأکید کرد: اتفاقا همین مسئله و اقداماتی که چنین افرادی انجام می‌دهند باعث می‌شود احساس نابرابری در جامعه بیشتر شود درحالیکه آمارها چیز دیگری را نشان می‌دهند. اکنون اگر ضریب جینی را در نظر بگیریم که بین یک و صفر در نوسان است و هرچه به یک نزدیکتر شود نابرابری را نشان می‌دهد و یک، نابرابری کامل است و هرچه به صفر نزدیک شود نابرابری کاهش پیدا کرده و صفر، نشان دهنده برابری کامل است متوجه خواهیم شد که قبل از انقلاب اسلامی، این ضریب جینی 51 صدم درصد بود و اکنون به حدود 35 صدم رسیده است و این نشان می‌دهد نابرابری بسیارکم شده است.

منتخب مردم گناباد در خانه ملت اظهار کرد: اتفاقا کاهش این نابرابری در جامعه به این دلیل است که برخی از افرادی که در گذشته ثروتمند نبودند اکنون ثروتمند شده‌اند. این گروه ممکن است باظرفیت یا بی‌ظرفیت باشند؛ یعنی نوکیسه‌هایی باشند که ظرفیت پولدار شدن را ندارند و به درستی از این وضعیت خود استفاده نکرده و این ناهنجاری‌ها پدید آید.

عوامل وجود رانت‌های اقتصادی در کشور

وی در پاسخ به این پرسش که دلیل اینکه در اقتصاد ما برخی افراد ره صد ساله را یک‌شبه طی می‌کنند چیست؟ اظهار کرد: این امر عوامل مختلفی دارد. یکی اینکه اگر به وضعیت قیمت املاک در کشومان نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که در املاک نوسازی زیادی صورت می‌گیرد و افزایش قیمت بسیاری پیدا می‌کند. مسئله بعدی این است که در مسائل اقتصادی شفافیتی وجود ندارد. سومین عامل ارزش افزوده‌ای است که از راه افزایش قیمت‌ها مثلا قیمت زمین به جیب برخی از افراد می‌رود.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در پایان اظهار کرد: عامل دیگر برای چنین وضعیتی این است که گاهی انحصار وجود دارد؛ مثلا گاهی دولت تصمیم می‌گیرد واردات کالایی را ممنوع کند و این امر باعث پدید آمدن برخی رانت‌ها در این زمینه می‌شود. موضوع دیگر محدودیت‌هایی است که برای واردات کالا وجود دارد؛ مثلا اگر قرار است کالای خاصی وارد شود فقط به افراد خاصی این مجوز داده می‌شود درحالیکه اگر تعداد زیادی از افراد مجوز داشته باشند و بتوانند کالا وارد کنند این سود بین تعداد زیادی از مردم تقسیم شده و توزیع بهتری از درآمد حاصل می‌شود.