پیش‌فرض‌ها و نتایج اقتدار مطلوب در نظام اسلامی

حجت‌الاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی، مدیرگروه علوم سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار فرماندهان نیروی انتظامی و تأکید ایشان بر ایجاد اقتدار مطلوب نظام اسلامی گفت: هر نظام و جامعه‌ای که دارای حاکمیت است قطعاً به دنبال نوعی از اقتدار می‌گردد و طبیعتاً همه نظام‌ها به دنبال آن هستند که قدرت سخت را تبدیل به قدرت نرم کنند تا در فضای جامعه کم‌تر از سلاح و زور استفاده کنند، به‌گونه‌ای که مردم خود به خود از قانون تبعیت کنند و کارها طبق روال پیش برود.

وی افزود: این مسئله اجمالاً در همه نظام‌ها وجود دارد که برخی نظام‌ها این توفیق را داشته‌اند که بیش از دیگران از اقتدار مطلوب برخوردار باشد و در برخی نظام‌ها این مسئله کم‌تر دیده می‌شود.

تفاوت پیش‌فرض نظام‌های مختلف در رابطه با اقتدار مطلوب

ایزدهی خاطرنشان کرد: در این مسئله باید به این نکته توجه داشت که پیش‌فرض اقتدار مطلوب در هر نظام چیست؟؛ در برخی نظام‌ها به مردم این مطلب را می‌باورانند که سیستم مورد نظر حکام برای جامعه مطلوب است در حالی‌که اینگونه نیست؛ چرا که در بسیاری از نظام‌هایی که امروزه وجود دارد و گاه همراه با اقتدار نیز هستند، اقتدارشان مبتنی بر فطرت و مبانی انسانی نیست.
وی در مورد اشاره رهبر معظم انقلاب به موضوع «پلیس هالیوودی» گفت: ما نمی‌خواهیم مردم را با نشان دادن اقتدار سخت پلیس بترسانیم تا از این طریق قوانین را رعایت کنند، بلکه پیش‌فرضی که در نظام اسلامی وجود دارد این است که مردم صاحبان اصلی این نظام هستند، بنابراین اقتدار این نظام نباید اقتدار تصنعی باشد و حاکمان در مقابل مردم قرار گیرند و از آنها بخواهند به قوانین تمکین کنند.

اقتدار مبتنی بر انسان‌شناسی و مصلحت، پویا و پایاست

ایزدهی گفت: انقلاب اسلامی بر اساس مبانی انسانی، فکری و مبتنی بر مصلحت انسان‌ها شکل گرفته است و طبیعتاً اگر اقتدار مبتنی بر فطرت‌ها، انسان‌شناسی واقعی و بر اساس مصلحت مردم بنا نهاده شود، این اقتدار هم پویاتر و هم پایاتر خواهد بود، یعنی می‌تواند گستره بیشتر و وسیع‌تری را در بر بگیرد و حتی اگر پلیس در جایی حضور نداشته باشد، خود مردم برای اقتدار نظام تلاش خواهند کرد همچنان‌که مشاهده می‌کنیم در مواقعی که شاید پلیس حضور ندارد، بسیج به عنوان توده مردم حضور دارند.
مدیرگروه علوم سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: اگر مردم احساس کنند که نظام از آنِ خودشان است و حاکمیت در راستای عدالت‌محوری حرکت می‌کند و مصلحت آنها را در نظر دارد، خودشان بر اساس افزایش اقتدار حرکت می‌کنند و پلیس را به عنان نماد اقتدار خواهند شناخت و با آنها همکاری می‌کنند؛ چنین اقتداری شکستنی، از بین رفتنی و کم‌شدنی نیست.

اقتدار بر اساس مردم‌سالاری دینی شکننده نیست

وی تصریح کرد: اگرچه نوع رویکرد پلیس می‌تواند بر رفتار مردم تأثیرگذار باشد، اما اگر مردم پلیس را از خودشان بدانند حتی اگر جریمه شوند به دلیل اینکه به نفع مصالحشان است، تمکین می‌کنند که این امر از باب ترس و اجبار نخواهد بود؛ این نوع نگاه کاملاً متفاوت و بر اساس مردم‌سالاری دینی است چرا که بر آن فطرت و مردم حاکم هستند و بهره مطلوب را جامعه به عنوان شخصیت حقوقی و پس از آن، مردم به عنوان شخصیت حقیقی خواهند برد.
ایزدهی با اشاره به تأثیر اقتدار درونی بر اقتدار مطلوب اسلامی در عرصه سیاست خارجی گفت: اقتدار خارجی تابع اقتدار داخلی است؛ هر گاه بتوانیم در داخل کشور اقتداری بر اساس عدالت، مروت و ترحم شکل دهیم و ارتباط بین مردم با نیروهای نظامی، انتظامی و کارگزارها را افزایش دهیم طبیعتاً این اقتدار در عرصه سیاست خارجی نیز نمود پیدا خواهد کرد.

اقتدار مطلوب اسلام قابلیت الگوبرداری دارد

مدیرگروه علوم سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: اگر در عرصه داخلی اقتدار داشته باشیم،  در عرصه خارجی نیز مقتدر خواهیم بود و در صورتی‌که از ساختاری قوی برخوردار باشیم، در عرصه خارجی مقتدرتر خواهیم شد؛ در این صورت این اقتدار قابلیت الگوبرداری خواهد داشت و در معادلات منطقه تأثیرگذارتر خواهد بود.