سیدجواد روشن، مدیر دفتر مطالعات و پژوهش مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) گفت: به هر حال متن یک اثر نمایشی که کارگردان آن را برای تولید انتخاب میکند، پیشنهاداتی را به گروه تولید ارائه کرده، کما اینکه هر کارگردان، ایدههای اجرایی نیز برای خلق یک اثر نمایشی در ذهن دارد که این روند چه در مورد تولید نمایش دینی و چه غیر آن مرسوم است.
وی افزود: درصدی از نمایشنامهها چه دینی و چه غیردینی به مقاطعی از تاریخ اشاره دارد و یا همچون برخی آثار مشهور دنیا، جزء آثار نمایشی کلاسیک محسوب میشوند که برای خلق فضای هر یک از آنها اگر وفادار به متن باشیم، نیاز به فراهم آوردن ملزوماتی داریم. به طور مثال باید با استفاده از طراحی صحنه و لباس و فراهم آوردن دکورهای حجیم، فضای رویداد نمایشی را روی صحنه تداعی کنیم که این خود هزینههای زیادی را به کار تحمیل میکند.
دستهای از کارگردانان نگاهی مدرن و موجز به تولید نمایش دینی دارند
روشن تصریح کرد: البته دستهای از کارگردانان و فعالان تئاتری هم هستند که نگاهی مدرن نسبت به تولید نمایش براساس یک متن نمایشی تاریخی دارند که از جمله ویژگیهای آن موجزانگاری و دیدگاه مینیمال به فضا، طراحی صحنه و لباس یک اثر نمایشی است که طبعاً هزینه کمتری را متوجه تولید یک اثر نمایشی میکند.
وی در ادامه گفت: با این وجود نمیتوان نسخهای واحد برای تولید اینگونه آثار پیچید و مثلاً گفت تولیدات نمایشی با موضوع تاریخی و دینی حتماً باید از منظری واقعگرا و با استفاده از حجیمترین دکورها و تجملاتیترین لباسها باشند و یا میتوان نگاهی مجزا به آنها داشت و نگاهی قراردادی به اجزای صحنه را در کار لحاظ کرد؛ چرا که سلایق مخاطب گوناگون است و کارگردان و گروه نمایشی باید در تولید این گونه آثار تأمینکننده هر نوع سلیقه و دیدگاهی باشد تا بتواند به جذب حداکثری مخاطب تئاتر کمک کند.
مدیر دفتر مطالعات و پژوهش مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری افزود: معمولاً از آنجا که تأمین هزینههای یک نمایش دینی و تاریخی که پروسه تولید آن هزینهبر است از عهده منابع اعتباری دولتی برنمیآید، لذا گروههای نمایشی با جذب حامیان مالی سعی در تأمین هزینههای جاری این گونه نمایشها دارند که البته اقدامی پسندیده است و هر چه میزان جذب مشارکت نهادهای گوناگون در تولید آثار فرهنگی و هنری فزونی یابد، این روند به افزایش کمی تولیدات نمایش دینی منجر خواهد شد.
میزان اعتبارات تزریقی نهادهای حامی برای تولید تئاتر دینی منجر به ارتقای کیفی آنها میشود
وی تأکید کرد: این مشارکت همچنین به دلیل قابلتوجه بودن میزان اعتباری که از سوی حامیان مالی در روند تولید آثار نمایشی تزریق میشود، ناخودآگاه به ارتقای کیفی تولید اثر نمایشی نیز منجر میشود؛ هر چند که معتقد هستم در چنین عزمی از سوی هر یک از نهادهای فرهنگی و هنری، بحث فرهنگی باید در اولویت قرار گیرد و عواید مالی آن چندان ملاک و معیاری برای مشارکت نباشد.
روشن گفت: به هر حال هر یک از نهادها و وزارتخانهها و سازمانهای دولتی درصدی از بودجه سالانه خود را به امور فرهنگی و هنری اختصاص میدهند که البته در اغلب اوقات این بودجه در سطح حرکت کرده و صرف امور تبلیغی همچون نصب پلاکارد، بنر و نظایر آن میشود، در حالی که با هدفمندسازی بودجه فرهنگی هر یک از نهادها و سازمانها میتوان شرایط بهتری را در امر تولیدات فرهنگی و هنری شاهد بود.
وی در پایان اظهار کرد: حتی نباید از این نکته غافل شد که بودجههای فرهنگی نهادها و سازمانها به شکل غیرمستقیم میتواند به بهبود شرایط تولیدات فرهنگی و هنری همچون چرخه تولید نمایش دینی نیز کمک کند، به این معنی که اگر سازمان و یا نهادی این بودجه را صرف خرید بلیط اجرای یک نمایش برای پرسنل و کارکنان خود کند، بیتردید استقبال مخاطب از این گونه آثار نمایشی چشمگیر خواهد بود و اثر نمایشی میتواند هزینههای جاری خود را تأمین کند و از آن سو نیز گروه نمایشی ترغیب به تولید آثار نمایشی بهتر و متنوعتر را در آینده خواهد شد.