آمنه غیاثی، هنرمند طراح فرش در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) گفت: اجرا نشدن قانون حق مالکیت فرهنگی و هنری در شرایط فعلی به عنوان یک آفت جدی در عرصههای گوناگون مطرح است و کمکم دامنه آن همه حوزههای فرهنگی و هنری را در برمیگیرد، اما باید اذعان کنم که در عرصه هنر فرش، موضوع عدم اجرای قانون کپیرایت بغرنجتر از سایر رشتههای هنرهای تجسمی است و تقریباً تبدیل به یک موضوع لاینحل شده است.
وی با اشاره به اینکه بخشی از نقوش پیاده شده در طراحی فرش را عبارات قرآنی و مضامین دینی به خود اختصاص میدهند، ادامه داد: با این وجود در هنر فرش برخلاف سایر رشتههای تجسمی همچون نگارگری، نقاشی، خوشنویسی و ... که امکان به هنرمند داده میشود تا در فضای گالری و نگارخانهای، مجموعهای از آثار تولیدی خود را در معرض دید عموم علاقهمندان و هنرمندان همپایه خود قرار دهد و آنها با سبک و سیاق کاری او آشنا شوند، چنین اتفاقی را شاهد نیستیم.
طراح فرش منزوی است و تنها با سفارش دهنده خود ارتباط دارد
غیاثی گفت: رویکرد جدیدی در زمینه طراحی فرش با استفاده از الگوها و نمادهای اسلامی و قرآنی در میان طراحان فرش به وجود آمده است، اما با این وجود یک طراح فرش تنها با فرد سفارشدهنده خود در ارتباط است تا طرحی برای بافت فرش در کارگاه تولیدی در موعدی مشخص ترسیم شود و از آن زمان دیگر طراح فرش در هیچ یک از مراحل تولید دخالتی ندارد.
وی تصریح کرد: حتی در سفارشدهنده رغبتی به اینکه طراح فرشی را که مستقیم با او در حال همکاری است به سایر همصنفیهای خود معرفی کند وجود نداشته و به نوعی تا زمانی که امکان همکاری با طراح فرش برای او وجود داشته باشد سعی میکند او را منحصراً برای خود نگاه دارد.
این هنرمند طراح فرش در ادامه گفت: اینکه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در همایشی از اوضاع وخیم اجرای قانون کپیرایت در مورد محصولات فرهنگی و هنری ابراز نگرانی میکند برای من جای بسی خشنودی است، اما امیدوارم که این نگرانی تنها به حرف ختم نشود و جامه عمل بپوشد؛ چرا که حداقل در حوزه فرش به عنوان یک هنر برآمده از اندیشه ایرانی و دینی دیگر امکان فعالیت هنری وجود ندارد.
وی اظهار کرد: من با وجود آنکه در رشته طراحی فرش تحصیل کردهام، اما چند سالی است که به دلیل ناهنجاریهای موجود در زمینه این رشته دیگر رغبتی به طراحی ندارم؛ چرا که صرفنظر از نبود امنیت حرفهای و شغلی و اینکه ممکن است طرحی را که حاصل دسترنج توست، در جایی به نام فرد دیگری ببینی که ثبت شده است، سود اقتصادی حاصل از روند طراحی تا بافت فرش به جیب کسانی میرود که کمترین زحمت و مرارت را برای خلق یک اثر هنری کشیدهاند و من و سایر همکارانم کمترین دستمزد را برای طراحی فرش دریافت میکنیم.
ثبت قانونی طرح به نام طراح فرش جلوی سوءاستفاده اقتصادی و هنری از آن را میگیرد
غیاثی تأکید کرد: علاوه بر اینکه باید زمینه برای عرضه مستقیم آثار در حوزه طراحی فرش از سوی طراحان فرش فراهم شود و آنها آخرین دستاوردهای خود را در قالب برپایی نگارخانه در معرض دید عموم علاقهمندان قرار دهند، به نظر میرسد که ایجاد مرکزی که به ثبت طرحهای طراحان فرش اختصاص داشته باشد تا با ارائه کد ثبتی، جلوی بسیاری از سوءاستفادههای اقتصادی و هنری گرفته شود لازم و ضروری است.
وی در پایان گفت: این موضوع را از این جهت عنوان کردم که متأسفانه در عرصه طراحی فرش شاهد بروز برخی جریانات مافیایی هستیم و اینکه تنها چند چهره معتبر طراح در زمینه فرش مطرح هستند که این خود موجب میشود استعدادهای تازه در این حوزه طراحی فرش که هر از چند گاهی بروز پیدا میکنند شکوفا نشده و همچنان گمنام باقی بمانند و این در حالی است که بسیاری از اساتید طراحی فرش دست به سوء استفاده زده و حتی طرحهای هنرجویان خود را که حرفی برای گفتن دارند به نام خود عرضه کرده و حقوق حقه آنها را تضییع میکنند.