مروری بر زندگینامه آیت‌الله فاضل هرندی به بهانه نهمین سالگرد ارتحال
کانون خبرنگاران نبأ: آیت‌الله محی‌الدین فاضل هرندی در سال ۱۳۱۳هجری شمسی در شهر هرند متولد شد و تحت تربیت پدر بزرگوارش، آیت‌الله حاج شیخ یحیی فاضل هرندی مدارج علمی را طی کرد.
به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، با توجه به فرارسیدن نهمین سالروز ارتحال آیتاللهالعظمی محی‌الدین فاضل هرندی، در نظر داریم تا در یادداشتی کوتاه، به مرور بخشی از زندگینامه این عالم دینی بپردازیم.
بخشی از زندگینامه آیتاللهالعظمی محی‌الدین فاضل هرندی
در سال ۱۳۱۳ شمسی در شهر هرند، فرزندی از خانواده‌ای متدین و روحانی پا به عرصه وجود نهاد که او را محی‌الدین نام نهادند. پدرش، آیت‌الله حاج شیخ یحیی فاضل هرندی از خواص و شاگردان آیتاللهالعظمی شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی و آقا سید محمد نجف‌آبادی و میرصادق خاتون‌آبادی بود و از آثار ایشان حاشیه بر وقایه الاذهان است. وی در سال ۱۳۶۹ هجری شمسی وفات یافت و در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
تحصیلات
آیت‌الله محی‌الدین فاضل هرندی تا سال ۱۳۲۲ شمسی در هرند زندگی کرد. وی در مدت سه سال، نوشتن و قرائت قرآن را در مکتب‌خانه‌های هرند فرا گرفت و از سال ۱۳۲۲ (ه. ش) در پی مهاجرت پدرش(آیت‌الله یحیی فاضل) با خانواده رهسپار اصفهان شد و تا سال ۱۳۳۰(ه. ش) در آنجا ادبیات فارسی دوره ابتدایی و پس از آن دوره مقدمات حوزه علمیه را فرا گرفت. سپس در سال ۱۳۳۰ (ه. ش) به قم هجرت کرد و تا سال ۱۳۳۷ (ه. ش) در این شهر مقدس به تحصیل اشتغال داشت و دوره سطح را طی کرد و بعد از آن به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت. ایشان به‌دلیل قریحه سرشار و بیان شیوا از ابتدای اشتغال در دروس به تدریس مقدمات، ادبیات، معانی بیان و منطق پرداخت و در سال ۱۳۴۰ (ه. ش) تدریس دروس سطح و سپس رسائل و مکاسب مشغول شد که تا زمان وفات وی ادامه داشت و در طول این مدت شاگردان فراوانی پرورش داده که جامعه اسلامی از آن‌ها بهره‌مند است.
وی دروس سطح خود را در مدرسه آیتاللهالعظمی گلپایگانی و مدتی هم شرح لمعه را در مدرسه حقانی تدریس می‌کرد.
تألیفات
1) ترجمه و شرح مکاسب شیخ مرتضی انصاری، که در ۱۷ جلد منتشر شد و عموم طلاب و پژوهشگران حوزه علمیه قم از آن بهره می‌گیرند، 2) کتاب انفال، که نزدیک به ۵۰۰ صفحه دارد و با همکاری برخی دوستان آیت‌الله محی‌الدین فاضل هرندی تدوین شد و 3) حریم در فقه شیعه، این کتاب در سال ۱۳۷۶ به همت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، در قطع رقعی در 88 صفحه چاپ شده است. موضوع این کتاب درباره حریم خانه، راه، روستا، چاه، چشمه، دیوار، نهر و قنات است که در ابواب گوناگون احکام فقهی آن‌ها بیان شده است.
اساتید
آیت‌الله محی‌الدین فاضل هرندی در طول دوران تحصیل، از اساتید برجسته‌ای بهره برد که از علمای طراز اول جهان اسلام به شمار می‌آمدند؛ از جمله: امام خمینی(ره)، آیت‌الله سیدحسین بروجردی، آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد، آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و آیت‌الله محمد علی اراکی.
شاگردان
بسیاری از فضلای حوزه علمیه قم از درس آیت‌الله محی‌الدین فاضل هرندی استفاده کرده‌اند؛ برخی از این بزرگان عبارتند از: جواد محدثی، شهید حسن مهدوی، غلامرضا معصومی، محمود مهدی‌پور، محمود شریفی، جعفر قدیانی، سیدعلیرضا صدر حسینی، سیداحمد زرگر، عبدالکریم پاک‌نیا، میر لوحی اصفهانی، شهید ذبیح‌الله کرمی، عبدالله محمدی نجات و محمدباقر مصباح خراسانی.
هم بحث‌ها
در حوزه‌های علمیه رسم متداول بر این است که پس از ارائه درس از سوی استاد، طلاب چند نفری با هم به مباحثه درباره آن درس می‌پردازند. شیخ محی‌الدین نیز به این گونه با گروهی از طلبه‌های آن زمان که از علمای عصر حاضرند، به مباحثه می‌پرداخت که آیت‌الله محمد مؤمن قمی، آیت‌الله محمدعلی گرامی و آیت‌الله مرتضی مقتدایی اصفهانی از آن جمله‌اند.
فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
آیت‌الله محی‌الدین فاضل هرندی برای مبارزه با حکومت پهلوی با افرادی که به خاطر دین با رژیم مخالف بودند رابطه دوستی برقرار می‌کرد. وی فعالیت‌های خود را به‌عنوان وظیفه نهی از منکر و مبارزه با بدعت انجام می‌داد؛ لذا پس از علنی شدن فعالیت گروه مذهبی و انقلابی و متعهد فدائیان اسلام به رهبری شهیدنواب صفوی، به‌طور رسمی به عضویت این گروه مذهبی، سیاسی، در آمد و از یاران نزدیک شهید نواب و واحدی شد.
پس از رحلت آیتاللهالعظمی بروجردی و مسئله انجمن‌های ایالتی و ولایتی و قضیه رفراندوم شاه و مسئله کاپیتولاسیون، برای انجام کارهای سیاسی اعلام آمادگی کرده و به صف مبارزان و انقلابیون پیوست پس از سخنرانی‌های شدید امام خمینی(ره) در این باره علیه رژیم، اقدامات خود را در حمایت از امام(ره) شدت بخشید.
آیت‌الله فاضل هرندی پس از تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه و سپس به نجف اشرف، همراه با یاران امام نامه‌ها و اعلامیه‌های بسیاری علیه اقدامات رژیم پهلوی منتشر کرد و در امضای حدود ۳۰ نامه و اعلامیه شرکت کرد.
آیت‌الله فاضل هرندی پس از ترور حسنعلی منصور نخست وزیر، برای ادای وظیفه اسلامی و گاه از سوی شهدای بزرگوار، دکتر محمدجواد باهنر و آیت‌الله غلامرضا سعیدی، سفرهایی جهت انجام وظیفه در برملا کردن رژیم منحوس پهلوی انجام داد.
پس از شهادت آیت‌الله حاج مصطفی خمینی(ره) که مبارزات رنگی خاص به خود می‌گرفت و نقطه عطفی در انقلاب اسلامی بود، وی نیز مانند دیگر مبارزان، به افشاگری علیه رژیم ستم‌شاهی پرداخت؛ در نتیجه در اوایل سال ۱۳۵۷ (ه. ش) دستگیر و زندانی شد و در تیرماه همان سال در اثر شکنجه‌های شدید عوامل ساواک از زندان به بیمارستان شماره ۴ شهربانی منتقل شده، سپس آزاد شد.
در همان سال پس از آزادی از زندان، ماه مبارک رمضان را در شهر سیرجان به سر برد و مبارزات و راهپیمایی‌های سیاسی آن دیار را سامان داد. همچنین در روز عید فطر بزرگ‌ترین و بی‌نظیرترین راهپیمایی را در آن شهر رهبری کرد.
وی در محرم سال ۱۳۵۷ (ه. ش) به‌دلیل سخنرانی‌های روشنگرانه بر ضد رژیم پهلوی، توسط ساواک دستگیر و ممنوع‌المنبر شد. پس از آن به شهر سنندج رفت و برای حمایت از دو طایفه شیعه که به دست رژیم دستگیر شده بودند، به جمع متحصنان در مسجد جامع آن شهر پیوست.
وی در بهمن سال ۱۳۵۷ (ه. ش) پس از ورود امام خمینی(ره) به کشور در ستاد استقبال مستقر در مدرسه رفاه، با مرحوم آیت‌الله ربانی شیرازی و ربانی املشی همکاری داشت و به دنبال آن در اواخر بهمن‌ماه برای تأسیس کمیته‌های انقلاب اسلامی به شهرهای شمال کشور مسافرت کرد و کمیته‌های انقلاب اسلامی را در آنجا تشکیل داد.
آیت‌الله فاضل هرندی در اسفندماه سال ۱۳۵۷ پس از بازگشت امام(ره) به قم برای بررسی مسائل کردستان در دو مرحله از جانب ایشان به کردستان مسافرت کرده، انجام وظیفه کرد.
وی همچنین در اواخر سال ۱۳۵۷ به دنبال محاصره زندان خرم‌آباد به وسیله گروه‌هایی از مردم، سفری به آن شهر کرده و معترضان را به آرامش دعوت و آن غائله را سامان داد.
مسئولیت‌ها
قاضی شرع شهر قائن در سال ۱۳۵۸ از سوی حضرت امام خمینی(ره)، قاضی شرع و رئیس دادگاه انقلاب اسلامی سیستان و بلوچستان، نظارت بر فعالیت اتحادیه‌های اسلامی دانشجویان در اروپا به مدت هشت سال، عضویت در شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی، عضویت در شورای عالی کشاورزی، نمایندگی مجلس خبرگان رهبری در دوره اول از سوی مردم استان فارس، نمایندگی مجلس خبرگان رهبری در دوره دوم از سوی مردم استان کرمان، نمایندگی ولی فقیه در ستاد عالی امور عشایر، مستقر در وزارت کشور در سال ۶۱ـ۶۲، نمایندگی ولی فقیه در مرکز علوم پزشکی، نمایندگی جانشین فرمانده کل قوا در کمیسیون حل اختلاف، بین سپاه و ارتش در مسائل مربوط به پادگان‌ها، نمایندگی ریاست مجلس در کارهای مقطعی، مثل شرکت در اجلاسیه صحرا(پلیساریو) مستقر در پاریس و شرکت در مراسم رسمی خاکسپاری امپراتوری ژاپن و….، عضویت در شورای عالی بازسازی کشور ریاست کمیسیون امور اقتصادی و دارایی مجلس به مدت یک سال، ریاست کمیسیون کشاورزی مجلس به مدت هشت سال، تصدی کمیسیون‌های ویژه مجلس، و ... از مسئولیت‌های آیت‌الله فاضل هرندی به شمار می‌رود.
آن عالم بزرگوار پس از سال‌ها مبارزه و تحصیل و جهاد فی‌سبیل الله، پس از تحمل بیماری در سن ۷۲ سالگی در روز چهارشنبه، ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۵ شمسی به دیار باقی شتافت و پیکر مطهرش پس از تشییع توسط مردم قم و اقامه نماز میت به امامت آیتاللهالعظمی وحید خراسانی بر آن، در صحن بزرگ حرم(اتابکی) مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) در حجره شماره ۲۱ به خاک سپرده شد.
