«جا رمضان»؛ سنت اعلام ماه روزه‌داری در قرقیزستان + عکس
شعب خارجی: ماه رمضان در قرقیزستان به عنوان ماه دوستی، محبت، عشق، صفا و کمک به همنوعان شناخته می‌شود، حضور پرشور پیر و جوان در مساجد از ویژگی‌های این ماه نزد مردم قرقیز است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به نقل از رایزنی فرهنگی ایران در قرقیزستان، ماه رمضان در قرقیزستان به عنوان ماه دوستی، محبت، عشق، صفا و کمک به همنوعان شناخته می‌شود، حضور پرشور پیر و جوان در مساجد از ویژگی‌های حسنه این ماه نزد مردم قرقیز است.
موعد دقیق روزه و فرارسیدن ماه رمضان را اداره رسیدگی به امور مسلمانان(مفتیت) قرقیزستان تعیین می‌کند و امسال آغاز ماه رمضان براساس استهلال و رؤیت هلال ماه اعلام شد و مردم قرقیز پنج‌شنبه، 28 خرداد، روزه‌دار شدند.
در مساجد قرقیزستان نماز «تراویح» هر شب در طول ماه رمضان به جماعت اقامه و در اثنای آن قرآن کریم ختم می‌شود، عیادت از افراد بیمار و بازمانده و دادن صدقه به خانواده‌های نیازمند و فقیر از دیگر سنت‌های حسنه ماه رمضان نزد مردم قرقیزستان است.
تلاوت قرآن در مساجد
در ماه رمضان در قرقیزستان ساعتی قبل از اذان مغرب در مساجد قرآن کریم تلاوت و بعد از اقامه نماز مغرب سفره‌های ضیافت افطار گسترده می‌شود، خانواده‌های روزه‌دار قرقیزی غذاهای مختلفی را برای افطار آماده می‌کنند، در سفره افطاری قرقیزها حتماً خرما، نان، سالاد، آب و نوشیدنی‌های سنتی مانند ماکسیم و چالاپ، خوراکی‌هایی مانند پلو، شوربا، انواع سوپ‌ها و غذاها یافت می‌شود. در ماه مبارک رمضان قرقیزها بیشتر از دیگر مواقع به یتیم‌خانه‌ها کمک می‌کنند.
اما شب قدر در میان مسلمانان قرقیزستان از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است و آنان باور دارند که اگر این شب را درک کنند، خداوند گناهان آنها را می‌بخشد لذا در شب قدر تا سحر برای بخشایش گناهان خود و خانواده یا دوستان دعا می‌کنند. عده‌ای ترجیح می‌دهند در این شب با دادن افطاری میزبان جمعی از خویشان خود باشند.
«جا رمضان»؛ اعلام اولین روز رمضان
از دیگر سنت‌های مردم قرقیزستان در ماه رمضان «جا رمضان» است، «جاء» لغتی عربی معنی به «آمدن» است که جا رمضان، اعلام فرارسیدن ماه رمضان است، نزد برخی نیز «جا رمضان» به معنی یار، دوست، محبت و کمک است، در آئین جا رمضان کودکان یا نوجوانان عصرها با قرائت شعر در مقابل منازل فرارسیدن ماه رمضان را خبر می‌دهند و صاحب‌خانه خوراکی یا مبلغی اندک پول به آنها می‌بخشد، قرقیزها همچنین ماه رمضان را به عنوان ماه خیرات، صدقات و کمک به یکدیگر می‌شناسند.
پختن «باورسوق» در عید فطر
عید فطر در شمار مهم‌ترین اعیاد مردم قرقیزستان قرار دارد، در روز عید فطر مردم قرقیزستان عید را به یکدیگر تبریک می‌گویند، لباس نو می‌پوشند، نان سنتی یعنی «باورسوق» می‌پزند که خمیر آن را به شکل گرد یا اشکال دیگر آماده و در روغن سرخ می‌کنند. ترکیبات باورسوق عبارت است از آرد، خمیر مایع، شیر، روغن، نمک و شکر.
غیر از باورسوق بیشتر خانواده‌ها غذای «بش بارماق» یا پلو درست می‌کنند. بش بارماق یکی از مهم‌ترین غذاهای سنتی قرقیزی است که به معنای «پنج انگشت» است، برای تهیه این غذا ابتدا تکه‌های گوشت گوسفند یا اسب یا گاو را در دیگ قرار داده تا با حرارت کم در آب بپزد پس از پختن گوشت با تخم‌مرغ، آب، نمک و آرد، خمیر بش بارماق را آماده می‌کنند، سپس خمیر را پهن می‌کنند و آن را به شکل ماکارونی در می‌آورند. هم‌زمان پیازهای خردشده را با نمک، فلفل و سبزی آماده می‌کنند. علاوه بر باورسوق و بش بارماق در سفره قیرقیزها انواع شیرینی‌ها، سالاد، نوشابه، انواع مربا، عسل و ... نیز وجود دارد.
سرزدن به هفت خانه در عید فطر
در قرقیزستان مرسوم است که در روز عید فطر به هفت خانه حتما سر بزنند و عید را تبریک بگویند. دادن فطریه قبل از اقامه نماز انجام می‌شود که مبلغ آن را شورای علمای قرقیزستان تعیین می‌کند.
آشنایی با ورود اسلام به قرقیزستان
گفته می‌شود، در سال‌های ۷۱۴-۷۱۲ ق «قتیبه ابن‌مسلم» در جنوب قرقیزستان قوم قرقیز را با دین اسلام آشنا کرد.
بر اساس بعضی منابع، دین اسلام از سال 751 یعنی از 13 قرن پیش وارد این کشور شده است، لکن به رغم این‌که در حال حاضر بیش از 80 درصد ساکنان قرقیزستان مسلمانند، با این حال نمی‌توان گفت طی این مدت مردم قرقیزستان به طور کامل با این دین آسمانی آشنا شده‌اند چون اعتقاداتی مانند توتم‌پرستی، فتیشیسم(شیء‌پرستی، شی‌ء‌باوری) که مناسبتی با اسلام ندارد اکنون نیز در قرقیزستان پیرو دارد و ترویج می‌شود با این حال منابع تاریخی و دینی، بناهای تاریخی، کاوش‌های باستانشناسی در زیارتگاه سفید بولان شاه فاضل، رباط عبدالله خان، مسجد محمد جریر، آرامگاه شهداء، آرامگاه خواجه عالمدار، مناره «بورانا» در استان «چوی» و مناره «ازگون» نشان از آن دارد که اسلام از قرن‌ها قبل در قرقیزستان حضور داشته است؛ چنان‌که افرادی همچون محمود کاشغری، یوسف بلاساغونی، سراج‌الدین الاوشی و امام سرخسی در جای جای آثار خود به دین اسلام میان مردم قرقیز اشاره کرده‌اند.
پس از دوره کمونیستی و استقلال قرقیزستان مجدداً اسلام در این کشور کوچک آسیای مرکزی احیا شد، اکنون اغلب مردم قرقیز ترجیح می‌دهند، هویت خود را در اسلام جستجو کنند؛ لذا اعمال دینی همچون آموزش احکام اسلامی، آموزش قرآن، برگزاری نمازهای یومیه و جمعه، روزه‌داری در ماه مبارک رمضان، پاسداشت عید فطر و عید قربان به سرعت در میان آنان رایج شد.
بیشتر ساکنین قرقیزستان مسلمان حنفی‌اند، بر اساس آمارهای موجود در حال حاضر تعداد مدارس دینی رسمی بالغ بر 10 مدرسه، مراکز و مؤسسات دینی 62 مورد و مساجد به حدود 2500 باب می‌رسد و حدود 800 نفر از دانشجویان قرقیزی در کشورهای پاکستان، ترکیه، مصر، کویت، قطر، اردن و امارات متحده عربی به تحصیل علوم دینی مشغولند.
