«سیدجمال‌الدین اسدآبادی» در قاب کتاب/ متفکری که غربت کشید، اما دست از آرمانش برنداشت
گروه ادب: سیدجمال‌الدین اسدآبادی از متفکران و مصلحان جهان اسلام است که در راه مبارزه با استعمار تلاش بسیار کرد و دست از آرمان‌هایش بر نداشت و درباره وی کتاب‌های متعددی به نگارش درآمده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، امروز، 31 تیرماه سالروز درگذشت سیدجمال‌الدین اسدآبادی است. تاکنون اندیشه و اقدامات این متفکر و مصلح جهان اسلام دستمایه نگارش آثار متعددی از سوی نویسندگان بوده و در این راستا کتاب‌های بسیاری به چاپ رسیده است.
امسال، صد و هفدهمین سالروز درگذشت سیدجمال‌الدین اسدآبادی است، مردی که در راه مبارزه با استعمار درد غربت را کشید، اما دست از آرمان‌ها و اهدافش برنداشت.
وی در 1217 هجری شمسی در اسد‌آباد از توابع همدان در خانواده‌ای روحانی متولد شد. در سال 1228 به همراه پدرش عازم عتبات شد و از محضر دو مرجع تقلید، شیخ مرتضی انصاری در فقه و اصول و ملاحسین قلی درجزینی همدانی در حوزه اخلاق و عرفان، تلمذ کرده و بهره‌های علمی و معنوی فراوانی برد.
وی در 18 سالگی به هندوستان رفت و تلاش کرد در آنجا نیز اهداف استعمارستیزانه خود را پیش ببرد؛ از این رو سعی کرد، مردم و به ویژه مسلمانان را علیه استعمار انگلیس به مبارزه وادار کند، اما به دلیل سلطه همه‌جانبه انگلیسی‌ها، پس از یک سال و نیم اقامت در آن سرزمین، مجبور به ترک آن کشور شد و در راستای مقابله با عقب‌ماندگی مسلمانان تلاش‌های بسیاری کرد و به سرزمین‌ها و ممالک عربی و اروپایی تبعید شد، اما دست از مبارزه برنداشت تا اینکه در سال 1314 قمری درگذشت.
اندیشه‌های سیدجمال‌الدین اسدآبادی اهمیت فراوانی دارد و همین اهمیت سبب شده پژوهشگران بسیاری درباره اندیشه و اقدامات وی تحقیق و بررسی کنند؛ چرا که تأثیر بنیان‌های فکری وی، توجه به موضوع اتحاد اسلام و ایجاد مبارزات ضداستعماری و ... از سوی وی موضوعی غیرقابل انکار است.
برای شناخت سیدجمال‌الدین، ناگزیر از بازشناسی اندیشه‌های وی هستیم که این اندیشه را می‌توان در آثار وی نیز یافت و با وجود اینکه اسدآبادی بیشتر عمر خود را در سفر بوده است، اما هر فرصتی که می‌یافت به نگارش کتاب دست می‌زد و در این راستا چند عنوان کتاب از جمله «القضا و القدر»، «اسلام و علم»، «تتمه البیان فی تاریخ الافغان»، «نیجریه یا ناتورالیسم»، «الوحده الاسلامیه»، «الواردات فی سر التجلیات» و «مقالات جمالیه» را به نگارش درآورده است.
تاکنون کتاب‌های بسیاری درباره سیدجمال‌الدین نوشته شده و می‌توان از طریق همین کتاب‌ها به مواضع فکری و پایه‌های اندیشه وی پی برد و آنها را شناخت. یکی از این کتاب‌ها «مجموعه اسناد و مدارک چاپ نشده درباره سیدجمال‌الدین افغانی» است که از سوی انتشارات دانشگاه تهران منتشر شده؛ این اثر توسط ایرج افشار و اصغر مهدوی ارائه شده و بر پایه اسناد متعلق به حاج محمدحسن امین‌الضرب فراهم آمده است.
«جمالیه» عنوان دیگری است که به عارفانه‌های محزوم اسدآبادی درباره سیدجمال‌الدین اسدآبادی پرداخته و نویسنده آن محمدتقی ایمانی است. این کتاب از سوی انتشارات شیفتگان کمال روانه بازار نشر شده.
«سیدجمال‌الدین اسدآبادی» عنوان کتاب دیگری است که محمدکاظم مزینانی آن را برای گروه نوجوانان به نگارش درآورده و مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان آن را منتشر کرده است. همچنین کتاب دیگری با عنوان «سرای اژدها» نیز روایت داستانی دارد که شامل شش قصه از این شخصیت است و مهدی میرکیانی آن را به نگارش درآورده و انتشارات قدیانی آن را به چاپ رسانده است.
«بیدارگر مسلمانان»، «مرغ حق»، «سیدجمال‌الدین و مشروطیت»، «تغییرات اجتماعی در اندیشه سیدجمال‌الدین اسدآبادی»، «قصه زندگی سیدجمال‌الدین اسدآبادی»، «مرغ حق» و .... عناوین دیگری درباره سیدجمال‌الدین اسدآبادی معروف به افغانی است که از سوی ناشران گوناگون منتشر شده است.
