ارتباط با «دارالحرب»؛ تنها منع نظام اسلامی/ وقتی پیامبر (ص) از کفار علیه کفر استفاده کردند
گروه سیاسی: رئیس گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به ضرورت گسترش روابط با دیگر حکومت‌ها گفت: آنچه برای نظام اسلامی در این عرصه منع شده، برقراری روابط با «دارالحرب» است.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، رئیس گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به گسترش روابط ایران با کشورهای مختلف و دیدگاه اسلام نسبت به چارچوب روابط حکومت اسلامی با دیگر حکومت‌ها گفت: یکی از اصول اساسی حکومت‌ها بحث روابط بین‌الملل و ارتباط با دیگر حکومتهاست.
وی افزود: اگر فرض کنیم که حکومت اسلامی هستیم و حکومت معنای اصطلاحی خود را دارد، لازم است با دیگر کشورها ارتباط داشته باشیم و روابط خود را در عرصه‌های مختلف گسترش دهیم؛ حال سؤال این است که روابط بین‌الملل تابع معیارهای خاصی است و یا اینکه باید با هر نظام و دیدگاهی رابطه داشت؟
نظام اسلامی تنها با دارالحرب نمی‌تواند رابطه داشته باشد
ایزدهی با بیان اینکه در نظلام اسلامی خطوطی مشخص شده است، اظهار کرد: نظام اسلامی در محدوده دارالاسلام فرض شده است که می‌تواند با دارالکفر نیز ارتباط داشته باشد و از بُعد اقتصادی با یکدیگر تعامل داشته باشند؛ آنچه برای نظام اسلامی در این عرصه منع شده، برقراری روابط با «دارالحرب» است؛ یعنی با کشورهایی که در جایگاه جنگ با نظام اسلامی هستند نمی‌شود رابطه برقرار کرد همانطور که امروز اسرائیل و چه بسا آمریکا در چنین جایگاهی تعریف شده‌اند.
رئیس گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در مورد کشورهای اروپایی نیز گفت: جمهوری اسلامی از آغاز با کشورهای اروپایی رابطه‌‌اش را قطع نکرده و منعی نیز برای برقراری ارتباط با آنها وجود ندارد؛ چرا که در مقام محاربه با ما نیستند اما بدیهی است که این ارتباطات باید تابع ملاک‌ها و ضرورت‌هایی باشد؛ یعنی باید به این نکته توجه داشت که آیا ارتباط با آنها به نفع نظام، جامعه اسلامی و مسلمانان است و یا به ضرر آنهاست؟
شرایطی که فروش سلاح به کشوری اسلامی را منع می‌کند
ایزدهی به تعبیر حضرت امام خمینی(ره) در بحث مسئله فقهی فروش سلاح اشاره کرد و گفت: ایشان در این مبحث به این پرسش پاسخ می‌دهند که آیا می‌توان به کفار سلاح فروخت و یا فقط باید به مسلمان‌ها سلاح فروخت؟ حضرت امام(ره) می‌فرماید این مسئله تابع زمان و مکان است.
وی افزود: بر اساس آنچه امام خمینی(ره) مطرح کردند در برخی مواقع ممکن است بتوانیم به نظام کفر سلاح بفروشیم؛ مانند وضعیتی که امروز کره شمالی، کوبا و ونزوئلا دارند و در راستای اتحاد استراتژیک با نظام جمهوری اسلامی هستند؛ و نیز در همان موقعیت نمی‌توان به کشور اسلامی مانند عربستان سلاح فروخت چرا که سلاح را بر علیه جامعه اسلامی به کار می‌گیرد.
ملاک‌های برقراری رابطه با دیگر نظام‌ها
ایزدهی خاطرنشان کرد: امروزه نیز باید ارتباط با کشورهای غربی را تابع چنین ملاک‌هایی مورد سنجش قرار دهیم و به این نکته توجه کنیم که آیا ارتباط با کشورهای غربی مصلحت است یا نیازی به چنین روابطی نداریم؟
رئیس گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر اینکه اصل ارتباط را نمی‌شود نفی کرد، گفت: باید به این نکته توجه داشت که در کشورهای اروپایی نیز مسلمانان زندگی می‌کنند و ما باید از آنها نیز حمایت کنیم و همچنین منطق خود را در نظام کفر توسعه دهیم و ضمن داشتن روابط اقتصادی، فرهنگ خود را به آنها القا کنیم.
وی تصریح کرد: این مسئله به معنای ارتباط با کشورها بدون هیچ قیدی نیست بلکه تا وقتی است که منافع و عزت اسلام تأمین می‌شود.
«وَلَن یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا» از معیارهای مهم نظام اسلامی
ایزدهی افزود: بر اساس آیه «وَلَن یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا» نظام اسلامی تا زمانی می‌تواند با دیگران تعامل داشته باشد که سلطه و سبیلی از سوی نظام کفر بر نظام اسلامی صورت نگیرد بلکه ارتباط دو جانبه باشد و به تعبیر حضرت امام(ره) ارتباط «گرگ و میش» نباشد و نگاه استعماری در این رابطه وجود نداشته باشد.
رئیس گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تأکید کرد: بستن مرزهای کشور بر روی دیگر کشورها چاره اساسی و ملاک محوری نیست بلکه اساس حکومت برقراری ارتباط و داشتن رابطه با سایر حکومتهاست مگر زمانی که مانعی عارض شود و این مانع مصلحت را تأمین نکند و به ضرر جامعه اسلامی باشد.
وی افزود: ارتباط با دیگر نظام‌ها تابع معیارها و موازینی است به این معنا که هر وقت معیارها به مصلحت نظام و جامعه اسلامی باشد روابط برقرار است و اگر مبتنی بر خردورزی و عزت و سیادت نظام اسلامی نباشد ارتباطی نخواهد بود و یا این ارتباط محدود خواهد شد.
نظام‌ها را نباید سیاه و سفید دید
ایزدهی با اشاره به نیات منفی برخی حکومت‌ها در برقراری ارتباط با کشورها گفت: روابط بین‌الملل سیاه و سفید نیست که بخواهیم بگوییم یک نظامی با ما کلاً دوست و نظام دیگری کلاً با ما دشمن است.
وی افزود: در نظام‌های بین‌المللی نوع برخی حکومت‌ها چه بسا دشمنانه است، برخی دوستانه و برخی نیز روابطشان نسبی است؛ برخی نفع‌شان بیشتر است و برخی ضررشان بیشتر؛ طبیعتاً در نظام بین‌الملل روابط کشورها خاکستری است و نمی‌توان آنها را در دو گروه سفید و سیاه تقسیم‌بندی کرد؛ این تعامل نه‌تنها در مواجهه با نظام اسلامی بلکه در رابطه با همه کشورها صدق می‌کند.
ایزدهی اظهار کرد: هر کشوری که می‌خواهد با دیگران تعامل داشته باشد اینگونه نیست که دوستان حداقلی و دشمنان صد در صدی داشته باشد؛ این مسئله مانند روابط بین افراد در جامعه است که هرچند دوستان صمیمی و دشمنان جدی دارد اما با افرادی تعامل دارد که با آنها نه دوست هستند و نه دشمن بلکه در کنار یکدیگر قرار دارند و در مواقع مختلف رفتار متفاوتی نسبت به یکدیگر بروز می‌دهند.
باید بازیگری هوشمند در عرصه بین‌الملل باشیم
رئیس گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در رابطه با دیدگاه پیامبر اسلام(ص) در رابطه با تعامل با دنیای کفر گفت: در صدر اسلام رسول اکرم(ص) در برخی موارد از کفار برای شکست دادن کفر کمک می‌گرفتند؛ در روایتی آمده است که از ایشان در این رابطه سؤالی پرسیده شد که ایشان نیز پاسخ دادند مصلحت ما چنین است و ما به واسطه آنها می‌توانیم بر دشمن اصلی خود پیروز شویم.
ایزدهی تصریح کرد: امروز ما به عنوان یک بازیگر بین‌المللی باید بتوانیم هوشمندانه با دشمنان روبرو شویم و منافع و عزت و سیادت خود را تأمین کنیم؛ در عین حال بتوانیم از ظرفیت‌های اقتصادی آنها استفاده کنیم تا قدرت خود را افزایش دهیم که این مسئله به معنای بستن چشم و برقراری ارتباط بی‌حد و حصر با دیگر کشورها نیست بلکه ارتباطی جهت‌دار و برای رسیدن به اغراض خاصی ایجاد می‌شود؛ هوشمند است و به نتایج خاصی منجر خواهد شد.
ضرورت موضوع‌شناسی در ارتباط با دیگر کشورها
وی خاطرنشان کرد: اینکه ارتباط به معنای عام و فراگیر صورت گیرد و ما با چشمان بسته سیادت آنها را بپذیریم و آنها وارد کشور شوند و تمام محصولات فرهنگی و اقتصادی را وارد کشور کنند و اقتصاد و بازار فرهنگی ما را زیر سؤال ببرد، مورد قبول نیست.
رئیس گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: در این رابطه باید موضوع‌شناسی جدی داشته باشیم و در ارتباط با دیگر کشورها مصلحت خود را درنظر بگیریم؛ اگر از حیث موضوع‌شناسی متخصصان به این باور رسیدند که ارتباط امروز ما به نفع نظام و جامعه اسلامی است این ارتباط هوشمند شکل می‌گیرد اما اگر به این باور برسند که سیادتی برای ما در پی نخواهد داشت، این ارتباط قطعاً شکل نخواهد گرفت.
