معرفی ۱۱ جاذبه مذهبی شمال‌غرب تهران + عکس
کانون خبرنگاران نبأ: بیشتر بقاع متبرکه امام‌زادگان شمال‌غرب تهران در میان باغ یا در میان کوه واقع شده‌اند از این‌رو می‌توان گفت جاذبه‌های مذهبی این ناحیه با جاذبه‌های محیط زیستی و گردشگری همراه است.
به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، منطقه شمال‌غرب تهران از محله «کَن» تا محله «امامزاده داوود» منطقه‌ایست با جاذبه‌های طبیعی بسیار زیاد از جمله باغ، کوه، دره، چشمه و رودخانه؛ همچنین در این محدوده بقاع متبرکه امام‌زادگان متعددی وجود دارد؛ از این روست که این منطقه همواره از منظر گردشگری طبیعی و مذهبی مورد استقبال بوده است.
دسترسی به محله کَن و محله امامزاده داوود از میدان صادقیه به سمت غرب، حرکت در امتداد بلوار آیت‌الله کاشانی و عبور از میدان شهرزیبا مقدور است. در سال‌های اخیر با عبور اتوبان شهید همت از میان محله پایین کَن دسترسی از اتوبان همت به کَن و امامزاده داوود مقدور شده است.
کَن نام یک رود و قریه در شمال‌غرب شهر تهران است. کَن یکی از معروف‌ترین دهکده‌های ولایت ری (یا همان استان تهران امروزی) بوده است. نام کَن در اسناد تاریخی توابع ری در کنار کرج و تهران آمده است. منطقه کَن و سولقان در فصل بهار دارای طبیعتی بکر و زیبا و رودخانه‌ای به طول 33 کیلومتر است. این رودخانه از ارتفاعات شمال‌شرقی امامزاده داوود سرچشمه می‌گیرد و به قسمت جنوبی کَن می‌رسد.
بقعه متبرکه امامزاده علی‌ابن جعفر(ع)
آستانه مبارکه علی‌بن جعفر(ع) در محله سرآسیاب کَن قرارگرفته است و از مکان‌های مهم مذهبی در غرب تهران محسوب میشود. امامزاده علی‌بن جعفر معروف به امامزاده جعفر، از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است. بنا شامل ایوان کاشی‌کاری، رواق سرتاسری و حرم است. گنبد آن شلجمی شکل است و همچون نگینی جلب توجه می‌کند.
حرم دارای کاشی‌کاری خشتی به نام چهارده معصوم (ع) و آینه‌کاری و ضریح مشبک فولادی نفیس است.
بقعه متبرکه امام‌زاد شعیب (ع)
در میان باغ‌های اطراف کَن و در محله سرآسیاب آرامگاه امامزاده شعیب (ع) قرار دارد؛ این مکان از ابنیه با ارزش فرهنگی- تاریخی مربوط به دوره صفویه است. بنای آن 25 مترمربع است و دارای یک حیاط کوچک و حوض است. سقف بنا شیروانی است، نمای داخلی سفیدکاری شده‌است و مزین به تمثال‌ها و شمایل‌هایی است. ضریح قدیمی چوبی بوده که در سال 1382 با ضریح جدید استادکاران یزدی تعویض شده‌است.
امامزاده شعیب(ع) از فرزندان امام موسی کاظم(ع) است. بقعه این امامزاده از امکانات رفاهی مطلوبی برای استفاده زائرین برخوردار است.
بقعه متبرکه امامزاده سید‌محمد‌رضا (ع)
این مکان متبرکه در محله میانده کَن و در میان قبرستان عمومی قرار گرفته است. دارای بنایی کوچک در حدود 40 مترمربع مساحت است که توسط اهالی به طرز بسیار جالبی بازسازی شده‌است. فضای داخلی حرم دارای سنگ قبر مرمرین سفید‌رنگ و دیوارها مزین به نقاشی و تزئینات است. این آرامگاه دارای امکانات رفاهی معمول است.
بقعه متبرکه امامزاده محمد (ع)
آرامگاه امامزاده محمد (ع) در باغ‌های اطراف کَن قرار دارد. شامل بنایی قدیمی و محقر به مساحت 50 مترمربع است؛ این بنا از خشت و گِل و چوب ساخته شده و فاقد گنبد و گلدسته است؛ همچنین دارای ضریحی آلومینیومی و مشبک است. چند اصله درخت چنار در محوطه بنا وجود دارد و یک قطعه باغ موقوفه متصل به بقعه که قسمتی از درآمد آن صرف هزینه‌های روشنایی و برق آرامگاه میشود.
بقعه امامزاده کابل حسین (ع)
یکی دیگر از اماکن مذهبی منطقه کَن بقعه امامزاده کابل حسین(ع) است که در محله «درقاضی» یا «دارقاضی» جنب مسجد درقاضی واقع شده‌است. زیربنا 20 مترمربع است و نما دارای گلدسته آجری و نوساز است. داخل بنا فاقد ضریح و دارای سنگ قبر و مسجد است. محوطه حدود 4000 مترمربع مساحت دارد و از امکانات رفاهی مناسب از جمله کتابخانه برخوردار است. وجود تعدادی درخت میوه در محوطه امامزاده محیط آرام و دلپذیری را برای زائرین پدید آورده‌است.
بقعه متبرکه سیدمحمد (ره)
روستای سولقان در فاصله 20 کیلومتری غرب تهران در جاده امامزاده داوود(ع) قرار دارد؛ امامزاده داوود، سنگان و سولقان 3 آبادی از 16 آبادی دهستان سولقان هستند که بقاع متبرکه معروفی را در دل خود جای داده‌اند. در دل روستای سولقان و در میان باغ‌های زیبای میوه آرامگاه سیدمحمد (ره) قرار دارد.
امامزاده سیدمحمد (ره) به امامزاده نوربخش معروف است؛ امیر سیدمحمد نوربخش از جمله عارفان و سالکان الی‌الله بود که در سال 795 (ه.ق) در قائن پا به عرصه حیات نهاد. بنای اصلی بقعه متبرکه امامزاده سیدمحمد (ع) ساده و آجری است. این بنا برای بار اول توسط بانوی عارفه‌ای به نام «بی‌بی کوکب اعظم کاکویی» و دیگر افراد خیر بازسازی شده‌است و در سال 1382 توسط اداره اوقاف و امور خیریه کَن دوباره مرمت شده است.
بقعه متبرکه امامزاده عمادالدین(ع)
سنگان یک آبادی کوهستانی و زیبا است که دارای امامزاده و آبشاری فصلی است. مسیر روستای سنگان از جاده امامزاده داوود منشعب میشود؛ فاصله تهران تا سنگان با اتومبیل حدود یک ساعت است.
مسیر دسترسی به آبشار و امام‌زادگان پس از روستای سنگان در یک مسیر پیاده‌روی ادامه پیدا می‌کند.بقعه امامزاده عمادالدین (ع) بر فرازکوهی در روستای سنگان واقع شده‌است. ساختمان آرامگاه محقر و به مساحت 35 متر مربع ، شامل یک اتاق و ایوان است. گنبد آن مخروطی شکل و سفیدکاری شده است؛ ضریح بقعه فلزی است. در اطراف بنا قبرستان روستا قرار گرفته است.
نسب امامزاده طبق زیارت‌نامه و تابلوی شجره‌نامه آن حضرت چنین است:«عماد الدین بن نوح بن عقیل بن هادی ابن امام زین العابدین (ع)». بر این اساس امامزاده عماد (ع) از فرزندان امام چهارم است.
بقعه متبرکه امامزاده قاسم(ع)
این آرامگاه درقسمت غربی روستای سنگان بالا قرار دارد و پس از طی حدود 400 متر از جاده مالرو قابل دسترسی است. درمیان دره‌ای باصفا، کنار رودخانه و صخره‌های عظیم کوهستان قرار گرفته است. بنای آن چهار گوش است و ایوانی در سمت مشرق قرار دارد؛ سقف شیروانی است. همچنین درخت چنار قدیمی‌ای به عنوان شاخص قدمت بقعه در آن حوالی وجود دارد. صندوق قدیمی تخریب شده و ضریح آلومینیومی جدیدی بر روی مرقد گچی امامزاده نصب شده است.
بازسازی و مرمت در سال 1357 توسط سازمان اوقاف و امور خیریه انجام شده است .شجره این امامزاده را به امام زین العابدین (ع) نسبت می‌دهند. گفته میشود امامزاده قاسم (ع) برادر امامزاده داوود (ع) است. آب آشامیدنی بقعه از چشمه‌ای در نزدیکی آن تأمین میشود و به وسیله لوله کشی مورد استفاده زائرین محترم قرار می‌گیرد.
بقعه متبرکه امامزاده عقیل(ع)
در ارتفاعات صعب‌العبور سولقان و در میان دره‌ای سرسبز به نام اراضی «مزرا» بقعه شریف امامزاده عقیل (ع) قرار گرفته است؛ از این رو بیشتر توسط کوهنوردان زیارت میشود. این بقعه شامل بنای کوچکی شامل دو اتاق و یک ایوان است؛ داخل یکی از اتاق‌ها ضریح چوبی ساده‌ای قرار دارد.
نسب امامزاده عقیل (ع) به امام زین‌العابدین (ع) می‌رسد. در گذشته، در جوار بنای امامزاده استخر کوچکی وجود داشته که آب دره جهت آبیاری درختان میو و زمین‌های اطراف در آن جمع‌آوری می‌شده است.
پیش‌بینی میشود با احداث و بهره‌برداری از آزاد راه تهران- شمال که قرار است از نزدیکی بقعه امامزاده عقیل (ع) عبور کند به طور یقین بر اهمیت و موقعیت این بقعه افزوده خواهد شد.
بقعه متبرکه امامزاده علاءالدین(ع)
در قسمت جنوبی روستای سنگان، بقعه متبرکه امامزاده علاءالدین علی (ع) در مجاورت دو قطعه باغ موقوفه قرار دارد. بنای آن شامل یک اتاق قدیمی مربع‌شکل و یک گنبد مخروطی کوتاه قیر و گونی شده است. سازه بنا خشت و گل است. بر اساس نوشته مؤلف جغرافیای تاریخی شمیران، در گذشته در مقابل ورودی امامزاده ایوان عریضی با ستون‌های چوبی قطور قرار داشته که در حال حاضر آثاری از آن باقی نمانده است.
نمای داخل حرم توسط اداره میراث فرهنگی تعمیر و مرمت شده است. در زمان گذشته در میان اتاق اصلی صندوق چوبی با نگاشته‌هایی از آیات قرآن کریم بر روی مرقد قرار داشته است. نسب امامزاده علا ءالدین علی(ع) به امام سجاد (ع) می‌رسد. وی از فرزندان امامزاده یحیی (ع) مدفون در مرکز تهران و از پیشوایان شهرری بوده است.
بقعه متبرکه امامزاده داوود (ع)
جاده منتهی به آرامگاه امامزاده داوود(ع) در شمال‌غرب تهران و در دره کَن قرارگرفته است. این جاده از کَن شروع میشود، از روستای سولقان گذشته و تا بقعه امامزاده داوود(ع) ادامه دارد. طول این جاده که مسیر آسفالته و اصلی این امامزاده محسوب میشود در حدود 25 کیلومتر است. به موازات جاده امامزاده داوود(ع) و در دره کن، آزاد‌راه تهران- شمال در حال ساخت است. این آزاد‌راه چهار‌بانده است و مسیر تهران به شمال را کوتاه‌تر و سریع‌تر خواهد کرد.
مسیر دیگری برای دسترسی به این بقعه وجود دارد؛ این مسیر خاکی از دره کنار رودخانه فرحزاد گذشته و بعد از طی حدود 15 کیلومتر به بقعه می‌رسد اما اندکی صعب‌العبور است. مسیر فرحزاد به امامزاده داوود از محله فرحزاد شروع شده و پس از حدود 4 ساعت پیاده روی با شیب ملایم در میان دره، به مسیر کوهستانی تبدیل میشود. در نهایت به صحن جنوبی حرم مطهر می‌رسد.
مسیر دسترسی سومی نیز وجود دارد که تنها کوهنوردان در ماه‌های گرم سال می‌توانند از آن‌جا عبور کنند. این مسیر به دلیل ارتفاع زیاد، زمستان‌های بسیار سختی دارد. مسیر سوم از ایستگاه آخر تله‌کابین در ولنجک شروع میشود و با حرکت به سمت شهرستانک و قله شاه‌نشین در شهرستانک ادامه پیدا می‌کند و در ادامه به بقعه امامزاده داود(ع) منتهی میشود.
به دلیل وجود مناظر طبیعی و دیدنی و همچنین وجود رودخانه در مسیر، این راه به صورت یکی از جاذبه‌های تفریحی شهر تهران درآمده و همواره مورد استقبال گردشگران بوده‌است؛ آبشار زیبایی در ابتدای مدخل ورودی روستا و در میان یک دره عمیق در جنوب امامزاده واقع شده‌است. این آبشار مسیر دسترسی خاصی ندارد و در فصل بهار با کمی دقت در میان جاده منتهی به امامزاده قابل رؤیت است.
پس از طی جاده اصلی و ماشین‌رو، برای رسیدن به بقعه متبرکه امامزاده داوود(ع) کمی پیاده‌روی لازم است.
پس از تمام شدن پیچ جاده گنبد و گلدسته خودنمایی می‌کند.
آرامگاه امامزاده داوود(ع) در ارتفاع 2600 متری از سطح دریا واقع شده‌است.
نسب امامزاده داوود(ع) با یازده واسطه به دومین امام شیعیان می‌رسد. امامزاده داوود(ع) و برخی دیگر از بستگانش در همراهی با امام رضا(ع) به ایران آمدند و به شهادت رسیدند؛ ساخت این بقعه به دوران صفویه باز‌می‌گردد که در زمان فتحعلی شاه توسعه یافته‌است.
در کنار مرقد حضرت قبری دیده میشود که روایت است قبر غلام باوفای آن حضرت به نام قنبر است؛ در دره‌های مجاور امامزاده داوود در سمت مغرب و جنوب غربی در آبادی‌های رندان و سنگان بقعه‌هایی وجود دارد که به روایتی از نزدیکان این امامزاده محسوب می‌شوند: به روایتی امامزاده عمادالدین (ع) پدر ایشان خوانده شده‌اند و امامزاده علاءالدین (ع)، امامزاده قاسم (ع) و امامزاده عقیل (ع) برادران امامزاده داوود (ع) هستند.
بنای حرم آن حضرت دارای دو مسجد است که هردو به بقعه امامزاده راه دارند. حرم دارای دو صحن شمالی و جنوبی است؛ صحن جنوبی در سال‌های اخیرساخته شده و گسترش پیدا کرده است. بنای قدیمی دارای ضریح چوبی بوده است. گنبد سبز رنگ شیروانی‌ای داشته که در سال 1335 بر اثر جاری شدن سیل تخریب شده و بنای فعلی به جای آن ساخته شده است.
طبق اسناد، بنای اصلی بقعه مربوط به قبل از حکومت سلسله صفویان بوده است. حرم هشت‌ضلعی و سرداب از بنای قدیمی باقیمانده است. نقل شده‌است سنگ مرقد امامزاده و دو درب ورودی حرم در زمان قاجاریه ساخته شده است.
مرضیه محسنی
