سیدحمید هاشمی، معاون محتوایی اتحادیه تشکلهای قرآن و عترت کشور، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به اینکه قرآن وسیله هدایت است و اگر این هدایت به واسطه ابزار مجازی حاصل نشود، فایده نخواهد داشت، اظهار کرد: اگر به واسطه فضای مجازی نتوانیم وسیله هدایت از قرآن را برای کاربران فراهم نکنیم، قطعا تأثیری نخواهد داشت. این موضوع به مانند حافظ و قاری قرآنی میماند که قرآن را حفظ و یا قرائت میکنند، اما هیچ هدایتی از قرآن را بهرهور نمیشوند که در این صورت تفاوتی با فردی که دیوان شعر را حفظ کرده نخواهند داشت.
وی افزود: اگر امروزه شاهد تولید اپلیکیشنهای قرآنی هستیم به آن معنی نیست که توانستهایم کار قرآنی در فضای مجازی انجام دهیم بلکه باید کارهای عمیقتری در این حوزه انجام داد.
معاون محتوایی اتحادیه تشکلهای قرآن و عترت کشور تصریح کرد: اگر اسلام را به سه بخش احکام، اخلاق و اعتقاد تقسیمبندی کنیم، این سه بخش متفاوت از یکدیگر است یعنی ما در فضای مجازی بیش از آنکه به شکل ظاهر و پوسته قرآن نیاز داشته باشیم، باید اخلاق قرآنی در فضای مجازی را فرهنگسازی کنیم.
در فضای تعاملی ضعف داریم
وی فضای مجازی را دو بخش فضای تعاملی و غیرتعاملی تقسیمبندی کرد و گفت: منظور از فضای غیرتعاملی همان وبسایتها و نرمافزارهای قرآنی و فضای تعاملی ایجاد شبکههای اجتماعی، فرومها و تالارهای گفتوگو است. ما در بخش غیرتعاملی شاید کارهای زیادی را انجام دادهایم اما در فضای تعاملی متأسفانه ضعفهایی را شاهد هستیم.
هاشمی اظهار کرد: فضای تعاملی میتواند تأثیر بسیاری بر مخاطب بگذارد و مخاطب را به واکنش وابدارد. ما باید در ویکی پدیا یا دایرةالمعارفهای مجازی اطلاعات و مفاهیم قرآنی مورد نیاز را برای مخاطب به اشتراک بگذاریم.
پوسته قرآن در فضای مجازی/ هدف نزول قرآن در فضای مجازی محقق نشده است
وی بیان کرد: ما در بخش پوسته قرآن، وبسایتهای مختلفی را ایجاد کردهایم که به لحاظ فنی و گرافیک در سطح قابل قبولی است و حتی شاهد تولید نرمافزارها و اپلیکیشنهای قرآنی هستیم اما این کافی نیست و بحث هدایتگری که هدف نزول قرآن بوده اتفاق نیفتاده است.
معاون محتوایی اتحادیه تشکلهای قرآن و عترت تصریح کرد: سایتها با هر هزینه و حمایتی تنها میتوانند یک قشر مشخصی را پوشش دهند که آن قشر هرسال درصدی تغییر میکنند. متأسفانه در این روش بحث هدایتگری را شاهد نیستیم و حتی سایتهای مذهبی که وارد این عرصه شدهاند، محتوایشان بر حسب نیاز قشر جوان نیست و در نهایت نمیتوانند موفق باشند.
وی بیان کرد: پایگاه اطلاعرسانی تبیان در چند سال پیش یک میلیون تومان هزینه خرید محتوا را انجام داده است و در همان زمان مخاطبان بسیاری را جذب کرد اما به مرور و زمانی که جامعه اشباع از محتوا شد، از تعداد بازدیدکنندگان کم شد.
ضریب نفوذ سایتهای قرآنی را افزایش دهیم
این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: هماکنون تعداد سایتها و تولیدات نرمافزاری کفایت میکند و ما باید به این سمت سوق یابیم که ضریب اثربخشی همین وبسایتها و نرمافزارها را افزایش دهیم.
وی بیان کرد: باید در حوزه قرآن به سمت فضای تعاملی برویم و این محیطهای تعاملی سبب هم افزایی دانش و تولید علم میشود.
معاون محتوایی اتحادیه تشکلهای قرآن و عترت تصریح کرد: یکی از ضعفهای جدی در حوزه قرآن این است که هنوز نظریهپردازیهای قرآنی نداریم و یا محیطهای مجازی که بتوان فعالیتها را نقد و بررسی کرد را شاهد نیستیم. ما در محیطهای تعاملی به ویژه درحوزه قرآن بسیار عقب هستیم.
وی بیان کرد: هماکنون اگر کسی نیازمند فضایی برای بحث و بررسی درباره تاریخ قرآن، علم نزول، انحرافات و شبهات باشد چنین فضایی را ندارد و ما نتوانستهایم امکانات مورد نیاز را در این زمینه فراهم کنیم.
گروههای مذهبی تلگرام در مسیر هدایتگر نیست و بیشتر محل فساد، جدال و مشکلات میشوند
هاشمی اظهار کرد: گروههای مذهبی که این روزها در تلگرام تشکیل میشود، در مسیر هدایتگر نیست و بیشتر محل فساد، جدال و مشکلات میشود، زیرا کسی در این گروهها هدایتگری را انجام نمیدهد و پاسخگوی شبهات نیست.
وی بیان کرد: تلگرام و بسیاری از شبکههای اجتماعی تنها قادر به عضویت 200 نفر هستند و ما که ادعای داشتن کشوری اسلامی را داریم چرا نباید نرمافزاری تولید کنیم که تعدادی اعضای گروه را به هزار نفر برسانیم و پاسخگوی همه کاربران باشیم.
این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: متأسفانه برنامهای در حوزه قرآن در فضای تعاملی نداریم و هنوز نتوانستهایم کار جدی برای فضای تعاملی انجام دهیم.
برنامهای برای فضای تعاملی نداریم
وی افزود: یکی از دلایلی که فعالیتهای قرآنی فضای مجازی دیده نمیشود، این است که هنوز برنامهای برایش نداریم و توجهی به آن نمیکنیم. آیات قرآن تنها در بحث عذاب جهنم نیست بلکه در بخشهای مختلف هم حرف دارد ما نتوانستهایم این آیات را با زندگیمان تطبیق دهیم. به طور مثال قرآن برای زوجهای جوان و دیگر بخشهای زندگیمان حرفهای ارزشمندی دارد که باید آن را احیا کنیم و در زندگیمان مورد استفاده قرار دهیم.
هاشمی اظهار کرد: ما در بحث میان رشتهای مشاوره قرآنی نداریم و مشاورههای اسلامیمان همان مشاوره غربی است که در ظاهر اسلامی ارائه میشود.
وی ادامه داد: علی رغم اینکه همه میدانند ضریب نفوذ این ابزارها و تکنولوژیها بسیار بالاست اما هیچ برنامه کلانی برای فضای مجازی قرآنی و فضای مجازی فرهنگ کشور نداریم. ما هنوز چیزی نکاشتیم که بتوانیم چیزی درو کنیم.
این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: ما بطور کلی مخاطبشناسی برای فعالیتهای قرآنی کشور نداریم و همین امر ضعف بزرگی است که به فضای مجازی کشیده شده است. همچنین به نوع طراحی سایتها و رویکرد محتوایی اپلکیشینها توجهی نمیکنیم و چندان پیشرفته نیست.
رفتارمان را هم قرآنی کنیم
وی بیان کرد: امام صادق(ع) به یکی از یارانشان فرمودند: «یا شقرانی، ان الحسن من کل احد حسن، وانه منک احسن; لمکانک منا. وان القبیح من کل احد قبیح وانه منک اقبح لمکانک منا»(ای شقرانی! نیکویی از هرکسی که صادر شود نیکو است ولی از تو بهتر است به دلیل [انتساب] جایگاهت نسبت به ما. و زشتی از هر کس زشت و قبیح است ولی همان قبیح اگر از تو سر زند زشتتر است. به دلیل [انتساب] جایگاهت نسبت به ما»؛ بنابراین افراد قرآنی و سازمانهای قرآنی باید نسبت به رفتار و جایگاهشان دقت کنند تا دچار خطا و اشتباه نشوند که همین خطا و اشتباه برای دیگر افراد برجسته میشود و در نهایت هر کاری که برای قرآن انجام دهیم در جامعه کمرنگ میشود و به مرور شاهد دوری از قرآن در میان جوانان میشویم.
هاشمی اظهار کرد: باید به سمتی سوق یابیم که بتوانیم به سرمایهگذاری برای اپلیکیشن، نغمات، داستانهای قرآنی در حوزه کودک و نوجوان بپردازیم. در فضای مجازی بیشتر برای بزرگسالان کار میکنیم درحالی که باید اولویت را به قشر کودک و نوجوان دهیم.