به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، حجتالاسلام والمسلمین حمید محمدی، قائم مقام رئیس و دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در نشست هماهنگی و افتتاحیه دومین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم ویژه ورزشکاران و کارکنان وزارت ورزش و جوانان که صبح امروز، دوشنبه دومشهریورماه در ساختمان شماره یک این وزارتخانه برگزار شد به سخنرانی پرداخت و گفت: تصور نمیکردیم که در این مدت کوتاه افتتاح دومین دوره این مسابقات را داشته باشیم و این هم نشاندهنده اهتمام ویژه وزیر این وزارتخانه و سایر معاونان را نشان میدهد.
وی با اشاره به اینکه این نشاندهنده اراده جمعی ادارات کل استانها، رؤسای فدراسیونها و مجموعه اعضای ستادی برای این اتفاق مبارک قرآنی است، ادامه داد: تمام این امر برای اعتلای سطح معرفتی، مهارتی و فرهنگی و انگیزشی این وزارتخانه در حوزه قرآن برداشته شود.
محمدی اظهار کرد: با اشاره به اینکه آینده خوبی فراروی جامعه ایران به برکت فعالیت این بخش از جامعه ایرانی میدانم و احساس میکنم که با حضور مؤثر بانوان نیز در این بخش، بتوان قدمهای خوبی را برداشت هرچند برخی محدودیتها وجود دارد، اما در این مسابقات، بانوان قطعاً میتوانند پیشگام باشند.
وی بیان کرد: حقیقت این است که ورزش یک پدیده جمعی، جهانی و تاریخی است که این سه ویژگی را با هم دارد که نهاد اجتماعی و زیرمجموعه نظام اجتماعی است و میتواند کارکردهای خوب داشته باشد و یا کژکارکرد باشد که در مجموعه نظام اجتماعی تأثیرات مثبت یا منفی داشته باشد و نظام اجتماعی را دارای تحولات مثبت و یا منفی کند.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی اظهار کرد: چیزی که باید به آن توجه داشته باشیم، نسبت ورزش با هنر است چون این دو مقوله به مثابه دو ساحت از حقیقت وجودی انسان است که پیدایش ورزش همزاد با پیدایش انسان است. همانطور که همتا و همسنگ خود انسان است زیرا هنر هم همزاد انسان است این دو مقوله ورزش و هنر دو مقولهای هستند که با انسان در عالم پدید آمدهاند.
وی بیان کرد: این دو حاصل کنش و رفتار فعالانه انسان نسبت به عالم طبیعت و خیال است. هنر، رهآورد جبلان فکر و اندیشه انسان در سرزمین خیال است و ورزش هم جبلان و تحرک جسمانی در طبیعت است. لذا فهم پدیدههای انسانی محتاج شناخت انسان از ساحتهای وجودی انسان است.
محمدی گفت: در نگاه مادی، تعابیر گوناگونی درباره ساحت فعالیتهای بدنی به صورت حرفهای، تخصصی و یا مدرن میشود. در حقیقت در نگاه وحیانی هنر و ورزش برای انسان و تعالی او معنا پیدا میکند. این به این معنا نیست که ورزش فرعی از دین است یا براساس هنجارهای دقیق دینی وضع شده است. بلکه این به این معناست که جهتگیری ورزشی باید انسانی باشد.
وی بیان کرد: همیشه انسان، مقدم بر ورزش است و این بر اساس قانون «ولاضرر و لاضرارا فیالاسلام» است اگر امر ورزشی موجب ضرر زدن به انسان شود آن امر ترک میشود و انسان ترجیح داده میشود و این نگاه انسانی به امر ورزش است.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی ادامه داد: در نگاه سنتی رابطهای بین بدن و نَفس است. میدانیم که روح انسان مایه حیات انسان است و روح وقتی به بدن تعلق میگیرد به آن نفس و هنگامی که از بدن جدا میشود به آن روح میگویند. براساس آنچه که در علوم اسلامی گفته شده است ما سه بدن داریم یکی جسمی که در این عالم است، دیگری جسم برزخی است و سوم نیز جسم قیامتی است که روحمان در نشئت قیامتی با آن همراه است.
محمدی اضافه کرد: نسبتی که میان نَفس و جسم است نسبت مهمی است. نَفس بر بدن مسلط است اما ارتباط میان آن دو دوسویه است. لذا میبینیم که در ورزشهای جدید رزمی در مشرق زمین بحث تمرکز روحی حرف اول را میزند چون میدانند به میزانی که میتوانند نفس را قدرت دهند جسم نیز قدرتمند میشود.
وی بیان کرد: شما کافیست که نفست چیزی را اراده کند و بدن آن را تحمل میکند و انجام میدهد مشکل ما در تحمل شدائد و سختیها، مشکل روحیست و نه جسمی. خیلی وقتها میتوانیم این مشکل را با قوت جسم تقویت کنیم.
محمدی با اشاره به اینکه «اَشجَعُ النّاسِ مَن غَلَبَ هَواهُ» اضافه کرد: قوت جسم زمانی میتواند امر ارزشی بزرگی چون شجاعت را میتواند رقم بزند که نفس را مهار کند وقتی حالتهای نفسانی را کنترل کند.
وی عنوان کرد: نگاه سنتی به ورزش است و هم نگاه مدرن. در نگاه سنتی قرآن جاری در زمان است یعنی قرآن کاملاً زمانهشناسه است و ناظر بر تمام تحولات زمانه راهبری میکند و رهنمودهای اختصاصی ارائه میدهد. بخش عمدهای از قسمهای قرآن به زمان است «والعصر» اما در زمان خاصی نمیماند و لذا جاودانه و فراگیر است. در نگاه سنتی معتقد بودند که انسان هم جسم دارد و هم روح و باید تلاش کنی تا هر دو پرورش پیدا کند . هرچند جسم قویتر باشد روح انسان نیز بهتر کار میکند.
محمدی افزود: این نگاه سنتی در حقیقت غلط نیست اما بر مصادیق ورزشی امروزه تطبیق ندارد و باید کمی از این فراتر رویم و با نگاه جدیدی به حوزه ورزش برخورد کنیم. ورزش به مثابه واقعیتی از ملازمات دنیای مدرن باید مورد توجه ما واقع شود. امروزه ورزش به عنوان واقعیتی از ملازمات این دنیا است و این واقعیت اگر از مجرای صحیح خودش نگاه شود میتواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای امروز و پاسخگویی دین به بسیاری از الزامات امروزی باشد.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی ادامه داد: دین ناظر به نیازهای زمانه است و نگاه سنتی به ورزش حداکثر ورزش را ورزش عمومی تعریف میکرد که نوعی فعالیت فردی و بازی بوده است. اما در نگاه مدرن اصلا اینگونه نیست بلکه امروزه فلسفه ورزش، جامعهشناسی ورزش، اقتصاد ورزش و ... داریم. اینها فضای نوعی را برای ما به وجود آمده است.
وی بیان کرد: بلکه امروزه امر جدیدتر و فراگیرتر و مهمتری وجود دارد با عنوان سیاست ورزش، دیپلماسی ورزش و فرهنگ ورزش که چون در زمینه اقتصاد ورزش، ورزش راهبر فعالیتهای اقتصادی میشود به گونهای که بسیاری از فعالیتهای اقتصادی در راستای ورزش شکل میگیرد.
محمدی گفت: لذا من معتقدم که تمام دستگاههای غیر ورزشی باید در موضوع خودشان با وزارت ورزش و جوانان تفاهمنامه داشته باشند و ریز این موضوع تعیین شود و وظایف متقابل تعریف شود. اگر وزارت ورزش در کارکردهای خودش موفق باشد هر یک از حوزهها چون دیپلماسی در جهان، اقتصاد و فرهنگ و ... سربلندتر میشود.
وی ادامه داد: امروزه ورزش با نگاه سنتی و بازی تنها نیست بلکه نگاه عمیق و اساسی است که تمام فرآیندهای تلاشهای سیاست و اقتصاد و فرهنگ و ... تحت تأثیر این مقوله است. از سوی دیگر خوب است که نسبت ورزش را با رسانه خوب تعریف کنیم که فوقالعاده بهره میبرید که این امر متقابل است همانطور هم رسانه از شما و ورزش بهره مند میشود.
محمدی بیان کرد: ورزش نیز میتواند کارکرد دینی داشته باشد و میتواند بسیار با دین تعامل خوبی داشته باشد. در حال حاضر یکی از موفقترین مراکز دینی جاییست که فعالیت ورزشی خوبی در آن انجام میشده است. مساجد و مراکز دینی که به ورزش توجه کردند و توانستند بین دین و ورزش ارتباط برقرار کنند کار دینی موفقی نیز داشتهاند.
وی اضافه کرد: ورزش نیز مختص به جوانان نیست اما آنچه که در ورزش مهم است جوانمردی و داشتن این روحیه است. آنچه که در ورزش حرف اول را میزند ارتباط برقرار کردن میان جوانی، حماسه و ورزش است. تمام محور روحیه جوانمردی بازگشتش به مدیریت بر قلوب جوانان با تربیت حماسی است.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با تأکید بر اینکه دفاع قهرمان جمهوری اسلامی مظهر و تجلی از روحیه حماسی جوانان است، بیان کرد: مهمترین هویت یک جوانان، حماسه است. لذا باید به این امر توجه شود تا آنها را به مقاصدی که مورد نظر خودمان است هدایت کنیم.
وی بیان کرد: اگر ورزش در بستر فرهنگ به ویژه فرهنگ قرآنی قرار نگیرد و یا بالعکس شود از جاهایی کسب تکلیف میکند که در آن هنگام میتواند به یک تهدید تبدیل شود. ورزشی میتواند برای این کشور فرصت باشد و الهام بخش باشد که در بستر فرهنگ قرآنی نشو و نما کند.
محمدی اظها کرد: به عبارت دیگر افرادی میآید و در جامعه الگو میشوند که فاقد اولیات اخلاقی و اولیات دینی میشوند که جوانان متناسب با آنها ارزشهای اولیه خودشان را از دست میدهند. لذاست که جایگاه این مسابقات مشخص میشود.
وی تأکید کرد: توجه به دو گروه هنرمندان و ورزشکاران در جامعه مطرح است. این دو جامعه به شدت در معرض آسیب هستند. اینکه میگویم برپایی این مسابقات به صورت هوشمندانه و دقیق انجام شده است بخاطر اینکه این عرصه فاقد زیرساختهای فرهنگی قوی به ویژه منابع دینی و قرآنی بودهایم و این تهدید بزرگی در کشور بود.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی اظهار کرد: این مسابقات اگر به شکل اساسی و جدی سازمان یافته شود و بیاید حقیقی شود و از حالت صورت خارج شود. چون قرآن صدای خود خداوند است که از حنجرههای طلایی باید ظهور کند که این مطلوب و تأثیرگذار است و امریست که مد نظر ماست. لذا باید در جامعه ورزشی افرادی که میخواهند الگو شوند از عالیترین مهارتهای قرآنی و الهی بهرهمند شوند که این نکته مطلوب است.
وی بیان کرد: ورزشکار پاک و مطهر ما که حقیقت ناب قرآنی را در دل خودش راه میدهد و خودش را از این حقیقت ناب بهرهمند میکند او در حقیقت حافظ قرآن میشود و در حقیقت قرآن حافظ او میشود چون تنها راه نجات همین است. بنابراین از همه جانبههای قرآن باید استفاده کرد تا این نسل را در پناه قرآن قرار داد. باید از تمام جاذبههای قرآن استفاده کرد تا ورزشکاری پرنور و نمونه برای جامعه امروز تربیت کنیم.
محمدی اظهار کرد: امروز اگر ورزشکارانی که مقتدای جامعه هستند فاقد فضیلتها و کرامتهای اخلاقی شوند جامعه جوانان و نوجوانان ما با الگوگیری از آنها به فساد بیافتند تمام افرادی که میتوانستند در اصلاح این امور گام بردارند و نتوانستند مقصرند و قطعا قیامت سختی خواهند داشت چنانکه وظیفه ما نیز به عنوان روحانیت در این عرصه سخت است.
وی عنوان کرد: این دومین دوره مسابقات نیز میتواند گامی بلند و اساسی برای این حوزه باشد. قرآن کریم با معارف ناب در عقلها نفوذ میکند و با هنرهایش در قلبها. انسان دو نیاز اساسی دارد که یکی اغنای نظری و معرفتی و عقلانی است و دیگری اغنای معنوی و روحیست که قرآن به این دو مقوله توجه کرده است و دو تجلی دارد که یکی جلالی و دیگری جمالی است. قرآن در تجلی جلالی نظام سازی میکند و اصول و راهبردها را بیان میکند و اغنای نظری میکند و با تجلی جمالی خودش و ابعاد هنریاش اغنای عاطفی و احساسی میکند. لذا قرآن هم عقلها را تسخیر میکند و هم قلبها را.
محمدی گفت: هنری که در این مسابقات شکل میگیرد مفهوممحور بودن و توجه به ابعاد عقلانیست و اینکه قرار است جوانانی را از مشرب و معرفت قرآنی سیراب کنیم و نیازهای روحیاش برطرف شود باید در کنار این بخش مفهومی به بخش هنری قرآن نیز توجه خاص شود و آن نیازهای احساسی و عاطفی جوانان را توجه کرد.
وی بیان کرد: لذا قرائت جز بخشهای هنری است چنانکه 35 هنر قرآنی داریم که میتوان جشنواره آن را راه انداخت چنانکه در حوزه نمایشی تئاتر قرآنی، کاریکاتورها و چهرههای زشت قرآنی، فیلمهای کوتاه قرآنی، اقسام نقاشیهای قرآنی و...بنابراین این مسابقات راه آیندهاش راه بلندی است که بیش از 110 رشته برای آن تعریف کردهام که لازم نیست در حال حاضر گفته شود اما آرام آرام به سمتش میرویم.
محمدی عنوان کرد: جامعه ورزشی ما به دلیل حضور سه گروه ستادی، ورزش عمومی و قهرمانی که فوقالعاده مخاطب فراگیر و جامعی دارد میتواند هر 110 رشته را به تمامه هر ساله یک سطحی مطرح کند. امروزه آرام آرام از پرچم برگزاری مسابقات قرآنی در جهان اسلام گامهایی برداریم و دور سوم این مسابقات را بینالمللی برگزار کنیم و برویم به سمت اینکه برای تمام ورزشکاران جهان اسلام که الگو هستند این مسابقات را برگزار کنیم.
وی با اشاره به تأکید دین بر اعتدال، تصریح کرد: تعادل در حوزه این وزارتخانه آن است که موضوع آن که سایر اقشار با تأکید بر جوانان هستد باید در تربیت جسم و روح در توازن و تعادل قرار گیرد. اینجا مسئول تربیت جسم به تنهایی نیستیم چون این فارغ از روح و معنویت نیست. در فرآیند آموزشهای نظامهای ایدئولوژیک مثل ما فرآیند آموزش با پرورش دقیقاً فرآیند واحدی است.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی اظهار کرد: لذا توسعه فرهنگ قرآنی مثلث سه ضلعیست شامل توسعه معرفت قرآنی شامل روخوانی، روانخوانی، زیباخوانی، تفسیر و ... و توسعه ایمان قرآنیست که باید این فرهنگ قرآنی در دل جا بگیرد و عمل به مقتضای قرآن است به عبارت دیگر توسعه فرهنگ قرآنی به مانند درختیست که ریشه، تنه و ساقهها معرفت و ایمان قرآنیست و میوه آن عمل و رفتار قرآنیست.
وی تأکید کرد: وزارت ورزش و جوانان به نظر من پرچمدار اصلی این حرکت قرآنی باید در کشور باشد و رشد متعادل و متوازن سه بعد معرفتی، ایمانی و رفتاری مطلوب است. توسعه فعالیتهای قرآنی در وزارت ورزش مطلوب نیست بلکه توسعه فرهنگ قرآنی مطلوب است و توسعه این امر هم یعنی توسعه متوازن سه بعد معرفتی، ایمانی و رفتاری.