حجتالاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی، عضو هیئتعلمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، به بحث درباره حدود دخالت دولت در اقتصاد براساس آموزههای اقتصاد اسلامی پرداخت و اظهار کرد: آموزههای نظام اقتصادی سرمایهداری میگویند که دولت نباید در اقتصاد دخالت کند، باید نقش ناظر داشته و هرکجا بازار به خوبی عمل نمیکند، دولت باید دخالت کرده تا بازار آزاد نقش خود را به خوبی ایفا کند.
دولت در نظام سرمایهداری در خدمت بانکداران و سرمایهداران است
وی افزود: بنابراین گفته میشود دخالت دولت در نظام سرمایهداری دخالت حداقلی است، اما مشاهده میکنیم که در دهههای اخیر گاهی دولتها دخالتهای بسیاری در عرصه اقتصادی داشتهاند و واقعیت امر این است که در نظام سرمایهداری، دولتها زمانی در اقتصاد دخالت میکنند که منافع سرمایهداران به خطر بیفتد.
یوسفی اظهار کرد: دولت در نظام سرمایهداری در خدمت سرمایهداران است و مثال بسیار واضح و روشن این سخن این است که در بحران اقتصادی سال 2008 به بعد بانکداران و سرمایهداران سبب اصلی مشکلات اقتصادی بودند و دولتها برای نجات آنها ناچار شدند از طریق استقراض، به این بنگاههای اقتصادی کمک کنند تا ورشکست نشوند.
حضور مسئولانه دولت در اقتصاد اسلامی
وی ادامه داد: در چنین شرایطی دولتها دچار کسری بودجه شده و این کسری را از طریق فشار به طبقات متوسط و پائین جبران کردند و هزینههای آموزش، پژوهش و تأمین اجتماعی را کاهش داده، ساعات کار کارگران و بسیاری از خدمات دیگر که طبقات پائین جامعه از آن استفاد میکردند را کاهش دادند تا کسری بوجه دولت را جبران کنند.
عضو هیئتعلمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان کرد: چنین دخالتی در نظام اقتصادی اسلام مطرود و غیرقابل قبول است. از دیگاه اسلام، اساسا تعبیر دخالت در اقتصاد، تعبیر صحیحی نیست و با بار ارزشی منفی روبرو است؛ چراکه براساس اصول اقتصاد اسلامی دولت باید در اقتصاد حضور مسئولانه داشته باشد.
مسئولیتهای عمده دولت در اقتصاد اسلامی
یوسفی افزود: از دیدگاه اسلام برای دولت مسئولیتهایی اقتصادی تعریف شده است و تنها در چارچوب ایفای آن مسئولیتها باید در اقتصاد حضور داشته باشد و به همین دلیل، حضور مسئولانه دولت در اقتصاد برای انجام تکلیف و مسئولیتهایش، تعبیری درست و قابل اعتنا است.
این پژوهشگر اقتصاد اسلامی در پایان گفت: عمدهترین مسئولیت دولت در اقتصاد اسلامی، رفع فقر عمومی و تأمین نیازهای مردم در حد کفاف و این امر، حد و میزان دخالت دولت در اقتصاد اسلامی است؛ لذا تفاوت دخالت دولت از دیدگاه نظام سرمایهداری و حضور مسئولانه دولت در اقتصاد اسلامی از دیگاه اسلام با این بیانات روشن میشود.