تشریح مفهوم مردم‌سالاری اقتصادی دینی و نقش آن در ترفیع جایگاه تعاون
گروه اقتصاد: عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: تنها براساس مردم‌سالاری اقتصادی دینی می‌توان ابعاد و اجزای تعاون را کاملا کشف و طراحی کرد و تنها با این رویکرد و براساس آ‌موزه‌های اسلامی می‌توان ساختار اقتصاد تعاونی را توسعه داد.
حجت‌الاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در پاسخ به این پرسش که با توجه به نزدیک بودن آغاز نگارش برنامه ششم توسعه چه پیشنهادهایی برای ارتقای تعاون در این برنامه ارائه می‌دهید؟ اظهار کرد: توسعه تعاون به این موضوع بستگی دارد که تنظیم‌کنندگان برنامه ششم توسعه چه نوع نگاهی به خود اقتصاد تعاونی و نقش آن در تأمین اهداف اقتصادی، رفع فقر، توزیع عدلانه ثروت و درآمدهای جامعه داشته باشند.
اهمیت نگاه برنامه‌ریزان اقتصادی در توسعه تعاون
وی افزود: اگر نگاه برنامه‌نویسان و برنامه‌ریزان، نگاه منطقی، معقول و مثبتی باشد قاعدتا باید این بخش بسیار قوی دیده شود اما اگر نگاه نظام سرمایه‌داری که به هیچ وجه با تعاون سازگاری ندارد یا نگاه چپ‌گرای کمونیستی و سوسیالیستی حاکم باشد اقتصاد تعاونی جایگاه مؤثر و مثبتی پیدا نخواهد کرد.
یوسفی اظهار کرد: در اقتصاد سه نوع نگاه و رویکرد اساسی وجود دارد که یک نوع، نگاه سرمایه‌سالاری اقتصادی است که این نگاه با مبانی نظام سرمایه‌داری سازگاری دارد. نگاهی دومی که وجود دارد نگاه دولت‌سالاری اقتصادی است که با مبانی نظام کمونیستی و سوسیالیستی سازگاری دارد.
ارتقای جایگاه تعاون دستوری نیست
وی به نگاه سوم اشاره کرد و گفت: نگاه دیگر که بسیار مهم است مردم‌سالاری اقتصادی دینی است که مبانی و اجزای خاص خود را دارد و در این نوع نگاه کاملا می‌توان براساس مبانی اسلامی و نظام اقتصادی اسلام ابعاد و اجزای تعاون را کشف و طراحی کرد و اقتصاد تعاونی تنها با این نگاه سوم سازگاری دارد و تنها با این رویکرد و براساس آ‌موزه‌های اسلامی می‌توان ساختار اقتصاد تعاونی را توسعه داد.
حجت‌الاسلام یوسفی تأکید کرد: اگر مسئولان ما دارای این نگاه مردم‌سالاری اقتصادی دینی باشند می‌توان امیدوار بود که در برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصاد تعاونی جایگاه مناسب خود را پیدا کند؛ پیدا کردن این جایگاه دستوری نیست بلکه تابع آن است که مسئولان برنامه‌نویس و برنامه‌ریز چه باورها و مبانی‌ای داشته باشند؟
تفاوت مردم‌سالاری اقتصادی دینی با سرمایه‌داری و سوسیالیسم
وی در پاسخ به این پرسش که مردم‌سالاری اقتصادی دینی چه ویژگی‌هایی دارد؟عنوان کرد: بنده سه نوع نگاه اقتصادی که وجود دارد را تشریح می‌‌کنم تا معنای مردم‌سالاری اقتصادی دینی به خوبی تشریح شود. در نظام سرمایه‌داری مالکیت منابع تولیدی، محصول تولیدی و مدیریت فرایند اقتصادی کاملا در اختیار صاحبان سرمایه است و نیروهای کار ماهر، نیمه‌ماهر و ساده غالبا تنها از یک دستمزد حداقلی بهره‌مند هستند.
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: در نظام دولت‌سالاری اقتصادی مالکیت منابع تولیدی، محصول تولید و مدیریت فرایند اقتصادی در اختیار دولت است و وضعیت نیروهای کار در نظام دولت‌سالار اقتصادی بدتر از سرمایه‌سالاری اقتصادی است.
ترفیع شأن نیروهای فعال اقتصادی در نظام اقتصادی اسلام
وی تأکید کرد: اما ویژگی اصلی مردم‌سالاری اقتصادی دینی مبتنی بر مبانی و فقه نظام اقتصادی اسلام این است که ضمن اینکه سرمایه عقیم نیست، جایگاه مناسب خود را داشته و از حق عادلانه خود بهره‌مند است، نیروهای فعال اقتصادی یعنی نیروی کار ماهر، نیمه‌ماهر و ساده غالبا مالک منابع و محصول تولیدی هستند و نقش جدی در مدیریت فرایند اقتصادی دارند.
یوسفی عنوان کرد: این شرایط به گونه‌ای است که جایگاه نیروی کار و شأن و منزلت جایگاه انسانی در نگاه مردم‌سالاری اقتصادی دینی نسبت به جایگاه سرمایه جایگاه ترفیع پیدا می‌‌کند؛ برخلاف نظام سرمایه‌داری اقتصادی که جایگاه فعالان اصلی اقتصادی تنزل پیدا کرده و جایگاه سرمایه و صاحبان سرمایه ترفیع پیدا می‌‌کند.
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان اظهار کرد: در اسلام سرمایه نقش قابل قبولی در تولیدات دارد و متناسب با نقش خود جایگاه خاص خود را دارد اما نیروهای فعال حقیقی که همان نیروهای کار ماهر، نیمه‌ماهر و ساده هستند براساس مبانی اسلامی ترفیع شأن و جایگاه پیدا می‌کنند.
