لزوم توجه به ظرفیت‌های هنری برای تبیین پیام‌های امام رضا(ع)
گروه ادب: حجت‌الاسلام زائری در رونمایی کتاب «غریب قریب» گفت: سخنان امام رضا(ع) را باید در قالبی جدید برای جوانان تبیین کرده و از ظرفیت‌های هنری در این راستا بهره ببریم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مراسم رونمایی از کتاب «غریب قریب» عصر امروز، سه‌شنبه 3 شهریورماه با حضور مجتبی حسینی، مدیرعامل کتابخانه و موزه ملک، حجت‌الاسلام محمدرضا زائری، مدیر فرهنگسرای شهدای انقلاب، علی ثابت‌نیا، مدیر مرکز آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی، داریوش ارجمند، بازیگر، سعید تشکری، نویسنده و جمعی از نویسندگان در خبرگزاری مهر برگزار شد.
علی ثابت‌نیا در این مراسم با اشاره به اهداف مؤسسه آفرینش‌های هنری گفت: این مؤسسه قصد دارد با توجه به رشته‌های گوناگون هنری، اعم از رمان، موسیقی، نقاشی و ... فرهنگ رضوی را در میان مردم به ویژه جوانان گسترش دهد.
وی افزود: این مؤسسه همچنین با انتشار کتاب‌هایی که در گنجینه آستان قدس رضوی قرار دارد در تلاش است تا توجه جوانان را به فرهنگ رضوی جلب کند، از این رو تولید رمان را در راستای اهداف خود آغاز کرده و «غریب قریب» از این دست است.
ثابت‌نیا ادامه داد: رمانی دیگر نیز درباره ابراهیم سلطان از سوی سعید تشکری در حال نگارش است که ابراهیم سلطان کاتب یکی از قرآن‌های نفیسی است که وی از نوادگان دوره تیموری بوده و آن را به حرم رضوی وقف کرده است.
زائری: هماهنگی فرم و محتوا در «غریب قریب»
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری، مدیر فرهنگسرای شهدای انقلاب نیز گفت: قبل از هر مطلبی باید به نویسنده این کتاب ارزشمند تبریک بگویم و در مقابل این کار باید بگویم که ما هیچ کاری نکرده‌ایم و آنچه بوده همه عنایت شمس‌الشموس است و همچنین اگر امروز داریوش ارجمند به عنوان مالک اشتر شناخته می‌شود، عنایت خداوند است.
وی افزود: کاری که کتاب تشکری با مخاطب می‌کند این است که تکلیفش را در تاریخ نشان می‌دهد و بسیاری از حرف‌های بی‌ربطی که گفته می‌شود به این دلیل است که تکلیفمان با تاریخ و جغرافیا مشخص نیست و در این راستا رسانه کار جغرافیا را انجام می‌دهد و تاریخ برعهده نویسنده است که نشان دهد در گذشته چه رخ داده است و در این کتاب نیز این گونه است که اگر به زیارت امام رضا(ع) می‌رویم در گذشته و ادورا تاریخی چه‌ها و چگونه گذشته است.
حجت‌الاسلام زائری ادامه داد: هنر قلم تشکری این است که تاریخ را به زیبایی و با قلمی خوشخوان نوشته است و کارکرد چنین کتابی این است که مخاطب را آماده کند که وقتی به زیارت می‌رود، به او نشان دهد که امتداد یک جریان است و تکلیف مخاطب را مشخص کند.
وی تصریح کرد: این اثر با قلم خوش‌دست و خوشخوانی به نگارش درآمده و فرم و محتوا در آن هماهنگ است؛ چرا که در برخی آثار دیده می‌شود که این گونه نبوده و گاه فرم و یا محتوا در کتاب برجسته است؛ از سوی دیگر این اثر دارای حروف‌چینی و صفحه‌آرایی مناسب و هماهنگ بوده است.
حجت‌الاسلام زائری در ادامه با اشاره به اهمیت کار مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی بیان کرد: این مؤسسه ظرفیت هنری را در خدمت قدسی قرار داده تا مردم را به سمت این هدف مقدس هدایت کند در حالی که در گذشته تصورم این بود که این مؤسسه فقط به امور هنری داخل آستان قدس رضوی و موزه آن توجه دارد.
وی در پایان سخنان خود یادآور شد: در آینده فضاها و اتفاقات جدیدی در حوزه تکنولوژی ایجاد می‌شود و باید از این فضاها و ظرفیت‌ها در خدمت اهداف قدسی بهره ببریم و سخنان امام رضا(ع) را در قالبی جدید برای جوانان تبیین کنیم و این کتاب و امثال آن می‌تواند طلیعه چنین حرکتی باشد.
ارجمند: «غریب قریب» رمان یگانه‌ای است که تالی آن در ادبیات ما نوشته نشده است
داریوش ارجمند، بازیگر و از دوستان نویسنده در این مراسم گفت: رمان «غریب قریب» رمان یگانه‌ای است که تالی آن در ادبیات ما نوشته نشده است، برای اینکه در ادبیات فارسی غوطه‌وریم و می‌دانیم که اگر چنین کتابی بوده، یا فریبکارانه بوده و یا در پی هدفی بوده، مانند کاری که برخی مداحان انجام می‌دهند و گاهی فرد را از دین بیزار می‌کنند، در حالی که در این کتاب این گونه نیست.
وی افزود: کتاب «غریب قریب» یک قصه اعتقادی است که با شیوه‌ای هنرمندانه نوشته شده که گاه مانند نمایشنامه‌ای می‌توان آن را در ذهن تصور کرد که این موضوع به دلیل اعتقادات دینی و علمی نویسنده است که سبب نگارش چنین اثری شده است.
ارجمند ادامه داد: در مورد حضرت رضا(ع) قصص بسیاری وجود دارد، اما باید پرسید این حرم سرنوشتش چه بوده و در طول تاریخ چه بر سر ان آمده است و چه اتفاقاتی رخ داده است و چه نکات مهمی است که در همین روزگار هم به خاطر زیارت این حرم، افرادی که شال‌های سیاه دارند، آن را نوعی بت‌پرستی می‌دانند و مردم را از زیارت این مکان منع می‌کنند همانند پادشاهانی که در طول تاریخ این کار را انجام می‌دادند.
قادری: «غریب قریب» برای همه مخاطبان است
نصرالله قادری در بخش دیگری از این مراسم گفت: «غریب قریب» فرمول‌های نوشتاری را بر هم زده؛ از این رو نمی‌توان آن را با قواعد موجود، به نقد کشید؛ چرا که این اثر یک کار دینی و مذهبی بوده و شبه روشنفکران آن را نمی‌خوانند و آن را روضه می‌دانند و اگر هم بخوانند حرفی در مورد آن نمی‌زنند، اما از دیدگاه «گادفادرها» این کتاب با هیچ فرمولی همسان نیست و از نظر آنها چون سیدمهدی شجاعی روضه‌خوان است پس سعید تشکری هم نوحه‌خوان.
وی افزود: از دیدگاه اخیر، دنیای این کتاب یک شیء است و این پرسش مطرح می‌شود که آیا شیء می‌تواند یک کاراکتر باشد یا خیر؟ تمام داستان در یک مکان رخ داده و این مکان کاراکتر اصلی خودش است، اما بدون صاحبش معنا ندارد. این مکان که ساخته می‌شود، ویران می‌شود و باز مجدد ساخته می‌شود و در چرخه تولد، مرگ، تولد پیش می‌رود.
قادری ادامه داد: عشق نکته برجسته این کتاب است ما اثری در دنیای هنر نداشتیم که با حضرت رضا(ع) پیوند داشته باشد و بتوان آن را در سینما، تئاتر و یا تلویزیون برگردان کرد و بتوان آن را به مخاطبان گوناگونی عرضه کرد؛ از این رو این اثر فقط برای مخاطب شیعه به نگارش درنیامده و سایر مخاطبان نیز می‌توانند از آن بهره ببرند.
وی گفت: برای اینکه به صحت دریافت‌های خود در مورد این کتاب پی ببرم این کتاب را به یک نویسنده ارمنی دادم و هنگامی که تنها بخش‌هایی از آن را خواند گفت که کتاب را ببرم که من گفتم این کتاب در مورد حضرت مسیح شما که نیست در مورد حضرت رضای ماست و وقتی از او در مورد اثر پرسیدم متوجه شدم توانسته به عشق صاحب مکان پی ببرد.
این نویسنده گفت: «غریب قریب» یک اتفاق در رمان‌نویسی ایران است و از دیدگاه تاریخی، روانشناسی شخصیت نوع تازه‌ای از رمان را عرضه می‌کند و می‌توان به آن از این مناظر نگاه کرد.
تشکری: حرم امام رضا(ع) کشف من در رمانم بود
سعید تشکری، نویسنده اثر در پایان این مراسم گفت: هر بار که یک رمان خوب می‌خوانم در آن رمان یک مکان خوب وجود دارد که آن مکان جاودانه است، کتاب‌هایی چون ناباکوف و گوژپشت نتردام همه دارای یک جا و مکان هستند که یا خودشان شهرت دارند و یا طی تاریخ مشهور شده‌اند.
وی در ادامه گفت: من در کارهایم کمتر سراغ مکانی مانند حرم امام رضا(ع) رفته‌ام؛ چرا که همیشه به شخصیت امام رضا(ع) توجه داشته و پرداخته‌ام و کشف من در رمان «غریب قریب» همین موضوع بود.
تشکری عنوان کرد: من سال‌ها فیلمنامه و نمایشنامه نوشته‌ام، اما لذت نبردم چون احساس کردم محلی نیست که بتوانم در مورد آن حرف بزنیم؛ چرا که رمان یک اثر تک‌صدایی نیست و به بازیگران سنجاق نمی‌شود، بلکه بازیگر رمان، کلمه است و هنوز فکر می‌کنم که هانری کُربن درست گفته که کشف مقدس لذت مقدس دارد و من حس می‌کنم که این مکان کشف نشده بود.
در بخش دیگری از این مراسم، سیدمظفر شجاعی، متنی را که برادرش سیدمهدی شجاعی درباره رمان غریب قریب برای سعید تشکری نوشته بود قرائت کرد.
یادآور می‌شود، در پایان این مراسم نیز از کتاب یادشده رونمایی شد.
