تأکید شیخ رجبعلی خیاط بر فنای فی الله بود

به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، «رجبعلی نکوگویان» مشهور به «جناب شیخ» و «شیخ رجبعلی خیاط» در سال 1262 هجری شمسی، در شهر تهران دیده به جهان گشود و سرانجام این عارف اهل دل در روز بیست و دوم شهریورماه سال 1340 هجری شمسی سیمرغ وجودش پس از عمری خودسازی و سازندگی از این جهان پر کشید. به مناسبت سالروز ارتحال این عارف سفر کرده بخشی از دیدگاه‌های عرفانی شیخ رجبعلی خیاط را مرور می‌نماییم.

حکمت آفرینش انسان از دیدگاه شیخ رجبعلی

آیت‌الله ری‌شهری در بخشی از کتاب کیمیای محبت، یادنامه مرحوم شیخ رجبعلی خیاط، پیرامون حکمت آفرینش انسان از نظر شیخ رجبعلی خیاط چنین می‌نویسد: «جناب شیخ رجبعلی، معتقد بود که حکمت آفرینش انسان، خلافت الهی و نمایندگی خداست و انسان، هرگاه به این مقصد برسد، می‌تواند کار خدایی کند و راه رسیدن به آن، اطاعت از خدا و مخالفت با هوای نفس است. ایشان در این‌باره می‌گفت «در حدیث قدسی آمده: یابن آدم خلقت الاشیاء لأجلک و خلقتک لأجل؛ ای فرزند آدم! همه چیزها را برای تو آفریدم و تو را برای خودم آفریدم».عبدی اطعنی حتی اجعلک مثلی او مثلی؛ بنده من از من فرمان‌برداری کن، تا تو را مثل خود یا مثل خود بگردانم».

پرهیز از هوای نفس

شیخ رجبعلی، اعتقاد داشت که تا انسان به مقام خلیفة اللهی یعنی جانشینی و نمایندگی خدا در زمین نرسد، آدم نمی‌شود و می‌فرمود: قاشق، برای غذای خوردن است و فنجان برای چای نوشیدن انسان هم تنها برای آدم شدن، خوب است.

وی مکرر می‌گفت: خداوند به من کرامت کرده، شما هم کار خدایی انجام دهید، به شما هم می‌دهد. آقای بنا! آقای خیاط! شما این خشتی که می‌گذارید و این سوزنی که می‌زنید به عشق خدا بزنید و حواستان به خدا باشد. این لباس متری صد تومان را که به تن داری نگو من متری صد تومان خریده‌ام، بگو «این را خدا داده» مُعرف خدا باش نه مُعرف خودت!

جناب شیخ رجبعلی، معتقد بود تا انسان به غیر خدا توجه دارد و غیر خدا او را می‌خواهد در واقع مشرک و دل او آلوده به زنگار شرک است و در این زمینه به آیه شریف 28 سوره توبه«...إِنَّمَا الْمُشْرِکُونَ نَجَسٌ...» استدلال می‌کرد.

چرا حقایق خلقت را متوجه نمی‌شویم؟

تا وقتی که غبار شرک بر آئینه دل باشد، انسان نمی‌تواند با حقایق هستی آشنا شود از این رو شیخ می‌فرمود «تا انسان توجهش به غیر خداست، نسبت به حقایق هستی نامحرم است و از باطن خلقت، آگاه نیست».

راه باز شدن چشم دل

اما اگر انسان خالص شود، غبار شرک از آئینه دل او زدوده شده، محرم راز آفرینش می‌شود. جناب شیخ در این باره می‌فرمود «اگر کسی برای خدا کار کند، چشم دلش باز می‌شود، اگر مواظب دلتان باشید و غیر خدا را در آن راه ندهید آنچه را دیگران نمی‌بینند می‌بینید و آنچه را دیگران نمی‌شنوند می‌شنوید».

اثر نگاه به نامحرم بر انسان و چشم برزخی شیخ رجبعلی

در بخشی دیگر از کتاب کیمیایی محبت حکایتی آمده که مرحوم دکتر حسن توکلی نقل کرد «روزی من از مطب دندان‌سازی خود حرکت کردم که به جایی بروم. سوار اتوبوس شدم، میدان فردوسی یا پیش‌تر از آن، ماشین نگه داشت و جمعیتی سوار شدند سپس نگاه کردم دیدم راننده زن است. دوباره نگاه کردم دیدم همه مسافران هم زن هستند، همه یک شکل و یک لباس! دیدم بغل دستی‌ام هم زن است! خودم را جمع کردم اشتباهی سوار شده‌ام و این اتوبوس ویژه کارمندان است. اتوبوس نگه داشت و خانمی پیاده شد، آن زن که پیاده شد همه مرد شدند!

با این که ابتدا بنا نداشتم پیش شیخ رجبعلی بروم ولی از ماشین که پیاده شدم به حضور شیخ رسیدم، قبل از این که من حرفی بزنم شیخ فرمود: «دیدی همه مردها زن شده بودند؟! چون مردها به آن زن توجه داشتند همه زن شدند»! بعد گفت «وقت مُردن هر کس به هر چه توجه دارد همان جلوی چشمش مجسم می‌شود ولی محبت امیرالمؤمنین(ع) باعث نجات می‌شود. چه قدر خوب است که انسان محو جمال خدا شوید تا آنچه را که دیگران نمی‌بینند، ببیند و آنچه را دیگران نمی‌شنوند، بشنوید».

امیرمحسن سلطان احمدی