نامه‌های منتشر نشده علامه قزوینی به فروغی و اقبال آشتیانی در قالب کتاب منتشر شد
گروه ادب: کتاب «نامه‌های علامه محمد قزوینی به محمد علی فروغی و عباس اقبال آشتیانی» به کوشش زنده‌یاد ایرج افشار و نادر مطلبی کاشانی با مقدمه احمد مهدوی دامغانی از سوی انتشارات طهوری روانه بازار کتاب شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به نقل از روابط عمومی انتشارات طهوری، این کتاب شامل 18 نامه از مرحوم علامه قزوینی به ذکاءالملک فروغی و عباس اقبال آشتیانی به انضمام نامه‌ای از ذکاءالملک به علامه قزوینی است که به غیر از یک مورد همگی برای نخستین‌بار چاپ و منتشر می‌شود.
نامه‌های این کتاب که اغلب طرح مسائل شخصی و خصوصی مانند گرفتاری‌های مادی، سختی زندگی در اروپا بعد از جنگ جهانی اول، ازدواج، وضعیت کارهای علمی، تصحیح جهانگشای جوینی و اظهارنظر درباره برخی رجال است، بین سال‌های 1919/1298 تا 1937/1315 است و گویای دوستی عمیق و صمیمی نویسنده و مخاطبان است.
این نامه‌ها به لحاظ شناخت حالات و روحیات مرحوم قزوینی و طرز کار او حائزاهمیت و توجه بسیار است. مطلبی کاشانی در مقدمه این کتاب نوشته است: «برخی از نامه‌های محتوایی در حکم یک مقاله علمی دقیق هستند. قزوینی به وسواس علمی مشهور است و محتوای هر یک از نامه‌ها که هیچ گاه برای انتشار نوشته نشده بود، این نکته را آشکارتر می‌سازد.»
ایرج افشار در یادداشت کوتاهی با اشاره به خریداری نامه‌های علامه قزوینی به عباس اقبال آشتیانی از وارث نوشته است: «قطعاً نامه‌های بسیار دیگری می‌باید میان دو دانشمند تحریر شده باشد، ولی همین 9 نامه نصیب من شد و مابقی می‌باید به دست دیگران رسیده باشد.»
احمد مهدوی دامغانی، در مقدمه‌ای نامه‌های قزوینی در این کتاب را «غم‌نامه» یا «رنج‌نامه» توصیف می‌کند که هر خواننده رقیق‌القلب و نازک‌دلی را که به علم و ادب دلبستگی داشته باشد، سخت متأثر می‌سازد و به گفته وی، لحن علامه قزوینی در این نامه‌ها که فروغی را «برادر عزیز» خطاب می‌کند، بسیار صمیمی و عاری از مداهنه و تملق است.
این استاد ادبیات و زبان فارسی، از این جهت نامه‌های این مجموعه را غم‌نامه و رنج‌نامه می‌نامد که خوانندگان امروز پی می‌برند که علامه قزوینی «با چه گفتاری و خون جگری زندگی خود و زن و فرزندش را اداره کرده است و در عین حال آن همه اثر نفیس و شریف ادبی و تاریخی از خود به یادگار گذاشته است.»
محتوای این نامه‌ها گواه دوستی عمیق و رفاقت صمیمانه و متعهدانه نویسنده و مخاطبان است، اما بخش جالب نوشتار دامغانی به تکدر خاطر مرحوم قزوینی و فروغی و شکراب شدن رابطه بین آن دو در پایان عمر اختصاص دارد، او در این نوشتار با اشاره به پایبندی عمیق این دو به دوستی دیرینه همدیگر، با استعانت از توضیح حضرت یوسف در قرآن که «شیطان میان من و برادرانم آشوبی افکند و فتنه‌ای برانگیخت»، می‌نویسد: شیطان ملعون به بنای محبت قزوینی و فروغی آشوب افکند و آن را خلل‌پذیر کرد.
او بدون اینکه به کنه واقعیت این دلخوری پی ببرد، روایت می‌کند که این کدورت چنان بوده است که علامه قزوینی با همه اذعانش به فضل فروغی در نامه‌ها، وقتی سیر حکمت در اروپا را به ایشان می‌دهند، دستش را پس می‌کشد و به تندی می‌گوید «فروغی و فضل، فروغی و فضل.»
این کتاب در آستانه 16 مهر (زادروز استاد ایرج افشار) به کوشش ایرج افشار و نادر مطلبی کاشانی و با مقدمه احمد مهدوی دامغانی تدوین شده است، اصل این نامه‌ها که جزء اسناد فرزند محمدعلی فروغی بوده است، در دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی نگهداری می‌شود.
یادآور می‌شود، کتاب نامه‌های قزوینی به فروغی و اقبال در قالب 171 صفحه، با قیمت 20 هزار تومان و شمارگان 1100 نسخه از سوی انتشارات طهوری منتشر شده است.
